Οι απογοητευτικές επιδόσεις των ελληνικών τραπεζών στην ενεργητική διαχείριση μη εξυπηρετούμενων δανείων, δηλαδή και οι χαμηλές εισπράξεις από πλειστηριασμούς, θα είναι ένα από τα βασικά θέματα συζήτησης στις συναντήσεις που θα έχει αμέσως μετά τις εκλογές στην Αθήνα το νέο «αφεντικό» του Ενιαίου Εποπτικού Μηχανισμού της ΕΚΤ, Αντρέα Ενρία.
Ο κ. Ενρία κάνει την πρώτη του επίσκεψη στην Αθήνα, που είχε προγραμματισθεί πολύ πριν ανακοινωθεί η πρόωρη εκλογική αναμέτρηση, για να συζητήσει με τους τραπεζίτες και τον Γιάννη Στουρνάρα όλα τα ανοικτά θέματα της ατζέντας του χρηματοπιστωτικού τομέα.
Οι ελληνικές τράπεζες έχουν σημειώσει μεγάλη πρόοδο από το περασμένο φθινόπωρο, όταν η αγορά αμφισβητούσε τη δυνατότητά τους να εξυγιάνουν γρήγορα τα χαρτοφυλάκια δανείων, χωρίς να χρειασθούν νέα κεφάλαια από τους μετόχους:
- Τα αναθεωρημένα σχέδια για τη μείωση των «κόκκινων» δανείων είναι πολύ πιο φιλόδοξα από αυτά που συζητούνταν με την εποπτική αρχή μόλις τον περασμένο Σεπτέμβριο και προβλέπουν ταχεία εξυγίανση ισολογισμών μέχρι το 2022, ώστε να μειωθούν τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια κοντά στο μέσο όρο των τραπεζών της ευρωζώνης.
- Επιπλέον, οι τράπεζες άρχισαν να αποκαθιστούν την πρόσβασή τους στην αγορά, με πρώτη σημαντική κίνηση την έκδοση τίτλων Tier 2 από την Τράπεζα Πειραιώς, ενώ αναμένεται και η αντίστοιχη κίνηση της Εθνικής. Στην εποπτική αρχή της Φρανκφούρτης επικρατεί ικανοποίηση για το γεγονός ότι, για πρώτη φορά από την κρίση του 2008 οι ελληνικές τράπεζες καταφέρνουν να βρουν κεφάλαια με εκδόσεις ομολόγων, έστω και αν τα πρώτα βήματα γίνονται με υψηλά επιτόκια.
Όμως, οι συζητήσεις με τους τραπεζίτες αναπόφευκτα θα φθάσουν και στα πιο δύσκολα θέματα της ατζέντας, δηλαδή στις πολύ κακές επιδόσεις των τραπεζών στην είσπραξη μη εξυπηρετούμενων δανείων με μέτρα ενεργητικής διαχείρισης, στα οποία περιλαμβάνονται και οι πλειστηριασμοί.
Το πρώτο τρίμηνο του 2019, λόγω των επικείμενων εκλογών και της υιοθέτησης του νέου νόμου για την προστασία της πρώτης κατοικίας, ο οποίος μόλις τώρα τίθεται σε εφαρμογή με το άνοιγμα της ηλεκτρονικής πλατφόρμας για αιτήσεις δανειοληπτών, οι πλειστηριασμοί ουσιαστικά «πάγωσαν», με αποτέλεσμα να σταματήσει η πρόοδος που είχε αρχίσει να συντελείται, μετά την καθιέρωση των ηλεκτρονικών πλειστηριασμών.
Οι εισπράξεις των τραπεζών από πλειστηριασμούς και ρυθμίσεις δανείων, που αποτελούν τα βασικά μέτρα ενεργητικής διαχείρισης, ήταν αμελητέες, όπως σημείωσε πρόσφατα και η Τράπεζα της Ελλάδος, στην έκθεση για τη Νομισματική Πολιτική. Τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια μειώθηκαν κατά 1,8 δισ. ευρώ, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΤτΕ, αλλά η μείωση προήλθε μόλις κατά 100 εκατ. ευρώ από μέτρα ενεργητικής διαχείρισης, ενώ τα 1,7 δισ. ευρώ προήλθαν από διαγραφές και πωλήσεις «κόκκινων» δανείων.
Ο Ιταλός επικεφαλής του SSM αναμένεται να επισημάνει στους τραπεζίτες ότι θα πρέπει να κινηθούν πολύ δραστήρια για την αύξηση των εισπράξεων από ενεργητική διαχείριση:
- Αφενός, να βελτιώσουν την ποιότητα των ρυθμίσεων δανείων, που η Τράπεζα της Ελλάδος διαπιστώνει ότι είναι πολύ χαμηλή, καθώς επιλέγονται άτολμες λύσεις, με αποτέλεσμα να «πέφτουν» πολλές ρυθμίσεις ακόμη και μέσα στο πρώτο τρίμηνο από τη συνομολόγησή τους.
- Αφετέρου, να ξεκαθαρίσουν τους στρατηγικούς κακοπληρωτές μέσα από την εφαρμογή της ρύθμισης για την πρώτη κατοικία και να προχωρήσουν σε μαζικούς πλειστηριασμούς για τα ακίνητα δανειοληπτών, οι οποίοι δεν θα ρυθμίσουν τα δάνειά τους ως το τέλος του έτους, οπότε και λήγει η προθεσμία υπαγωγής στη ρύθμιση. Ο SSM, εξάλλου, είναι γνωστό ότι είναι απόλυτα αντίθετος σε οποιαδήποτε παράταση αυτής της προθεσμίας.
- Επιπλέον, οι τραπεζίτες θα κληθούν να κινηθούν γρηγορότερα στους πλειστηριασμούς ακινήτων που δεν εμπίπτουν στην προστασία πρώτης κατοικίας, αλλά και να καταβάλουν μεγαλύτερη προσπάθεια, ώστε οι πλειστηριασμοί να είναι γόνιμοι και να μην καταλήγουν τα ακίνητα στις ίδιες τις τράπεζες, όπως γίνεται σε πολύ μεγάλο βαθμό σήμερα.
Σε κάθε περίπτωση, ο κ. Ενρία φαίνεται ότι έχει πεισθεί και από την επιχειρηματολογία της Τράπεζας της Ελλάδος ότι θα είναι αδύνατο οι ελληνικές τράπεζες να μειώσουν σε ευρωπαϊκά επίπεδα τα ποσοστά των «κόκκινων» δανείων, αν δεν βοηθηθούν με συστημικές λύσεις, όπως αυτές που έχει παρουσιάσει η ΤτΕ και το υπουργείο Οικονομικών.
Ο επικεφαλής του SSM αναμένεται να διαβεβαιώσει ότι θα υποστηρίξει την προσπάθεια των ελληνικών αρχών για προώθηση των συστημικών λύσεων από τη νέα κυβέρνηση στη Γενική Διεύθυνση Ανταγωνισμού της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ώστε αυτές να αρχίσουν να εφαρμόζονται μέσα στο 2020 και να υποστηρίξουν ουσιωδώς την προσπάθεια για εξυγίανση των ισολογισμών.