Οι διατάξεις για τον αιγιαλό βρίσκονται στην αιχμή της αντιπαράθεσης κυβέρνησης και αντιπολίτευσης στη συζήτηση που εξελίσσεται στην αρμόδια Κοινοβουλευτική Επιτροπή. Η κυβέρνηση δια της υφυπουργού Οικονομικών, Κατερίνας Παπανάτσιου, επισημαίνει ότι, πλέον, προστατεύεται ουσιωδώς ο κοινόχρηστος χαρακτήρας του αιγιαλού και θεσπίζεται αυστηρότερο πλαίσιο για τη χρήση του.
Στον αντίποδα, η αντιπολίτευση κατηγορεί το υπουργείο Οικονομικών ότι ανοίγει παράθυρο για νομιμοποίηση αυθαιρεσιών. Αντιδράσεις προκαλεί η πρόβλεψη του σχεδίου νόμου για τις προϋποθέσεις παραχώρησης χρήσης βραχονησίδων. Σήμερα, κατά τη διάρκεια της συζήτησης που έγινε στην αρμόδια Κοινοβουλευτική Επιτροπή, η κυβέρνηση άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο να μην επιμείνει στο συγκεκριμένο άρθρο.
«Με το νομοσχέδιο που φέρνουμε προς ψήφιση στη Βουλή προστατεύουμε και διατηρούμε τον κοινόχρηστο χαρακτήρα του αιγιαλού και κάνουμε αυστηρότερο το πλαίσιο για την προστασία του», ανέφερε, μιλώντας νωρίτερα σήμερα στη Βουλή, η υφυπουργός Οικονομικών.
Η κ. Παπανάτσιου, εκ προοιμίου, επισήμανε ότι αιγιαλοί και παραλίες απολαμβάνουν συνταγματικής προστασίας και υπογράμμισε: «Οποιαδήποτε παραχώρηση χρήσης αιγιαλού γίνεται αποκλειστικά και μόνο σε περιπτώσεις που δεν μπορεί να υπάρξουν αλλού».
«Το νομοσχέδιο αναφέρεται σε δραστηριότητες δημόσιες, κοινωφελείς (βιολογικοί καθαρισμοί, αφαλατώσεις), δημοτικές, προστασίας και εκτάκτων αναγκών, άρσης επικινδυνότητας, Εθνικής Άμυνας, ιδιωτικές, οι οποίες είναι εκ της φύσης τους, δεδομένο ότι δεν μπορούν να ασκηθούν χωρίς πρόσβαση στον αιγιαλό, όπως ναυταθλητικές, λιμενικές, αλιευτικές, ναυπηγοεπισκευαστικές, ενεργειακές-ΑΠΕ. Κι αυτές μόνο κατόπιν των αναγκαίων αδειοδοτήσεων με αυστηρότατες προϋποθέσεις και λήψη μέτρων», είπε η υφυπουργός Οικονομικών και επισήμανε ότι ο αιγιαλός είναι άρρηκτα συνδεδεμένος με το δικαίωμα των πολιτών και των επισκεπτών της χώρας στην «απόλαυση της κοινοχρησίας και της ελεύθερης πρόσβασης σε αυτόν».
«Οι προτεινόμενες διατάξεις αφενός αντιμετωπίζουν την περιβαλλοντική και ιδιοκτησιακή προστασίας των δικαιωμάτων του δημοσίου στον αιγιαλό και τους λοιπούς κοινόχρηστους χώρους, αφετέρου επιδιώκουν την αποφυγή νέων αυθαιρεσιών και συνεκτιμούν τις ανάγκες που έχουν προκύψει για οικονομικές και αναπτυξιακές δραστηριότητες», ανέφερε συγκεκριμένα η κ. Παπανάτσιου και εξήγησε ότι στόχος είναι να διορθωθούν αστοχίες του παρελθόντος, να υπάρξει ένας ενιαίος και διαφανής τρόπος για την προστασία του αιγιαλού και των λοιπών κοινόχρηστων χώρων, να διασφαλιστεί ότι θα υπάρχουν οι εντελώς αναγκαίες δραστηριότητες για τις οποίες η χρήση του αιγιαλού «αποτελεί ανελαστική προϋπόθεση για την άσκησή τους». Ταυτόχρονα, αντιμετωπίζονται και άλλα θέματα που έχουν προκύψει, όπως η επικαιροποίηση της νομοθεσίας για τα αντιδιαβρωτικά μέτρα, ο καθορισμός ενιαίου τρόπου για τον υπολογισμό του ανταλλάγματος για κάθε χρήση κ.λπ.
Συγκριτικά με τις ισχύουσες διατάξεις, η υφυπουργός Οικονομικών είπε ότι το νομοσχέδιο κινείται επί το αυστηρότερο και η Ελλάδα εναρμονίζεται κατά το δυνατόν με τη σύμβαση της Βαρκελώνης. Επίσης, απαγορεύεται ρητά, για πρώτη φορά, η κατασκευή κτισμάτων στην παραλία, την όχθη, την παρόχθια ζώνη, το υδάτινο στοιχείο ακόμα και στο υπέδαφος του βυθού της θάλασσας. Για πρώτη φορά, προβλέπεται υποχρεωτική ύπαρξη ελεύθερης διόδου από τον δημόσιο δρόμο προς τον αιγιαλό, όταν παρεμβάλλεται ιδιωτικό ακίνητο, σύμφωνα με τις διατάξεις της πολεοδομικής νομοθεσίας.
Εξάλλου, όπως τόνισε η υφυπουργός Οικονομικών, ο παλαιός αιγιαλός παύει να ανήκει στην ιδιωτική περιουσία του δημοσίου, πλέον, ανήκει στη δημόσια κτήση και είναι ανεπίδεκτος κτήσης ιδιωτικών δικαιωμάτων. «Η συγκεκριμένη διάταξη αποτελεί τομή στο νομικό καθεστώς του παλαιού αιγιαλού», είπε η κ. Παπανάτσιου, όμως, σημείωσε ότι οι διατάξεις αυτές δεν θίγουν ήδη κτηθέντα ιδιοκτησιακά δικαιώματα ή ισχύουσες συμβάσεις παραχώρησης παλαιών αιγιαλών που έχουν γίνει μέχρι την έναρξη ισχύος του νόμου.
«Σίγουρα, στις περιπτώσεις που υπάρχει ζήτημα οικισμών στον παλαιό αιγιαλό μπορούμε να το συζητήσουμε ενόψει αντίστοιχης νομοθετικής πρωτοβουλίας με το υπουργείο Περιβάλλοντος», είπε η υφυπουργός Οικονομικών. Διευκρίνισε εξάλλου ότι διατηρούνται έργα που έχουν κατασκευαστεί με βάση αναπτυξιακούς νόμους ή συμβάσεις που έληξαν, με προϋποθέσεις την περιβαλλοντική αδειοδότηση, τη σύμφωνη γνώμη του υπουργείου Περιβάλλοντος, τη στατική επάρκεια κ.λπ. Σε κάθε περίπτωση, παραχώρηση της χρήσης πίσω από τον αιγιαλό γίνεται με βάση αυστηρότατες προϋποθέσεις του νόμου.
Ιδιαίτερα για την παραχώρηση απλής χρήσης, η υφυπουργός Οικονομικών επισήμανε ότι το υφιστάμενο πλαίσιο έχει αρκετά προβλήματα και ασάφειες που ενθαρρύνουν την αυθαιρεσία και την παρανομία. Πρόσθεσε, όμως, ότι με τις ηλεκτρονικές δημοπρασίες, με την αιτιολογημένη γνώμη των ΟΤΑ, και τις προβλέψεις του σχεδίου νόμου, καθίσταται πλέον απόλυτα σαφές το νομικό πλαίσιο για την παραχώρηση της απλής χρήσης. Παράλληλα, αυστηροποιείται το θεσμικό πλαίσιο προς όφελος της κοινοχρησίας. «Αφήνουμε ελεύθερο το 60% του συνολικού εμβαδού κάθε παραλίας, ισοκατανεμημένο σε όλο το μήκος της παραλίας. Από τον υπολογισμό εξαιρούνται οι χώροι που είναι δυσπρόσιτοι και μη αξιοποιήσιμοι. Δηλαδή, δεν μπορούμε να αφήσουμε ελεύθερο το 60% και αυτό να είναι βράχια», εξήγησε η υφυπουργός Οικονομικών.
ΣΥΡΙΖΑ: Σεβασμός στον άνθρωπο, στο περιβάλλον, τη δημόσια περιουσία
«Πρώτιστη μέριμνα της σύνταξης αυτού του σχεδίου νόμου αποτελεί το αναφαίρετο δικαίωμα στους κατοίκους και στους επισκέπτες της χώρας μας ν' απολαμβάνουν την κοινοχρησία και την ελεύθερη πρόσβαση στις παραλίες και στους αιγιαλούς», ανέφερε ο εισηγητής ΣΥΡΙΖΑ, Κωνσταντίνος Παυλίδης. «Με τις παρούσες ρυθμίσεις, που δρομολογούμε και οι οποίες συναποφασίστηκαν με αρμόδιους φορείς, όπως οι Κτηματικές Υπηρεσίες, αντιμετωπίζουμε χρόνιες παθογένειες, που παρατηρούνται στο συγκεκριμένο τομέα, προβλέπουμε την αποτροπή νέων μελλοντικών αυθαιρεσιών, αλλά, κυρίως, θεσμοθετούμε ένα καλύτερο πλαίσιο με σεβασμό στον άνθρωπο, το περιβάλλον και τη δημόσια περιουσία», σημείωσε ο κ. Παυλίδης.
ΝΔ: Παράθυρο για νομιμοποίηση αυθαιρέτων
«Υπάρχουν νομοτεχνικές παρεμβάσεις στο ν. 2971/ 2001 περί αιγιαλού και παραλίας που, ουσιαστικά, νομιμοποιούν αυθαίρετες κατασκευές», κατήγγειλε ο εισηγητής της ΝΔ, Απόστολος Βεσυρόπουλος, και πρόσθεσε ότι «με το νομοσχέδιο καταλύεται η καταληκτική ημερομηνία της 28ης Ιουλίου του 2011, αφού σύμφωνα με όλους τους νόμους καμία αυθαίρετη κατασκευή δεν μπορεί να νομιμοποιηθεί και να ενταχθεί σε οποιαδήποτε διαδικασία τακτοποίησης πέρα από αυτή την ημερομηνία».
Ο βουλευτής της ΝΔ κατήγγειλε ότι «με συγκεκριμένες διατάξεις δίνεται η δυνατότητα νομιμοποίησης κάθε είδους αυθαίρετου στον αιγιαλό ή στην παραλία που ανεγέρθηκε από επιχείρηση που είχε ενταχθεί στον αναπτυξιακό νόμο και συμβληθεί με το Δημόσιο, τον ΕΟΤ ή ένα φορέα Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Το κυριότερο, ανοίγει παραθυράκι για αυθαίρετα που έχουν δημιουργηθεί μετά τις 28 Ιουλίου 2011 και τα οποία μπορούν να εξαιρεθούν από την κατεδάφιση με απόφαση του υπουργού Οικονομικών».
Οι βραχονησίδες
Ο κ. Βεσυρόπουλος επέκρινε άρθρο του νομοσχεδίου για τη δυνατότητα παραχώρησης βραχονησίδων, έναντι ανταλλάγματος, σε ιδιώτες. «Αυτό γίνεται με μια απόφαση του υπουργείου Οικονομικών και με τη σύμφωνη γνώμη των υπουργών Εθνικής Άμυνας, Πολιτισμού και Αθλητισμού, Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων και Τουρισμού. Να υπενθυμίσω ότι μέχρι σήμερα δεν επιτρέπεται παραχώρηση βραχονησίδων, ενώ για την παραχώρηση νησίδων, υφάλων, σκοπέλων και αβαθών θαλάσσιων εκτάσεων, προβλεπόταν ότι θα πρέπει προηγουμένως να έχει εκφράσει τη γνώμη του και να έχει καθορίσει τους όρους παραχώρησης το Γενικό Επιτελείο Ναυτικού, κάτι που σε αυτή την περίπτωση δεν ισχύει πλέον», παρατήρησε ο βουλευτής της ΝΔ.
«Επιτρέπεται η παραχώρηση νησίδων και βραχονησίδων, ειλικρινά δεν έχουμε κανένα λόγο, μπορούμε να αφαιρέσουμε τις βραχονησίδες. Εάν επιμένετε κύριοι της αντιπολίτευσης, δεν έχουμε καμία αντίρρηση, δεν μας ενδιαφέρουν. Εξάλλου με την παραχώρηση νησίδων είναι και οι βραχονησίδες. Υφάλων, σκοπέλων, αβαθών θαλασσίων εκτάσεων για πολύ συγκεκριμένους σκοπούς, δηλαδή, γεωτροφικούς, γεωργικούς, κτηνοτροφικούς, αλιευτικούς. Η εισήγηση προς τον υπουργό Άμυνας, απ' ό,τι ξέρω και απ' ό,τι ξέρουμε όλοι μας, δίνεται από το Γενικό Επιτελείο Ναυτικού προς τον υπουργό και εκείνος θα αποφασίσει εάν θα δοθεί ή όχι. Δηλαδή, εάν θα βάλουν κατσίκια σε μια βραχονησίδα για βόσκηση ή εάν θα κάνουν κάτι άλλο», απάντησε η υφυπουργός Οικονομικών.
ΚΙΝΑΛ: Το νομοσχέδιο είναι η ταυτότητα του μεταλλαγμένοι ΣΥΡΙΖΑ
«Υπάρχουν άρθρα στο νομοσχέδιο που αποδεικνύουν ότι η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ τα έχει δώσει όλα», παρατήρησε ο εισηγητής του ΚΙΝΑΛ, Γιάννης Κουτσούκος. «Η δικιά μας άποψη, για να είμαστε πολύ καθαροί, είναι ότι πέραν των προβλεπόμενων στον ισχύοντα νόμο, δεν χρειάζεται τίποτε άλλο, γιατί ο ισχύων νόμος προβλέπει και διαδικασίες που έχουν να κάνουν με νομιμοποιήσεις κτιρίων δημοσίου συμφέροντος, είτε είναι του Δημόσιου είτε είναι Νομικών Προσώπων Δημοσίου Δικαίου ή ΟΤΑ», είπε ο βουλευτής του ΚΙΝΑΛ και κατηγόρησε την κυβέρνηση πως αν ήθελε να προστατεύσει το περιβάλλον και τον αιγιαλό θα είχε κάνει τέσσερα χρόνια μια σοβαρή δουλειά για την οριοθέτησή του. «Αυτό το νομοσχέδιο είναι η ταυτότητα του μεταλλαγμένου ΣΥΡΙΖΑ», ανέφερε χαρακτηριστικά ο Γιάννης Κουτσούκος.
ΚΚΕ: Αιγιαλοί, λίμνες και ποτάμια θυσία για την κερδοφορία του κεφαλαίου
«Στο όνομα της καπιταλιστικής ανάπτυξης, η κυβέρνηση νομιμοποιεί αυθαίρετα έργα, χωρίς ή καθ' υπέρβαση αδειών», ανέφερε ο εισηγητής του ΚΚΕ, Θανάσης Βαρδαλής. «Αιγιαλοί, λίμνες, ποτάμια, γίνονται θυσία στο βωμό της κερδοφορίας του κεφαλαίου. Ο τροποποιημένος νόμος του 2001, γίνεται ακόμη πιο φίλο - μονοπωλιακός, περισσότερο καταστροφικός για το περιβάλλον, και για μια σειρά ευαίσθητα οικοσυστήματα. Πιο εχθρικός απέναντι στη λαϊκή οικογένεια, που ακόμη πιο δύσκολα θα βρίσκει χώρο για λίγες ώρες αναψυχής τους θερινούς μήνες. Για να το πετύχει αυτό, ο ΣΥΡΙΖΑ, ενσωμάτωσε σε αυτό το νομοσχέδιο που συζητάμε, μια σειρά από πάρα πολλές αντιδραστικές ρυθμίσεις που είχαν επιχειρήσει να νομοθετήσουν οι προηγούμενες κυβερνήσεις, του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ, από το 2006 μέχρι το 2014, που ήτανε η τελευταία τους προσπάθεια», κατήγγειλε ο βουλευτής του ΚΚΕ.
Ιδιαίτερα οξύς ήταν και για το άρθρο του νομοσχεδίου που περιλαμβάνει «το σύμφωνο οικειοθελούς προσφοράς κυβέρνησης και εφοπλιστών». «Με αυτή την "εθελοντική" προσφορά, η κυβέρνηση έρχεται να καλύψει τα ληστρικά προνόμια που απολαμβάνει, απ' όλες διαχρονικά τις κυβερνήσεις, το εφοπλιστικό κεφάλαιο και τα οποία φορτώνονται τριπλά και τρίδιπλα στις πλάτες του λαού, με τη φορολογία και των ναυτεργατών, με ένταση της εκμετάλλευσης», είπε ο κ. Βαρδαλής.
Θέμα για τη χρήση αιγιαλού ήγειρε και ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, Ιωάννης Τσιρώνης. «Γιατί πρέπει η έρευνα υδρογονανθράκων να είναι ακριβώς στον αιγιαλό και δεν μπορεί να πάει λίγα μέτρα παραπάνω; Ειδικά η έρευνα υδρογονανθράκων δεν έχει σχέση με αποκλειστική χρήση αιγιαλού. Ποτέ δεν γίνεται έρευνα δηλαδή. Η τεχνολογία της έρευνας δεν θέλει τίποτα από τη χρήση του αιγιαλού, γιατί να αναφέρεται αυτό μέσα στο νομοσχέδιο;» αναρωτήθηκε ο βουλευτής.
«Σίγουρα η έρευνα αυτή δεν θέλει αιγιαλό σε καμία περίπτωση, θέλει θαλάσσιο χώρο. Από εκεί και μετά, αν απαιτείται να βάλουν κάποια συνοδά έργα, αυτό θα εκτιμηθεί σε κάθε περίπτωση. Κάθε περίπτωση είναι ιδιαίτερη. Δεν έχω καμία αντίρρηση, αλλά μπορεί να διέρχονται κάποιοι αγωγοί. Αν νομίζετε ότι δεν υπάρχει πουθενά παγκοσμίως χρήση αιγιαλού σε τέτοια περίπτωση, είμαι στη διάθεσή σας να το αφαιρέσουμε», απάντησε η υφυπουργός Οικονομικών Κατερίνα Παπανάτσιου.