Στα ύψη βρίσκεται η παραβατικότητα στον τομέα του ΦΠΑ στην Ελλάδα, καθώς, σε πάνω από το 80% των υποθέσεων που ελέγχουν οι αρμόδιες υπηρεσίες της ΑΑΔΕ εντοπίζονται παραβάσεις.
Πρόκειται μάλιστα για ιδιαίτερα σοβαρές παραβάσεις, οι οποίες οδηγούν αφενός σε βαριά πρόστιμα και σε ποινικές διώξεις, αφετέρου στην απενεργοποίηση των ΑΦΜ των εμπλεκόμενων.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΑΑΔΕ, κατά το επτάμηνο Ιανουαρίου – Ιουλίου 2024 πραγματοποιήθηκαν και ολοκληρώθηκαν 80 έρευνες - έλεγχοι σε μεγάλες υποθέσεις φοροδιαφυγής και απάτης ιδιαίτερα στον τομέα του ΦΠΑ, και βρέθηκαν παραβάσεις στις 67 περιπτώσεις ή στο 84% των ελεγχόμενων υποθέσεων.
Στις υποθέσεις που εντοπίστηκαν παραβάσεις απενεργοποιήθηκαν τα ΑΦΜ των 67 εμπλεκόμενων φυσικών προσώπων και εταιρειών, που χαρακτηρίζονται από τις φορολογικές αρχές ως «εξαφανισμένοι έμποροι».
Τα διαφυγόντα έσοδα που αφορούν οι συγκεκριμένες υποθέσεις ανέρχονται σε 9,44 εκατ. ευρώ, ενώ σε εξέλιξη βρίσκονται άλλες 116 έρευνες για απάτη Φ.Π.Α.
Αξίζει να σημειωθεί ότι το 2023 η ΑΑΔΕ απενεργοποίησε τα ΑΦΜ 124 Ελλήνων «εξαφανισμένων εμπόρων», το 2022 ήταν η πιο «παραγωγική» χρονιά καθώς «πάγωσε» 147 ΑΦΜ για σοβαρές απάτες στον τομέα του ΦΠΑ, το 2021 πάγωσαν 139 ΑΦΜ και το 2020 απενεργοποίησε 144 ΑΦΜ.
Πρόκειται για τις υποθέσεις των «εξαφανισμένων εμπόρων» και τις απάτες τύπου «καρουζέλ», δηλαδή για κυκλώματα που πραγματοποιούν εικονικές συναλλαγές (εισαγωγές και εξαγωγές) με επιχειρήσεις τρίτων χωρών, με στόχο την αποφυγή πληρωμής του ΦΠΑ ενώ καταφέρνουν και εισπράττουν επιστροφή ΦΠΑ που δεν έχει καταβληθεί.
Οι ύποπτοι τίθενται στο στόχαστρο, με την αξιοποίηση από τις ΥΕΔΔΕ, στοιχείων από το ειδικά σχεδιασμένο πρόγραμμα ανάλυσης κινδύνου και συνδυασμένης πληροφόρησης.
Αξιοποιούνται επίσης στοιχεία από το σύστημα Ανάλυσης Δικτύων Συναλλαγών (Transaction Network Analysis- ΤΝΑ), του οποίου κύριος σκοπός είναι η επεξεργασία και ανάλυση στοχοθετημένων πληροφοριών για τη διασυνοριακή απάτη μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ.
Αναφορικά με το μεγάλο ποσοστό παραβατικότητας που καταγράφεται στις συγκεκριμένες υποθέσεις (άνω του 80%) αυτό οφείλεται στο ότι οι περισσότερες εξ αυτών υποθέσεις επιλέγονται μετά από καταγγελίες και οι εφοριακοί υπάλληλοι, τις έχουν «δεμένες» με την έναρξη του ελέγχου.
Πότε παγώνουν οι ΑΦΜ
Σύμφωνα με τον Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας η ΑΑΔΕ μπορεί να αναστέλλει τη χρήση Α.Φ.Μ. ή να προβαίνει σε απενεργοποίησή του στις ακόλουθες περιπτώσεις:
- Αν ο φορολογούμενος έχει πτωχεύσει
- Αν ο φορολογούμενος έχει περιέλθει σε κατάσταση αφερεγγυότητας
- Αν υφίστανται αντικειμενικά στοιχεία, τα οποία υποδηλώνουν ότι ο φορολογούμενος έχει παύσει να ασκεί οικονομική δραστηριότητα,
- Αν υφίστανται στοιχεία, τα οποία υποδηλώνουν ότι ο φορολογούμενος διαπράττει φοροδιαφυγή ή λαθρεμπορία ή νοθεία προϊόντων που υπόκεινται σε ειδικό φόρο κατανάλωσης,
- Αν ο φορολογούμενος παραβιάζει ή παραποιεί ή επεμβαίνει κατά οποιονδήποτε τρόπο στη λειτουργία των φορολογικών ηλεκτρονικών μηχανισμών,
- Αν έχει δηλώσει ψευδή ή ανακριβή στοιχεία για την απόκτηση του ΑΦΜ.
- Αν διαπιστωθεί πως έχει γραφτεί στο φορολογικό μητρώο περισσότερες φορές.