Το υπουργείο Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού έδωσε στη δημοσιότητα επεξηγηματικό κείμενο σαράντα και μίας ερωτήσεων-απαντήσεων, μέσω των οποίων διευκρινίζει τα βασικά σημεία του νομοσχεδίου " Ενίσχυση του Δημόσιου Πανεπιστημίου-Πλαίσιο λειτουργίας Μη Κερδοσκοπικών Ξένων Πανεπιστημίων".
Το κείμενο αναλύει βασικές ερωτήσεις-απορίες που προκύπτουν από την ανάγνωση του κειμένου του νομοσχεδίου και αποτελεί μια ολοκληρωμένη παρουσίαση των λεπτομερειών που συνθέτουν το νομοσχέδιο, η δημόσια διαβούλευση του οποίου ολοκληρώνεται στις 18 Φεβρουαρίου, ώστε στη συνέχεια θα εισαχθεί στη Βουλή προς ψήφιση και να καταστεί νόμος του κράτους.
Ενίσχυση δημόσιων πανεπιστημίων
-Τι αλλάζει στη δομή του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης ;
-Το Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης (ΔΠΘ) αναβαθμίζεται με την ίδρυση νέων σχολών και τμημάτων. Επίσης, στο ΔΠΘ εντάσσονται τα τμήματα του Διεθνούς Πανεπιστημίου Ελλάδος (ΔΙΠΑΕ) της Δράμας και της Καβάλας ενώ ενισχύεται σε αριθμό φοιτητών, διδακτικό προσωπικό , χρηματοδότηση και υποδομές. Πρόκειται για μία έμπρακτη στήριξη στα περιφερειακά πανεπιστήμια και στον κρίσιμο ρόλο που διαδραματίζουν στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Οι λόγοι της ενίσχυσης του ΔΠΘ είναι πρωτίστως εκπαιδευτικοί αλλά και εθνικοί, καθώς το ακαδημαϊκό ίδρυμα διαδραματίζει κρίσιμο ρόλο στην ευαίσθητη Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης.
-Ποιες είναι οι σημαντικότερες αλλαγές στη δομή λειτουργίας του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης;
Μεταξύ άλλων στο ΔΠΘ:
-Ιδρύεται Σχολή Θετικών Επιστημών με έδρα την Καβάλα.
Σε αυτήν εντάσσονται τα τμήματα Πληροφορικής, Φυσικής και Χημείας του ΔΙΠΑΕ.
-Ιδρύεται Τμήμα Νοσηλευτικής στη Σχολή Επιστημών Υγείας του ΔΠΘ, με έδρα την Αλεξανδρούπολη.
Το Παράρτημα του Τμήματος Νοσηλευτικής της Σχολής Επιστημών Υγείας του ΔΙΠΑΕ διατηρεί τη λειτουργία του στο Διδυμότειχο το ακαδημαϊκό έτος 2024-2025 και εντάσσεται στο Τμήμα Νοσηλευτικής της Σχολής Επιστημών Υγείας του ΔΠΘ στην Αλεξανδρούπολη.
-Ιδρύεται Σχολή Διοικητικής Επιστήμης και Λογιστικής με έδρα την Καβάλα.
Σε αυτήν εντάσσονται δύο Τμήματα του ΔΙΠΑΕ:
α) Τμήμα Διοικητικής Επιστήμης και Τεχνολογίας,
β) Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής
- Ιδρύεται στη Σχολή Επιστήμης Φυσικής Αγωγής, Αθλητισμού και Εργοθεραπείας του ΔΠΘ, όπως αυτή μετονομάζεται, Τμήμα Εργοθεραπείας, με έδρα την Κομοτηνή.
-Ιδρύεται Σχολή Κλασσικών και Ανθρωπιστικών Σπουδών, με έδρα την Κομοτηνή.
Στο Τμήμα Ανθρωπιστικών Σπουδών συγχωνεύονται τα τμήματα Γλώσσας, Φιλολογίας και Πολιτισμού Παρευξείνιων Χωρών, Ελληνικής Φιλολογίας και Ιστορίας και Εθνολογίας.
Στο Τμήμα Ανθρωπιστικών Σπουδών υλοποιούνται τα εξής προγράμματα, πρώτου κύκλου σπουδών:
- Φιλολογίας, Ιστορίας και Ανθρωπολογίας
- Ψηφιακών Εφαρμογών στις Τέχνες και στον Πολιτισμό
-Αλλάζει κάτι για τους φοιτητές και το διδακτικό προσωπικό των τμημάτων του Διεθνούς Πανεπιστημίου Ελλάδος που μεταφέρονται στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης ;
- Οι εγγεγραμμένοι φοιτητές του ΔΙΠΑΕ σε αυτά τα τμήματα εντάσσονται και ολοκληρώνουν τις σπουδές τους στο ΔΠΘ. Το προσωπικό των Τμημάτων, των Ινστιτούτων και του Παραρτήματος του ΔΙΠΑΕ, που εντάσσονται στο ΔΠΘ, διατηρούν στο ακέραιο την ακαδημαϊκή και υπηρεσιακή κατάσταση στην οποία βρίσκονται, ενώ η αναγνωρισμένη προϋπηρεσία του προσωπικού αυτού νοείται ότι έχει πραγματοποιηθεί στο ΔΠΘ. Τα περιουσιακά στοιχεία των εντασσόμενων Τμημάτων, των Σχολών και του Παραρτήματος ΔΙΠΑΕ περιέρχονται στο ΔΠΘ.
-Πώς αναβαθμίζεται το Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο;
-Το ΕΑΠ αυτονομείται και αποκτά το σύστημα διακυβέρνησης και τα όργανα Διοίκησης που έχουν και τα υπόλοιπα πανεπιστήμια (Πρύτανης- Συμβούλιο Διοίκησης-Σύγκλητος).
Συστήνεται Πανεπιστημιακό Κέντρο Ανάπτυξης, Πιστοποίησης και Αξιολόγησης με κύριες δραστηριότητες την πιστοποίηση διαδικασιών, περιεχομένου και δομών στη διά ζώσης και εξ αποστάσεως εκπαίδευση, την παραγωγή πρότυπου εκπαιδευτικού υλικού, την παραγωγή στατιστικών δεδομένων αναφορικά με τους φοιτητές, τις σπουδές τους κ.ά.
Στο ΕΑΠ συστήνεται και λειτουργεί Ειδικός Λογαριασμός Κονδυλίων Έρευνας (ΕΛΚΕ). Ακόμη, συστήνεται νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου με την επωνυμία «Εταιρεία Αξιοποίησης και Διαχείρισης Περιουσίας του Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου» με σκοπό την αξιοποίηση και διαχείριση της περιουσίας του ΕΑΠ.
-Με ποιον τρόπο δίνεται λύση στην εκλογή Πρυτανικών Αρχών στα ΑΕΙ, σε περίπτωση ισοψηφίας;
-Καταργείται η επαναληπτική εκλογή των έξι εσωτερικών μελών του ιδρύματος σε περίπτωση αδυναμίας επιλογής των πέντε εξωτερικών μελών από εκείνους. Στο νομοσχέδιο εισάγεται η διαδικασία της ταξινομικής ψήφου στην επιλογή των πέντε εξωτερικών μελών του Συμβουλίου Διοίκησης από τα έξι εσωτερικά μέλη του Συμβουλίου (πέντε πόντους στην πρώτη επιλογή, τέσσερις πόντους στην δεύτερη κ.ο.κ). Η ανάδειξη των εξωτερικών μελών διεξάγεται σε γύρους. Αν και σε αυτή την περίπτωση παρατηρηθεί ισοψηφία, τότε το πρώτο σε ψήφους εσωτερικό μέλος του Συμβουλίου Διοίκησης αποκτά ψήφο με διπλή βαρύτητα. Αν και πάλι δεν καταστεί εφικτή η εκλογή, τότε το θέμα παραπέμπεται στη Σύγκλητο του Πανεπιστημίου.
-Μπορούν να φοιτούν αλλοδαποί - αλλογενείς φοιτητές από τρίτες χώρες (εκτός Ε.Ε.) στα ελληνόγλωσσα προγράμματα σπουδών των ΑΕΙ;
-Μπορούν, υπό δύο προϋποθέσεις: Ότι είναι απόφοιτοι λυκείου ή αντίστοιχου σχολείου τρίτων χωρών, που εδρεύει στην αλλοδαπή, ο τίτλος του οποίου τους παρέχει δικαίωμα εισαγωγής στα ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης της χώρας στην οποία αποφοιτούν. Επίσης, ότι αν φοίτησαν σε ξένα σχολεία της χώρας μας, αυτά θα πρέπει να είναι αναγνωρισμένα για τη νομιμότητα λειτουργίας τους από τη Διεύθυνση Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης. Με απόφαση του Συμβουλίου Διοίκησης καθορίζονται ανά Τμήμα ή Σχολή ο αριθμός των εισακτέων αλλοδαπών – αλλογενών φοιτητών, τα κριτήρια εισαγωγής και το ύψος των διδάκτρων. Για την υποστήριξη της ένταξης των αλλοδαπών – αλλογενών φοιτητών στα Τμήματα ή Σχολές, τα ΑΕΙ μπορούν να οργανώνουν ειδικά προγράμματα εκμάθησης ελληνικής γλώσσας στο πρώτο έτος εγγραφής.
-Μπορούν να εγγραφούν στα αγγλόφωνα προγράμματα των ελληνικών πανεπιστημίων και φοιτητές ανωτάτων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων της αλλοδαπής ;
-Αυτό θα είναι εφικτό, υπό την αίρεση ότι το πανεπιστήμιο που φοιτούσαν είναι αναγνωρισμένο από το ελληνικό κράτος, καθώς και ο συγκεκριμένος τύπος καταληκτικού τίτλου του αλλοδαπού πανεπιστημίου. Ο τίτλος που θα απονεμηθεί στους φοιτητές με την ολοκλήρωση των σπουδών τους θα είναι από το ΑΕΙ υποδοχής. Κάθε πανεπιστήμιο αποφασίζει για το ύψος των διδάκτρων.
-Μπορούν να έρχονται αλλοδαποί φοιτητές, ώστε να πραγματοποιήσουν στην Ελλάδα μέρος των σπουδών τους;
- Τα ΑΕΙ μπορούν πλέον να συμβάλλονται με ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα της αλλοδαπής καθώς και με διεθνή κέντρα σπουδών με έδρα την Ελλάδα ή και με αντίστοιχους αναγνωρισμένους διεθνείς οργανισμούς, με σκοπό την πρόσβαση φοιτητών τρίτων χωρών προκειμένου να μπορούν να διανύσουν μέρος των σπουδών τους σε Ξενόγλωσσα Προγράμματα Σπουδών πρώτου κύκλου σε ΑΕΙ της ημεδαπής μέγιστης διάρκειας δύο (2) εξαμήνων.
-Πώς θα προωθηθεί η εξωστρέφεια και η διεθνής προβολή των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων;
-Τα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα έχουν ήδη ιδρύσει την εταιρία αστικού μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα Study in Greece με σκοπό την προώθηση, υποστήριξη και ενίσχυση της διεθνοποίησής τους, καθώς και την προβολή του έργου τους στο εξωτερικό.
Προστίθεται η δυνατότητα η εταιρία να μπορεί να χρηματοδοτείται πέρα από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) και από τους Ειδικούς Λογαριασμούς Κονδυλίων Έρευνας (ΕΛΚΕ) των ιδρυμάτων, ύστερα από απόφαση των οργάνων τους.
- Μπορούν να προστεθούν Έλληνες πανεπιστημιακοί όλων των βαθμίδων από το εξωτερικό στο δυναμικό των ΑΕΙ;
-Για την προσέλκυση Ελλήνων επιστημόνων που ζουν και εργάζονται στο εξωτερικό επεκτείνεται σε όλες τις βαθμίδες ο θεσμός του «Συνεργαζόμενου Καθηγητή». Αυτό σημαίνει ότι καταξιωμένοι Έλληνες επιστήμονες, που κατέχουν θέση καθηγητή οποιασδήποτε βαθμίδας σε πανεπιστήμια της αλλοδαπής ή ερευνητή σε ερευνητικούς οργανισμούς της αλλοδαπής, μπορούν παράλληλα να απασχολούνται μερικώς σε ΑΕΙ της ημεδαπής ως συνεργαζόμενοι καθηγητές (Joint Chairs) με αντικείμενο την παροχή διδακτικού ή ερευνητικού έργου για τις ανάγκες ενός Τμήματος του ΑΕΙ.
-Η χρηματοδότηση των Πανεπιστημίων συνδέεται με αξιολόγηση;
- Πλέον, το εβδομήντα τοις εκατό (70%) της τακτικής επιχορήγησης στα ΑΕΙ κατανέμεται με αντικειμενικά κριτήρια (αντί του ογδόντα τοις εκατό (80%) μέχρι σήμερα), όπως για παράδειγμα ο συνολικός αριθμός των εγγεγραμμένων φοιτητών ανά πρόγραμμα σπουδών,
το εκτιμώμενο ετήσιο κόστος σπουδών ανά φοιτητή για κάθε πρόγραμμα σπουδών, η διάρκεια των προγραμμάτων σπουδών, το μέγεθος και η γεωγραφική διασπορά του ιδρύματος.
Το υπόλοιπο τριάντα τοις εκατό (30%) – αντί του είκοσι τοις εκατό (20%) μέχρι σήμερα - της τακτικής επιχορήγησης στα ΑΕΙ κατανέμεται με βάση ενδεικτικούς δείκτες ποιότητας και επιτευγμάτων, στους οποίους αξιολογείται κάθε ΑΕΙ.
Ανάμεσα στους δείκτες είναι η αποτελεσματικότητα της εκπαιδευτικής διαδικασίας, η οποία αξιολογείται με βάση ιδίως την αριθμητική σχέση των αποφοίτων προς τους εισερχόμενους φοιτητές, η αξιολόγηση των παρεχόμενων εκπαιδευτικών υπηρεσιών από τους φοιτητές και την πορεία επαγγελματικής εξέλιξης των αποφοίτων. Ακόμη, η ερευνητική δραστηριότητα, η οποία αξιολογείται με βάση ιδίως τον αριθμό των μελών του επιστημονικού προσωπικού που επιτυγχάνουν χρηματοδότηση από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Έρευνας, ο αριθμός των Κέντρων Αριστείας στην έρευνα, ο αριθμός των μελών ΔΕΠ που κατέχουν θέσεις στα κεντρικά όργανα διοίκησης διεθνών ακαδημαϊκών κ.ά..
-Η διεθνοποίηση των πανεπιστημίων θα στηριχθεί από την πολιτεία ;
- Το ΥΠΑΙΘΑ θα χρηματοδοτήσει τα πανεπιστήμια με 60 εκ. ευρώ μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης για τη δημιουργία κοινών προγραμμάτων με μεγάλα πανεπιστήμια του εξωτερικού τα οποία θα παρέχονται εξ ολοκλήρου στη χώρα μας.
-Ποια είναι η χρηματοδότηση των δημοσίων πανεπιστημίων από την πολιτεία σήμερα;
- Τα χρόνια της οικονομικής κρίσης η χρηματοδότηση της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης συρρικνώθηκε. Το 2018 άγγιξε το χαμηλό ιστορικό των 92 εκ. ευρώ, όμως έκτοτε -χρόνο με τον χρόνο- αυξάνει στο πλαίσιο των δυνατοτήτων του προϋπολογισμού. Το 2023 έφτασε τα 133 εκ ευρώ, μια αύξηση της τάξης περίπου του 50% σε σχέση με την προηγούμενη πενταετία. Ήδη για το 2024 έχουν δοθεί από τον τακτικό προϋπολογισμό 128 εκ ευρώ, ποσό το οποίο αναμένεται να ξεπεράσει τη χρηματοδότηση του 2023 μέχρι το τέλος του έτους, με επιπλέον έκτακτες χρηματοδοτήσεις στα δημόσια πανεπιστήμια. Σε ετήσια βάση επίσης δόθηκαν:
*201 εκ. ευρώ από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων για θέματα υποδομών το 2023, αυξημένο κατά 62,8 εκ ευρώ από το 2018.
*125 εκατομμύρια ευρώ για σίτιση και στέγαση το 2023, αυξημένο κατά 37,4 εκ ευρώ από το 2018.
Όμως υπάρχουν πολλά ακόμη διαθέσιμα χρηματοδοτικά εργαλεία για τα δημόσια πανεπιστήμια. Ανάμεσα τους το ΕΣΠΑ, το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων, το Ταμείο Ανάκαμψης, τα ΣΔΙΤ. Συνολικά αθροίζουν περισσότερα από ένα (1) δις ευρώ , τα οποία θα επενδυθούν στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Αναλυτικά:
*475 εκ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης. Από τα χρήματα αυτά τα 132 εκ ευρώ θα δαπανηθούν αποκλειστικά για αγορά ερευνητικού και εκπαιδευτικού εξοπλισμού, καθώς και ενίσχυση της καινοτομικής δραστηριότητας των Πανεπιστημίων.
*279 εκ. ευρώ από το ΕΣΠΑ στην περίοδο 2021-2027
*700 εκ. ευρώ μέσω ΣΔΙΤ για ανακαίνιση και κατασκευή φοιτητικών εστιών.
- Υπάρχει όφελος για το επιστημονικό δυναμικό των Πανεπιστημίων;
-Με το νέο νομοσχέδιο δεν εμπίπτουν στο ανώτατο όριο αποδοχών αμοιβές μελών ΔΕΠ, ΕΕΠ και ΕΔΙΠ, καθώς και ερευνητών και Ειδικών Λειτουργικών Επιστημόνων (ΕΛΕ) από τη συμμετοχή σε κάθε είδους προγράμματα των ΕΛΚΕ των ΑΕΙ και των ερευνητικών και τεχνολογικών φορέων τα οποία χρηματοδοτούνται από εθνικούς, διεθνείς ή ιδιωτικούς πόρους.
-Πώς διευκολύνεται η λειτουργία των ΕΛΚΕ ;
-Το πληροφοριακό σύστημα του ΕΛΚΕ κάθε ΑΕΙ διαλειτουργεί με το Πρόγραμμα «Διαύγεια», το Κεντρικό Ηλεκτρονικό Μητρώο Δημοσίων Συμβάσεων (ΚΗΜΔΗΣ), το Εθνικό Σύστημα Ηλεκτρονικών Δημοσίων Συμβάσεων (ΕΣΗΔΗΣ), το Πληροφοριακό Σύστημα Κρατικών Ενισχύσεων (ΠΣΚΕ) και το πληροφοριακό σύστημα της ΕΘΑΑΕ. Η διαδικασία διασύνδεσης των πληροφοριακών συστημάτων ολοκληρώνεται μέχρι 31.12.2024. Προωθούνται και πρόσθετες ρυθμίσεις διευκόλυνσης της λειτουργίας των ΕΛΚΕ.
-Πώς ρυθμίζονται η χρηματοδότηση και τα ζητήματα μεταφοράς τεχνολογίας και καινοτομίας στα ΑΕΙ;
-Απλουστεύεται η διαδικασία ίδρυσης τεχνοβλαστών ή άλλων εταιριών και συμμετοχής των ιδρυμάτων σε αυτούς. Το Συμβούλιο Διοίκησης εγκρίνει την ίδρυση ή τη συμμετοχή σε εταιρείες τεχνοβλαστών ή άλλες εταιρείες, και ορίζει τους εκπροσώπους του ΑΕΙ στα όργανα διοίκησής τους, με αφαίρεση προηγούμενων βημάτων που προσέθεταν γραφειοκρατικά βάρη.
-Τι αλλάζει στην καταγραφή της περιουσίας των Πανεπιστημίων ;
- Τα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα υποχρεούνται μέσω των εταιρειών αξιοποίησης και διαχείρισης της περιουσίας τους εντός δεκαοκτώ (18) μηνών να προβούν στην απογραφή και τήρηση αρχείου της ακίνητης και κινητής περιουσίας τους καθώς και στην ψηφιοποίησή του. Στο Υπουργείο Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού αναπτύσσεται και λειτουργεί ηλεκτρονική πλατφόρμα καταγραφής της ακίνητης και κινητής περιουσίας όλων των ΑΕΙ. Σε περίπτωση υπέρβασης του χρονικού αυτού πλαισίου, η καταγραφή πραγματοποιείται σε συνεργασία με το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος (ΤΕΕ).
-Πότε θα ψηφιοποιηθούν τα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα ;
-Τα ΑΕΙ καλούνται να προβούν στην καταγραφή, μοντελοποίηση, απλούστευση και ψηφιοποίηση όλων των διαδικασιών του Ιδρύματος , καθώς και στη διαλειτουργικότητα με τα πληροφοριακά συστήματα του Υπουργείου Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού μέχρι την 30.6.2025. Μέχρι 1.1.2026, καλούνται να μειώσουν σταδιακά, και τουλάχιστον κατά ογδόντα τοις εκατό (80%), με βάση τα στοιχεία του οικονομικού έτους 2023, την προμήθεια και χρήση χαρτιού εκτύπωσης.
Ίδρυση Μη Κερδοσκοπικών Παραρτημάτων Ξένων πανεπιστημίων
-Μέσω ποιου Νομικού Προσώπου μπορεί να ιδρυθεί ένα μη κρατικό – μη κερδοσκοπικό πανεπιστήμιο στη χώρα μας;
-Το νομοσχέδιο εισάγει την έννοια του Νομικού Προσώπου Πανεπιστημιακής Εκπαίδευσης (ΝΠΠΕ). Πρόκειται για ένα νομικό πρόσωπο ειδικού σκοπού μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα με αποκλειστικό στόχο την παροχή υπηρεσιών ανώτατης εκπαίδευσης.
Το ΝΠΠΕ συνδέεται απευθείας με το μητρικό του ίδρυμα και αποτελεί παράρτημά του στην Ελλάδα. Ως μητρικό ίδρυμα νοείται ένα κρατικό ή μη, εκπαιδευτικό ίδρυμα ανώτατης εκπαίδευσης, το οποίο λειτουργεί σε χώρα κράτους μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή τρίτης χώρας.
-Ποιες προϋποθέσεις πρέπει να πληροί το μητρικό ίδρυμα;
-Να παρέχει στη χώρα του προγράμματα σπουδών και να απονέμει αντίστοιχους τίτλους σπουδών. Το μητρικό ίδρυμα θα πρέπει να είναι αναγνωρισμένο στη χώρα του και πιστοποιημένο για την παροχή προγραμμάτων ανώτατης εκπαίδευσης και τη χορήγηση τίτλων σπουδών και θα πρέπει να περιλαμβάνεται στο εθνικό μητρώο αναγνωρισμένων ιδρυμάτων ανώτατης εκπαίδευσης της αλλοδαπής του ΔΟΑΤΑΠ.
-Υπάρχουν ξένα διεθνώς αναγνωρισμένα πανεπιστήμια που έχουν ιδρύσει παραρτήματα σε άλλες χώρες;
-Υπάρχουν πολλά παραδείγματα. Το πανεπιστήμιο Sorbonne λειτουργεί από το 2006 παράρτημα στο Άμπου Ντάμπι (Η.Α.Ε.). Το πανεπιστήμιο Yale ίδρυσε το 2013 στη Σιγκαπούρη το Yale-NUS College. Το πανεπιστήμιο Johns Hopkins University λειτουργεί από το 1955 παράρτημα στην Μπολόνια, ενώ από το 1986 λειτουργεί παράρτημα και στην πόλη Nanjing της Κίνας. Το πανεπιστήμιο Duke ίδρυσε το 2005 παράρτημα ιατρικής σχολής στη Σιγκαπούρη και το 2013 δεύτερο παράρτημα στο Kunshan της Κίνας.
-Ποια είναι η σχέση μητρικού ιδρύματος και ΝΠΠΕ;
-Το ΝΠΠΕ συνδέεται απευθείας με το μητρικό ίδρυμα, και αποτελεί παράρτημά του στην Ελλάδα. Η μεταξύ τους σχέση αντανακλάται, είτε στην απευθείας συμμετοχή του μητρικού ιδρύματος επί του κεφαλαίου ίδρυσης ή στη βάση συμφωνιών ακαδημαϊκής συνεργασίας οι οποίες διασφαλίζουν την ορθή τήρηση των ακαδημαϊκών προτύπων του μητρικού ιδρύματος. Το μητρικό ίδρυμα έχει αποφασιστική αρμοδιότητα για ακαδημαϊκά θέματα του παραρτήματος πανεπιστημίου, που ιδρύεται με τη μορφή ΝΠΠΕ.
-Ποιος χορηγεί την άδεια;
-Η άδεια χορηγείται με απόφαση του Υπουργού Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού, κατόπιν έγκρισης και γνώμης από την ΕΘΑΑΕ και τον ΕΟΠΠΕΠ, αντίστοιχα.
-Ποια είναι τα κριτήρια για την αδειοδότηση ενός ΝΠΠΕ;
-Για τη χορήγηση άδειας εγκατάστασης και λειτουργίας ΝΠΠΕ πρέπει να πληρούνται τα εξής κριτήρια:
-Κάθε ΝΠΠΕ διαθέτει κατ΄ ελάχιστο τρεις (3) Σχολές, με ένα τουλάχιστον πρόγραμμα πρώτου κύκλου σπουδών η καθεμία.
-Προσφέρει για κάθε σχολή τουλάχιστον ένα πρόγραμμα πρώτου κύκλου σπουδών, που διαθέτει αξιολόγηση και πιστοποίηση στο πλαίσιο της χώρας προέλευσης και στη συνέχεια πιστοποιείται από την ΕΘΑΑΕ.
-Διαθέτει το προβλεπόμενο διδακτικό προσωπικό, το διοικητικό και τεχνικό προσωπικό που εξασφαλίζει τη γραμματειακή οργάνωση, τον οργανωτικό σχεδιασμό, την αρτιότητα των εγκαταστάσεων.
- Η εγκατάσταση πρέπει να είναι αυτοτελής με κατάλληλες κτιριακές υποδομές και υλικοτεχνικό εξοπλισμό, με πρόβλεψη και για δευτερογενείς εγκαταστάσεις εντός του ίδιου νομού. Να επαρκεί για τη διδασκαλία και μελέτη των φοιτητών, να διαθέτει λειτουργική βιβλιοθήκη, χώρους εργαστηρίων και έρευνας ανάλογα με τα προσφερόμενα προγράμματα σπουδών, καθώς και οπτικοακουστικά μέσα και εξοπλισμένη αίθουσα πολυμέσων με πρόσβαση στο διαδίκτυο.
-Προβλέπονται εξαιρέσεις στον αριθμό των Σχολών που μπορεί να λειτουργήσει ένα ΝΠΠΕ;
-Υπάρχει μία και μοναδική εξαίρεση: Εφόσον το μητρικό ίδρυμα καταλαμβάνει μια από τις πρώτες είκοσι (20) θέσεις στις σχετικές παγκόσμιες κατατάξεις, το ΝΠΠΕ μπορεί να αποτελείται από μία κατ’ ελάχιστο Σχολή με ένα τουλάχιστον πρόγραμμα κύκλου σπουδών, υπό την προϋπόθεση ότι πληρούνται όλες οι υπόλοιπες προϋποθέσεις του νόμου.
-Με ποια διαδικασία γίνεται η αδειοδότηση και τι περιλαμβάνεται στην αίτηση;
-Η διαδικασία για την έκδοση άδειας εγκατάστασης και λειτουργίας ΝΠΠΕ, εκκινεί με την υποβολή αίτησης στο Υπουργείο Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού. Στη συνέχεια η αρμόδια υπηρεσία του Υπουργείου διαβιβάζει:
Α) Στην ΕΘΑΑΕ τα προβλεπόμενα στον νόμο δικαιολογητικά, προκειμένου η ΕΘΑΑΕ να εγκρίνει και να αποστείλει τη εγκριτική πράξη στο αρμόδιο Τμήμα και
Β) Στον ΕΟΠΠΕΠ τα προβλεπόμενα στον νόμο δικαιολογητικά για τη διατύπωση γνώμης ως προς τη συνδρομή των κτιριολογικών προϋποθέσεων.
Ειδικότερα, το σύνολο των δικαιολογητικών που απαιτούνται είναι: Η υπεύθυνη δήλωση πρόθεσης σύστασης ΝΠΠΕ στην οποία αναφέρονται, η επωνυμία, η έδρα, το κεφάλαιο σε ευρώ, ο αριθμός Σχολών, τα προσφερόμενα πιστοποιημένα από το μητρικό ίδρυμα προγράμματα σπουδών και η σχέση του μητρικού ιδρύματος με το παράρτημα πανεπιστημίου, το καταστατικό του ΝΠΠΕ, η εγγυητική επιστολή αναγνωρισμένης Τράπεζας με εγκατάσταση στην Ελλάδα ποσού πεντακοσίων χιλιάδων ευρώ (€ 500.000) για κάθε σχολή, το παράβολο τουλάχιστον πεντακοσίων χιλιάδων ευρώ (€ 500.000,00) ανά αίτηση, θεωρημένη οικοδομική άδεια για σύνδεση με δίκτυα κοινής ωφελείας και τα οριζόμενα χρήσης εκπαιδευτηρίου σύμφωνα με τις διατάξεις του κτιριοδομικού κανονισμού, κατόψεις όλων των χώρων με αποτύπωση της προσβασιμότητας ΑμεΑ για όλα τα κτίρια, πιστοποιητικό (ενεργητικής) πυροπροστασίας για χρήση «εκπαίδευση», βεβαίωση χώρου κύριας χρήσης από μηχανικό με επισυναπτόμενα σχέδια αποτύπωσης της υφιστάμενης κατάστασης, Εσωτερικός Κανονισμός του ΝΠΠΕ, πρόσφατες και σε ισχύ πιστοποιήσεις και αξιολογήσεις του μητρικού ιδρύματος, οι διοικητικές και υποστηρικτικές υπηρεσίες, που προσφέρονται στους φοιτητές, πλήρη στοιχεία για τα κριτήρια επιλογής, εισαγωγής, αξιολόγησης και αποφοίτησης, καθορισμός της διάρκειας σπουδών, το ύψος των διδάκτρων, το ποσό των υποτροφιών και κάθε άλλη οικονομική επιβάρυνση που προβλέπεται για κάθε φοιτητή, ο αριθμός του εκτιμωμένου προσωπικού (εκπαιδευτικού, ερευνητικού και διοικητικού/ τεχνικού προσωπικού) που απασχολείται και των φοιτητών που δύνανται να φοιτήσουν, πλάνο ανάπτυξης ανά έτος με τον τελικό αριθμό εκπαιδευτικού προσωπικού, περιγράμματα θέσεων εκπαιδευτικού προσωπικού (όπως βαθμίδα, γνωστικό αντικείμενο), ή/και ονομαστικό κατάλογο των μελών του εκπαιδευτικού προσωπικού με τα πιστοποιητικά των ακαδημαϊκών και επαγγελματικών προσόντων του, μελέτη ερευνητικής δραστηριότητας, καθώς και πενταετή οικονομοτεχνική μελέτη βιωσιμότητας, στην οποία καταγράφεται μεταξύ άλλων όλη η κινητή και ακίνητη περιουσία του ΝΠΠΕ.
- Τι γίνεται μετά την υποβολή της αίτησης;
-Το αρμόδιο Τμήμα διαβιβάζει την αίτηση στην ΕΘΑΑΕ, η οποία αποφασίζει εντός προθεσμίας εκατόν είκοσι (120) ημερών για την έγκριση. Το αρμόδιο Τμήμα στέλνει στον ΕΟΠΠΕΠ τα δικαιολογητικά με αίτημα διατύπωσης γνώμης εντός της ίδιας προθεσμίας, ως προς τη συνδρομή των κτιριολογικών προϋποθέσεων. Για εξαιρετικούς λόγους, αν οι ως άνω φορείς κρίνουν ότι πρέπει να υποβληθούν διευκρινίσεις από τους αιτούντες, χορηγείται παράταση.
-Μπορεί αυτή η άδεια να ανακληθεί;
-Ανά πάσα στιγμή, αν δεν τηρείται έστω και ένας από τους όρους εγκατάστασης και λειτουργίας. Η απόφαση περί χορήγησης άδειας του ΝΠΠΕ ανακαλείται:
α) εάν συντρέχει παραβίαση διάταξης του νόμου ή όρων χορήγησης της άδειας εγκατάστασης και λειτουργίας,
β) αν το ΝΠΠΕ δεν λειτουργήσει εντός δύο ετών από τη λήψη της άδειας,
γ) αν δεν τηρεί ή δεν συμμορφώνεται με τους εγκεκριμένους όρους πιστοποίησης των προγραμμάτων σπουδών.
-Ποιες είναι οι επιπτώσεις της ανάκλησης άδειας του ΝΠΠΕ για τους εγγεγραμμένους φοιτητές;
-Αν ανακληθεί η άδεια, καταπίπτει η εγγυητική επιστολή και από το ποσό επιστρέφονται, κατά προτεραιότητα, τα καταβληθέντα δίδακτρα στους φοιτητές και καταβάλλονται οι αμοιβές του προσωπικού έως το τέλος του ακαδημαϊκού έτους. Στην περίπτωση αυτή, το μητρικό ίδρυμα καθίσταται πλέον υπεύθυνο για την ολοκλήρωση των σπουδών τους και τη χορήγηση των σχετικών τίτλων σπουδών.
-Ποιος έχει δικαίωμα εγγραφής σε ένα μη κερδοσκοπικό παράρτημα ξένου πανεπιστημίου;
α) οι Έλληνες ή αλλοδαποί κάτοχοι απολυτηρίου ημερήσιου ή εσπερινού Λυκείου (ΓΕΛ) ή επαγγελματικού λυκείου (ΕΠΑΛ) του επιστημονικού πεδίου στο οποίο εντάσσεται το πρόγραμμα σπουδών, οι οποίοι θα έχουν συμμετάσχει στις πανελλήνιες εξετάσεις, υπερβαίνοντας την Ελάχιστη Βάση Εισαγωγής που ο νόμος θα ορίζει.
β) οι κάτοχοι ισότιμων τίτλων δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης αναγνωρισμένων Ξένων Σχολείων της ημεδαπής,
γ) οι κάτοχοι διεθνών απολυτήριων δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης,
δ) οι αλλοδαποί πολίτες κάτοχοι ισοδύναμου του Λυκείου απολυτήριου τίτλου δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης ή ισοδύναμου τίτλου που τους παρέχει δικαίωμα εισαγωγής στα ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης της χώρας τους.
-Ποια θα είναι η Ελάχιστη Βάση Εισαγωγής για τα ΝΠΠΕ;
-Η βάση αυτή θα είναι μία, και θα προκύπτει από τον μικρότερο εκ των μέσων όρων των βαθμολογιών του συνόλου των εξεταζόμενων ανά επιστημονικό πεδίο πολλαπλασιαζόμενο με συντελεστή 0.8.
-Ποιοι και πόσοι θα απαρτίζουν το εκπαιδευτικό προσωπικό και πώς θα επιλέγονται;
-Σε κάθε ΝΠΠΕ στην πλήρη ανάπτυξή του θα υπηρετούν κατ΄ ελάχιστο 30 μέλη διδακτικού ερευνητικού προσωπικού. Ποσοστό τουλάχιστον 80% οφείλουν να είναι κάτοχοι διδακτορικού τίτλου σε θέμα συναφές με το αντικείμενο της διδασκαλίας τους και να διαθέτουν ουσιαστικά προσόντα, που απαιτούνται για την κατοχή θέσης διδακτικού προσωπικού αντίστοιχης βαθμίδας. Επίσης, δύναται να υπηρετεί ειδικό διδακτικό προσωπικό με προσόντα, τρόπους επιλογής και όρους υπηρεσίας, αντίστοιχους με εκείνους του μητρικού ιδρύματος.
Η επιλογή των μελών του διδακτικού ερευνητικού προσωπικού του ΝΠΠΕ εγκρίνεται από το μητρικό ίδρυμα και τα βιογραφικά τους αναρτώνται στον ιστότοπο του ΝΠΠΕ.
-Τι ισχύει για τους τίτλους σπουδών;
Κάθε ΝΠΠΕ χορηγεί στους αποφοίτους του τίτλο σπουδών του μητρικού ιδρύματος. Ο τίτλος σπουδών αναγνωρίζεται από το ελληνικό κράτος υπό την προϋπόθεση ότι περιλαμβάνεται στο Εθνικό Μητρώο τύπων τίτλων σπουδών αναγνωρισμένων ιδρυμάτων της αλλοδαπής, το οποίο τηρεί ο ΔΟΑΤΑΠ, χωρίς περαιτέρω κρατική αναγνώριση.
-Θα γίνεται έρευνα στα μη κρατικά πανεπιστήμια;
-Το ΝΠΠΕ αναπτύσσει ερευνητική δραστηριότητα, η οποία συσχετίζεται με τα προσφερόμενα προγράμματα σπουδών, καθώς και με τα αντίστοιχα προγράμματα του μητρικού ιδρύματος.
Η Επιτροπή Έρευνας μεριμνά ώστε το εκπαιδευτικό προσωπικό:
- να διεξάγει κάθε είδους έρευνα εντός του ΝΠΠΕ,
-να υλοποιεί ερευνητικά ή αναπτυξιακά προγράμματα,
-να συμμετέχει σε προγράμματα κινητικότητας ερευνητών,
-να συνεργάζεται με τα ερευνητικά κέντρα και τους ερευνητικούς και τεχνολογικούς φορείς του μητρικού ιδρύματος, καθώς και με άλλα ΝΠΠΕ.
Η ΕΘΑΑΕ αξιολογεί το παραγόμενο ερευνητικό έργο ετησίως σύμφωνα με ειδικά διαμορφωμένα κριτήρια και δείκτες για τη διασφάλιση της ποιότητάς του.
-Θα χορηγούνται υποτροφίες από τα ΝΠΠΕ;
-Υποχρεωτικά, τουλάχιστον το ισοδύναμο ποσό των διδάκτρων για το πέντε (5%) των φοιτητών του πρώτου κύκλου προγράμματος σπουδών, θα δίνεται σε υποτροφίες με βάση ακαδημαϊκά και κοινωνικά κριτήρια. Το ΝΠΠΕ καταρτίζει κατάλογο και καταβληθέντα ποσά υπότροφων φοιτητών, τον οποίο υποβάλει προς έλεγχο στην ΕΘΑΑΕ στο τέλος κάθε ακαδημαϊκού έτους.
- Τι περιλαμβάνεται στο καταστατικό του ΝΠΠΕ;
-Μια πλήρης περιγραφή της λειτουργίας του:
α) σκοπό, β) επωνυμία, γ) έδρα, δ) όργανο διοίκησης, ε) σύγκληση, συγκρότηση, λειτουργία, αρμοδιότητες των οργάνων διοίκησης, στ) διαδικασία λήψης αποφάσεων, ζ) κεφάλαιο σε ευρώ, η) οργανόγραμμα Μονάδων και διοικητικών υπηρεσιών του ΝΠΠΕ με τον αριθμό και τα προσόντα του προσωπικού του, που στελεχώνονται με διοικητικό προσωπικό και θ) ορισμό νομίμου εκπροσώπου του Διοικητικού Συμβουλίου έναντι των διοικητικών και δικαστικών αρχών.
- Πρέπει το ΝΠΠΕ να έχει την έδρα του στην Ελλάδα;
-Το ΝΠΠΕ έχει την έδρα του σε συγκεκριμένο δήμο στην Ελλάδα, ο οποίος αναφέρεται στο καταστατικό του.
-Μπορεί το ΝΠΠΕ να συστήσει νέες σχολές;
-Το ΝΠΠΕ κατή τη λειτουργία του μπορεί να αιτείται συμπληρωματικά την προσθήκη Σχολών και προγραμμάτων σπουδών με τους ίδιους όρους με τους οποίους του χορηγήθηκε η αρχική άδεια.
- Πώς διοικείται ένα ΝΠΠΕ;
-Το ΝΠΠΕ διοικείται από το Διοικητικό Συμβούλιο, το οποίο είναι αρμόδιο να αποφασίζει για κάθε πράξη που αφορά τη λειτουργία του. Η σύγκληση, συγκρότηση, η λειτουργία και οι αρμοδιότητες του Διοικητικού Συμβουλίου καθορίζονται στο καταστατικό του ΝΠΠΕ.
- Ποιος φορέας ελέγχει τα ΝΠΠΕ;
-Τα ΝΠΠΕ υπάγονται στην εποπτεία του Υπουργείου Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού, αναφορικά με την οργάνωση, λειτουργία και αποστολή τους προς εξυπηρέτηση του γενικού συμφέροντος και των συνταγματικών σκοπών της ανώτατης εκπαίδευσης. Η κρατική εποπτεία ασκείται από το Τμήμα Α’ Οργάνωσης Ανώτατης Εκπαίδευσης της Διεύθυνσης Οργανωτικής και Ακαδημαϊκής Ανάπτυξης της Γενικής Διεύθυνσης Ανώτατης Εκπαίδευσης του Υπουργείου Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού.
- Τι προβλέπεται για τα ακαδημαϊκά όργανα και τις ακαδημαϊκές ελευθερίες;
-Σε κάθε ΝΠΠΕ λειτουργεί Ακαδημαϊκό Όργανο ως συμβουλευτικό όργανο, προτείνοντας στρατηγικές που σχετίζονται με την ερευνητική και εκπαιδευτική αποστολή του. Η σύνθεση, η συγκρότηση, οι αρμοδιότητες και οι κανόνες λειτουργίας των οργάνων καθορίζονται στον Εσωτερικό Κανονισμό του ΝΠΠΕ.
Στα ΝΠΠΕ κατοχυρώνεται και προστατεύεται η ακαδημαϊκή ελευθερία στην έρευνα και τη διδασκαλία, η οποία αποτελεί θεσμική εγγύηση της αδέσμευτης και απαραβίαστης επιστημονικής σκέψης, έρευνας και διδασκαλίας.
