Ούτε ένα ευρώ δεν παραγράφηκε από τα χρέη προς τον ΕΦΚΑ, τα οποία κατέγραψαν και νέα σημαντική αύξηση το πρώτο τρίμηνο του 2023.
Παρά το γεγονός ότι τέθηκε σε ισχύ η δυνατότητα παραγραφής των παλαιών χρεών προς τον ΕΦΚΑ, ηλικίας άνω των 10 ετών, εντούτοις ο σχετικός νόμος είναι γράμμα κενό, καθώς στην πράξη καμία παραγραφή δεν έχει γίνει.
Αυτό προκύπτει από την πρώτη, για το 2023, τριμηνιαία έκθεση του Κέντρου Είσπραξης Ασφαλιστικών Εισφορών στην οποία καταγράφονται οι εξελίξεις των χρεών προς τα ασφαλιστικά Ταμεία που έχουν περάσει στον ΕΦΚΑ και ειδικότερα στον εισπρακτικό βραχίονα του ΕΦΚΑ, το ΚΕΑΟ.
Ειδικότερα, τα ληξιπρόθεσμα χρέη προς το ΚΕΑΟ, στο τέλος του περασμένου Μαρτίου αυξήθηκαν σε 45,93 δισ. ευρώ, από 45,67 δισ. ευρώ που ήταν στο τέλος του Δεκεμβρίου του 2022 και έναντι 42,84 δισ. ευρώ, που ήταν τον Μάρτιο του 2022.
Όπως καθίσταται σαφές, η μείωση του χρόνου παραγραφής από 20 σε 10 έτη, δεν είχε καμία επίδραση καθώς δεν παραγράφηκε ούτε ευρώ από τις παλαιές οφειλές, οι οποίες και αποτελούν την πλειοψηφία των συνολικών χρεών προς τον ΕΦΚΑ.
Γιατί δεν παραγράφονται τα χρέη στη 10ετία
Αναλυτικότερα, με τον νόμο 4997/2022, που ισχύει από τις 25 Νοεμβρίου 2022 και σε εφαρμογή σχετικής απόφασης του Συμβουλίου της Επικρατείας ορίζεται πως, ο μέγιστος χρόνος στον οποίο το ΚΕΑΟ μπορεί να διεκδικεί χρέη είναι η δεκαετία και όχι η 20ετία που ίσχυε.
Όμως έχει παράμετρο σύμφωνα με την οποία, η δεκαετία για την παραγραφή των αξιώσεων του ΕΦΚΑ, αρχίζει να μετρά όχι από την ημερομηνία γένεσης του χρέους αλλά από την ημερομηνία της τελευταίας ειδοποίησης που έστειλε το ΚΕΑΟ ή το ασφαλιστικό ταμείο.
Επίσης, έχει και άλλες παραμέτρους, με τις οποίες ορίζονται ημερομηνίες-κλειδιά για την παραγραφή ή όχι των ασφαλιστικών οφειλών και συγκεκριμένα:
- Οφειλές από μη καταβληθείσες ασφαλιστικές εισφορές και των πάσης φύσεως προσθέτων τελών, τόκων, προσαυξήσεων, προστίμων και επιβαρύνσεων, καθώς και των λοιπών ποσών που συνεισπράττονται με αυτές, από 12/5/2016 υπόκεινται σε 10ετή παραγραφή που αρχίζει από την πρώτη ημέρα του επόμενου έτους εκείνου εντός του οποίου παρασχέθηκε η ασφαλιστέα εργασία ή υπηρεσία.
- Για απαιτήσεις που προέρχονται από ασφαλιστέα εργασία ή υπηρεσία που παρασχέθηκε μετά από την 1/1/2026 η παραγραφή ορίζεται 5ετής.
- Σε περίπτωση που η παραγραφή της οφειλής έχει διακοπεί λόγω διακοπτικού γεγονότος (π.χ. ρύθμιση), αρχίζει νέα δεκαετής παραγραφή που ξεκινά από την επόμενη ημέρα του διακοπτικού γεγονότος. Επισημαίνεται ότι η βεβαίωση οφειλόμενων εισφορών στο ΚΕΑΟ λαμβάνεται ως διακοπτικό της παραγραφής γεγονός ΜΟΝΟ εφόσον έχει κοινοποιηθεί, με την εκάστοτε προβλεπόμενη διαδικασία, η εκδοθείσα πράξη βεβαίωσης στον οφειλέτη.
- Δεδομένου ότι για την είσπραξη οφειλόμενων ασφαλιστικών εισφορών, σύμφωνα με τις διατάξεις των π. φορέων ίσχυε 20ετής παραγραφή και η ισχύουσα διάταξη έχει αναδρομική ισχύ από 12/5/2016, η παραγραφή κάθε οφειλής πέραν της 10ετίας με ύπαρξη διακοπτικού γεγονότος από 12/5/2016 και μετά, επανεξετάζεται αυτεπαγγέλτως, σε περίπτωση αίτησης του ασφαλισμένου, για την οποία είναι αναγκαία η εύρεση των μη παραγεγραμμένων οφειλών (π.χ. αίτηση χορήγησης αποδεικτικού ασφαλιστικής ενημερότητας, αίτηση συνταξιοδότησης κ.λπ.), και εφόσον διαπιστωθεί ότι είχε ήδη συμπληρωθεί ο προβλεπόμενος χρόνος (10ετής) κατά την ημερομηνία του ως άνω διακοπτικού γεγονότος, η οφειλή παραγράφεται.
- Οφειλές χρονικών διαστημάτων ασφάλισης πέραν της 10ετίας, για τα οποία δεν υπάρχει διακοπτικό γεγονός, παραγράφονται.
- Στις περιπτώσεις που το τελευταίο διακοπτικό γεγονός παραγραφής οφειλών, είναι έως 11.05.2016 και κατά την ημερομηνία αίτησης έχει παρέλθει ο χρόνος παραγραφής (10ετία) από το διακοπτικό γεγονός, η οφειλή παραγράφεται.
- Στις περιπτώσεις που υπάρχει διακοπτικό γεγονός από την 12.05.2016 και μετά, επανεξετάζεται η χρονική περίοδος που περιλαμβάνεται σε αυτό και τροποποιείται αναλόγως (παραγράφεται), εφ' όσον είχε παρέλθει 10ετία από την οφειλή ή από τυχόν προηγούμενο διακοπτικό γεγονός. Ο έλεγχος διενεργείται στο πρώτο από την 12.05.2016 και μετά διακοπτικό γεγονός.
- Σε κάθε περίπτωση που εντοπίζονται οφειλές εντός της 10ετίας (μη παραγεγραμμένες) βεβαιώνονται άμεσα στο ΚΕΑΟ με άμεση κοινοποίηση της Πράξης Βεβαίωσης Οφειλής (ΠΒΟ) στον οφειλέτη ώστε να διακοπεί η παραγραφή τους σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις.