Η αξιοποίηση των ρομπότ και η αντικατάσταση εργαζομένων με «έξυπνες» μηχανές είναι ταχύτερη στις χώρες εκείνες όπου ο πληθυσμός τους γερνάει πιο γρήγορα, σύμφωνα με μία νέα αμερικανική μελέτη. Η έρευνα συνδέει για πρώτη φορά την ταχύτητα της αυτοματοποίησης μίας οικονομίας με τις δημογραφικές εξελίξεις και ιδιαίτερα με το αυξανόμενο διαχρονικά ποσοστό των ηλικιωμένων στον γενικό πληθυσμό, κάτι που έχει ως αποτέλεσμα τις ελλείψεις κατάλληλου προσωπικού στην αγορά εργασίας.
Με άλλα λόγια, ολοένα συχνότερα τα ρομπότ έρχονται να καλύψουν κενά εργαζομένων σε ένα όλο και πιο γερασμένο εργατικό δυναμικό. Σύμφωνα με τη μελέτη, «η γήρανση οδηγεί σε μεγαλύτερη (βιομηχανική) αυτοματοποίηση, επειδή δημιουργεί έλλειψη σε εργαζόμενους μέσης ηλικίας εξειδικευμένους στην παραγωγή».
Η έρευνα, από τους καθηγητές Ντάρον Ατζέμογλου του Πανεπιστημίου ΜΙΤ και Πασκουέλ Ρεστρέπο του Πανεπιστημίου της Βοστώνης, η οποία δημοσιεύθηκε στο οικονομικό περιοδικό «The Review of Economic Studies», σύμφωνα με το πρακτορείο Ρόιτερς, ανέλυσε στοιχεία για 60 χώρες και βρήκε σαφή συσχέτιση ανάμεσα στο γηράσκον εργατικό δυναμικό (αναλογία των εργαζομένων άνω των 56 ετών σε σχέση με εκείνους 21-55 ετών) και στη χρήση των ρομπότ, ιδίως στη βιομηχανία.
Οι ερευνητές εκτιμούν ότι από μόνος τους ο παράγων της ηλικίας εξηγεί κατά τουλάχιστον το ένα τρίτο (35%) τις διαφορές ανάμεσα στις χώρες, όσον αφορά την ταχύτητα υιοθέτησης των ρομπότ και γενικότερα της τέταρτης βιομηχανικής επανάστασης, καθώς επίσης εξηγεί κατά το ένα πέμπτο (20%) τις διαφορές στις εισαγωγές ρομπότ. Όσο πιο γρήγορα γερνάει το εργατικό δυναμικό μίας χώρας τόσο η τελευταία τείνει να στρέφεται στους αυτοματισμούς και στις «έξυπνες» μηχανές.
Έτσι, χώρες όπως η Ιαπωνία, η Ν. Κορέα και η Γερμανία, όπου γερνάει γρήγορα ο εργαζόμενος πληθυσμός, είναι ανάμεσα σε αυτές που σπεύδουν να υιοθετήσουν ευρέως τα ρομπότ, όπως δείχνει η αναλογία ρομπότ ανά εργαζόμενο σε κάθε χώρα. Καθόλου τυχαία, εξάλλου, από τις 15 κορυφαίες στον κόσμο εταιρείες ρομποτικής, οι επτά έχουν την έδρα τους στην Ιαπωνία και άλλες επτά στη Γερμανία.
Αλλά και στο εσωτερικό των μεγάλων χωρών παρατηρείται μία ανάλογη τάση. Ενδεικτικά, στις ΗΠΑ οι μητροπολιτικές περιοχές που έχουν μεγαλύτερης ηλικίας εργατικό δυναμικό, εμφανίζουν μεγαλύτερη εγκατάσταση ρομποτικών συστημάτων μετά το 1990.
«Η δημογραφική αλλαγή -ιδίως η γήρανση- είναι ένας από τους σημαντικότερους παράγοντες που οδηγούν στην υιοθέτηση της ρομποτικής και των άλλων τεχνολογιών αυτοματισμού. Η μελέτη μας δείχνει ότι υπάρχει μία αιτιακή σχέση που πρωτίστως είναι ορατή στις βιομηχανίες ακριβώς που επηρεάζονται περισσότερο από τη γήρανση και έτσι έχουν ευκαιρίες για αυτοματοποίηση της εργασίας», ανέφερε ο διακεκριμένος Τουρκο-αμερικανός οικονομολόγος Ντ. Ατζέμογλου.