Επιταχύνεται η «κούρσα» των επιτοκίων προθεσμιακών καταθέσεων προς το μηδέν, ενώ ήδη οι καταθέσεις ταμιευτηρίου έχουν φθάσει στο... μη περαιτέρω, καθώς για μια κατάθεση 10.000 ευρώ ο καταθέτης θα πάρει τόκο 9 ευρώ, δηλαδή στο χέρι μόλις 7,65 ευρώ, μετά και την αφαίρεση του φόρου.
Από τον Αύγουστο ως τον Οκτώβριο 2019, το μέσο επιτόκιο στις νέες προθεσμιακές καταθέσεις υποχώρησε σημαντικά, σχεδόν κατά 30%. Όπως φαίνεται στον πίνακα που δημοσίευσε η Τράπεζα της Ελλάδος, η επαναβεβαίωση της πολιτικής μηδενικών/αρνητικών επιτοκίων από την ΕΚΤ αυτό το φθινόπωρο προκάλεσε έντονη κινητικότητα των τραπεζών στην επανατιμολόγηση των καταθετικών προϊόντων προθεσμίας (με συμφωνημένη διάρκεια έως 1 έτος). Το μέσο επιτόκιο νέων καταθέσεων αυτής της κατηγορίας υποχώρησε από 0,54% τον Αύγουστο, σε 0,39% τον Οκτώβριο, μια πτώση που αντιστοιχεί σε ποσοστό πάνω από 27%.
Οι τράπεζες όχι μόνο δεν βιάζονται να μαζέψουν περισσότερες καταθέσεις, αυξάνοντας τις αποδόσεις, αλλά αναμένεται να μειώσουν περαιτέρω τα επιτόκια στις προθεσμιακές, καθώς ήδη και το 6μηνο έντοκο του Δημοσίου υποχώρησε, στην πρωτογενή αγορά, σε αρνητικό έδαφος επιτοκίου και είναι θέμα χρόνου να περάσει σε αρνητικό έδαφος και το επιτόκιο στα επιτόκια μεγαλύτερων περιόδων δανεισμού, που συσχετίζονται άμεσα με τις αποδόσεις των τραπεζικών καταθέσεων.
Οι καταθέσεις αυξάνονται χωρίς κόπο για τις τράπεζες, όσο αποκαθίσταται η εμπιστοσύνη στην οικονομία και στο τραπεζικό σύστημα και επιταχύνεται η ανάπτυξη, ενώ σημαντικό ρόλο παίζει και ο «επαναπατρισμός» στις τράπεζες των μετρητών που κρατούν οι Έλληνες σε στρώματα και άλλες... κρυψώνες.
Όπως τονίζει η Τράπεζα της Ελλάδος, περιγράφοντας τις πιο χαλαρές συνθήκες ρευστότητας που έχει πλέον το τραπεζικό σύστημα και δεν έχει ανάγκη τον... οβολό των καταθετών:
- Οι συνθήκες ρευστότητας των πιστωτικών ιδρυμάτων συνεχίζουν να βελτιώνονται χάρη στην ενίσχυση της καταθετικής βάσης και τη διεύρυνση των πηγών χρηματοδότησης, όπως με την έκδοση χρέους μειωμένης εξασφάλισης και καλυμμένων ομολογιών, την εκτέλεση διατραπεζικών συναλλαγών και των συναλλαγών repos με ευνοϊκότερους όρους, καθώς και τη διενέργεια τιτλοποιήσεων στις εγχώριες και διεθνείς χρηματαγορές. Αντίστοιχα, συνεχίστηκε η αύξηση των τραπεζικών καταθέσεων, στοιχείο που αποτελεί σταθεροποιητικό παράγοντα των πηγών χρηματοδότησης, ενώ χρήζει αναφοράς το γεγονός ότι η αυξητική τάση του συνόλου των καταθέσεων συνεχίστηκε παρά τη διατήρηση των επιτοκίων καταθέσεων σε χαμηλά επίπεδα.
- Το πρώτο εξάμηνο του 2019 αύξηση παρουσίασαν οι καταθέσεις πελατών κατά 3,1 δισεκ. ευρώ, οι οποίες αυξήθηκαν και ως ποσοστό του παθητικού (Ιούνιος 2019: 67,6%, Δεκέμβριος 2018: 67,4%), αντανακλώντας τη βελτίωση της εμπιστοσύνης προς τον τραπεζικό τομέα και ευ-ρύτερα την ελληνική οικονομία.
Τα επιτόκια των καταθέσεων προθεσμίας βρίσκονται σε ελεύθερη πτώση εδώ και χρόνια, όπως φαίνεται και στο διάγραμμα με βάση στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος:
Πλέον, για τους Έλληνες αποταμιευτές, η στρατηγική του ραντιέρη δεν μπορεί να λειτουργήσει. Σε περιβάλλον μηδενικών επιτοκίων, ο μόνος τρόπος για να εξασφαλίσουν απόδοση είναι να αναλάβουν κίνδυνο, τοποθετώντας τα κεφάλαιά τους σε στοιχεία ενεργητικού εκτός των τραπεζικών καταθέσεων (μετοχές, ομόλογα κ.λπ.). Το 2020, σύμφωνα με τραπεζικά στελέχη, οι τράπεζες θα ενθαρρύνουν αυτή την... έξοδο προς τον κίνδυνο, παρουσιάζοντας όλο και περισσότερα προϊόντα με απόδοση που θα συνδέεται με άλλες μορφές τοποθετήσεων.