Το άδοξο τέλος της χθεσινής ανοδικής αντίδρασης, την ώρα που τα ευρωπαϊκά χρηματιστήρια κατέγραφαν κέρδη της τάξης του 2%, φανερώνει ότι το ΧΑ είναι σε πλήρη αδυναμία να αντιμετωπίσει την καθοδική αγορά που βρίσκεται σε εξέλιξη παγκοσμίως.
Αν το χρηματιστήριο λειτουργεί πράγματι ως προεξοφλητικός μηχανισμός, τι να σημαίνει άραγε το γεγονός ότι έχει επιστρέψει στα επίπεδα του 1989;
O ΓΔ βρίσκεται 22 μονάδες πιο χαμηλά από τις 471,3 στις οποίες βρέθηκε τον Ιούνιο του 2012 όταν και πάλι υπήρχε σημαντική πολιτική αβεβαιότητα. Κάθε μέρα που περνάει υπάρχει η αίσθηση ότι συσσωρεύεται μια δύναμη που μπορεί διαλύσει το πολιτικό σκηνικό, κάτι που αποτυπώθηκε στα λόγια του Έλληνα πρωθυπουργού χθες, από το βήμα του υπουργικού συμβουλίου: «…θα αντέξουμε».
Η κυβέρνηση έχει βρεθεί σε μια καταιγίδα η οποία αφήνει το σημάδι της στο ΧΑ. Ο πρωθυπουργός είπε «δεν θα κόψουμε για 12η φορά τις συντάξεις», κάτι που για τα ξένους διαχειριστές μπορεί να ερμηνευτεί ως η αρχή μιας νέας προβληματικής διαπραγμάτευσης. Από την άλλη μεριά, ο Διοικητής της ΤτΕ Γιάννης Στουρνάρας επισήμανε ότι η περιστολή της συνταξιοδοτικής δαπάνης είναι αναγκαία. Η εικόνα συμπληρώνεται με δραματικό τρόπο από τον αντιπρόεδρο της κυβέρνησης, που κάλεσε το λαό σε ετοιμότητα για το ενδεχόμενο κλεισίματος των συνόρων λόγω του προσφυγικού.
Στην Ευρώπη, το γεγονός ότι ο Σόιμπλε υποχρεώθηκε να κάνει καθησυχαστικές δηλώσεις για την τύχη της Deutsche Bank, είναι σοβαρός λόγος ανησυχίας. Η μετοχή της γερμανικής τράπεζας έχει πέσει 40% από την αρχή του έτους αλλά δεν είναι η μόνη με μεγάλες απώλειες. Ο Stoxx Europe 600 Banks Index έχει χάσει 27% φέτος ενώ ο ευρύτερος Stoxx 600 έχει χάσει 15%. Ο λόγος είναι ότι οι ευρωπαϊκές τράπεζες μπορεί να έρθουν αντιμέτωπες με απώλειες 27 δισ. δολαρίων από δάνεια που έδωσαν σε ενεργειακές εταιρείες, γράφει η Bank of America.
Δεν είναι λίγοι αυτοί που ανησυχούν ότι αυτού του είδους οι μετοχικές πτώσεις κρύβουν όχι απλώς μια διόρθωση ύστερα από επτά χρόνια άνοδο των ευρωπαϊκών μετοχών αλλά κάτι βαθύτερο, ίσως κάποια τραπεζική πτώχευση. Ακόμα κι αν αυτό δεν έχει αντικειμενική βάση – πάντως η Deutsche Bank έχει μεγάλη έκθεση σε παράγωγα- οι αγορές βασίζονται σε προσδοκίες και πάντα ενισχύουν τις αυτοεκπληρούμενες προφητείες.
Το πλαίσιο αυτό η Fed δεν φαίνεται να έχει τη διάθεση να συνεχίσει την άνοδο των διατραπεζικών επιτοκίων, γρήγορα. Η πρόεδρος της Fed αναγνώρισε ότι ορισμένες από τις αδυναμίες στην παγκόσμια οικονομίας έχουν γίνει αυτοτροφοδοτούμενες, ενώ ο κύριος ένοχος είναι η Κίνα και οι χαμηλές τιμές του πετρελαίου.
Γυρνώντας στα δικά μας, το πρόβλημα με το ελληνικό χρηματιστήριο φαίνεται να είναι πως η κυβέρνηση δεν ελέγχει πλήρως τις καταστάσεις. Αυτός είναι ο λόγος που ενώ οι αποτιμήσεις στο ΧΑ είναι αντικειμενικά χαμηλές – η χρηματιστηριακή αξία είναι υποδιπλάσια της λογιστικής αξίας για το σύνολο των εισηγμένων εταιρειών- το ΧΑ όχι μόνο δεν μπορεί να διαφοροποιηθεί θετικά σ’ αυτή τη διεθνή αναταραχή αλλά είναι αυτό που πέφτει περισσότερο από κάθε άλλο.