Στα πρόθυρα νέας συναλλαγματικής κρίσης βρίσκεται πλέον η Τουρκία, καθώς η αγορά «τιμωρεί» σκληρά τον Τούρκο πρόεδρο Ερντογάν για όλες τις μεγάλες επιλογές του, από την προκήρυξη νέων δημοτικών εκλογών στην Κωνσταντινούπολη, ως την εμμονή στην αγορά των ρωσικών αντιαεροπορικών συστημάτων S-400, αλλά και για την άρνησή του να εφαρμόσει ένα πειστικό πρόγραμμα σταθεροποίησης της τουρκικής οικονομίας.
Τις άγριες διαθέσεις των ξένων επενδυτών/κερδοσκόπων, αλλά και Τούρκων πολιτών και επιχειρήσεων που σπεύδουν να βρουν καταφύγιο στο δολάριο, αποτυπώνει η εξέλιξη της συναλλαγματικής ισοτιμίας της λίρας, που από τις αρχές Απριλίου έχει χάσει 12,5% έναντι του δολαρίου. Από χθες, η ισοτιμία έχει ξεπεράσει το κρίσιμο όριο των 6 λιρών και έφθασε νωρίτερα σήμερα ως τις 6,20 λίρες/δολ., που είναι το χαμηλότερο επίπεδο από τις 5 Οκτωβρίου 2018.
Σε όλες τις αγορές της Τουρκίας οι επενδυτές προχωρούν σε ξεπούλημα, με το γενικό δείκτη BIST100 της Κωνσταντινούπολης να υποχωρεί σήμερα περίπου κατά 2%, τον τραπεζικό δείκτη να χάνει πάνω από 2,5% και τα τουρκικά ομόλογα σε δολάριο να εγκαταλείπονται από τους επενδυτές.
Το γεγονός ότι «κλείδωσε» πλέον η επανάληψη των δημοτικών εκλογών στην Κωνσταντινούπολη, στις 23 Ιουνίου, προκαλεί έντονες ανησυχίες στις αγορές, καθώς ο Ερντογάν δείχνει αποφασισμένος να ανατρέψει με κάθε τρόπο την ήττα του υποψηφίου του κόμματός του στις εκλογές της 31ης Μαρτίου και αυτό είναι βέβαιο ότι θα έχει αντανάκλαση στην οικονομική πολιτική.
Όπως τονίζει, μιλώντας στο Reuters, ο στρατηγικός αναλυτής της BlueBay Asset Management, Τιμ Ας, «οι επαναληπτικές εκλογές στην Κωνσταντινούπολη είναι εξαιρετικά κακό νέο για την οικονομία. Είναι πιθανό να συνεχισθεί η ανορθόδοξη οικονομική πολιτική και μαζί της θα συνεχισθεί η τάση δολαριοποίησης της οικονομίας». Σημειώνεται ότι ήδη σε ποσοστό άνω του 50% οι Τούρκοι έχουν μετατρέψει τις καταθέσεις τους σε δολάρια.
Ο κύριος φόβος των επενδυτών είναι ότι η Τουρκία βρίσκεται πλέον πολύ κοντά στο σημείο όπου τα συναλλαγματικά διαθέσιμα θα έχουν μειωθεί σε τέτοιο βαθμό, ώστε να υπάρξουν σοβαρές δυσκολίες στην εξυπηρέτηση του μεγάλου εξωτερικού χρέους, κυρίως του ιδιωτικού επιχειρηματικού τομέα και των τραπεζών.
Ήδη από τον Μάρτιο έχει ξεσηκώσει θύελλα στις τάξεις των επενδυτών η εμφάνιση μεγάλου ύψους swaps δολαρίων μεταξύ της κεντρικής τράπεζας και των εμπορικών τραπεζών, μια πρακτική που κατά πολλούς αυξάνει τεχνητά το ύψος των συναλλαγματικών διαθεσίμων και προδίδει ότι, πιθανότατα, η κεντρική τράπεζα κάνει συνεχώς παρεμβάσεις για τη σταθεροποίηση της λίρας στην αγορά συναλλάγματος.
Τα καθαρά συναλλαγματικά αποθέματα της λίρας μειώθηκαν, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία, στα 27,9 δισ. δολ., ποσό που δεν επαρκεί για την εξυπηρέτηση του εξωτερικού χρέους του επόμενου 12μήνου, κάτι που σημαίνει ότι, εάν χαθεί η εμπιστοσύνη των επενδυτών και δεν καταφέρει κυρίως ο εταιρικός τομέας της Τουρκίας να αντλήσει εξωτερική χρηματοδότηση, μόνος δρόμος για τη διάσωση της οικονομίας θα είναι η προσφυγή στο ΔΝΤ, με το οποίο η Τουρκία έχει από το παρελθόν μια ανοικτή πιστωτική γραμμή, αλλά για να ενεργοποιηθεί θα χρειασθεί να συμφωνήσει ο Ερντογάν σε ένα πολύ σκληρό πρόγραμμα, που πολύ απέχει από την πολιτική που ασκεί εδώ και χρόνια.
Ένα ακόμη πρόβλημα που δηλητηριάζει τη σχέση της Τουρκίας με τα διεθνή επενδυτικά κεφάλαια είναι η απειλή αμερικανικών κυρώσεων, καθώς η Άγκυρα αρνείται να εγκαταλείψει τα ρωσικά συστήματα S-400, παρά τις επανειλημμένες προειδοποιήσεις των Αμερικανών ότι δεν είναι συμβατά με τα νατοϊκά συστήματα και με τα «αόρατα» αεροσκάφη F-35. Τελευταίες πληροφορίες από ρωσικά μέσα αναφέρουν, μάλιστα, ότι σύντομα θα αρχίσει εκπαίδευση Τούρκων στρατιωτικών στη Ρωσία για το χειρισμό των αντιαεροπορικών συστημάτων.
