Το πρώτο ραντεβού της με τους οίκους αξιολόγησης, το οποία αναμένεται με μεγάλο ενδιαφέρον από τους παράγοντες των αγορών, θα έχει την Παρασκευή η ελληνική κυβέρνηση, καθώς ο οίκος Fitch ανακοινώνει την πρώτη αξιολόγηση της χώρας μετά τις εκλογές της 7ης Ιουλίου και όλα τα ενδεχόμενα παραμένουν ανοικτά.
Η Ελλάδα χρειάζεται να «σκαρφαλώσει» τρία σκαλοπάτια στην κλίμακα πιστοληπτικής βαθμολόγησης της Fitch για να φθάσει στην πολυπόθητη επενδυτική βαθμίδα, που θα «ξεκλειδώσει» την τοποθέτηση σοβαρών επενδυτικών οργανισμών στα ελληνικά ομόλογα και θα επιτρέψει τη συμμετοχή, για πρώτη φορά, στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, το οποίο αναμένεται να εκκινήσει εκ νέου μέσα στο φθινόπωρο.
Όπως φαίνεται στον πίνακα, τα μεγάλα βήματα προς αυτή την κατεύθυνση έχουν ήδη γίνει, ύστερα από μια μεγάλη περιπέτεια που άρχισε τον Μάρτιο του 2015, όταν η Fitch υποβάθμισε την Ελλάδα από το “B” στο “CCC” (“junk” – “extremely speculative”), βαθμολογία που παραπέμπει σε «επικείμενη χρεοκοπία με μικρή προοπτική ανάκτησης χρεών».
Οι βαθμολογίες της Fitch
Από τις 18 Αυγούστου 2017, η Ελλάδα ξέφυγε από το τριπλό “C” και βαθμολογήθηκε με “B-“, ενώ τον Αύγουστο του 2018, με το κλείσιμο της αξιολόγησης και τη λήξη του τρίτου προγράμματος διάσωσης, η βαθμολογία ανέβηκε στο ΒΒ-. Στις 8 Φεβρουαρίου 2019, η Fitch δεν δικαίωσε τις προσδοκίες για αλλαγή των προοπτικών από «σταθερές» σε «θετικές», κάτι που θα σήμαινε ότι η Ελλάδα μπαίνει και πάλι σε τροχιά αναβάθμισης μέσα στο επόμενο 12μηνο.
Σύμφωνα με αναλυτές, το βασικό σενάριο για τις επόμενες ανακοινώσεις του οίκου προβλέπει ότι δεν θα υπάρξει αλλαγή στη βαθμολογία, αλλά οι προοπτικές (outlook) θα «γυρίσουν» από «σταθερές» σε «θετικές», δηλαδή θα επανέλθει η χώρα σε τροχιά αναβάθμισης μέσα στο προσεχές 12μηνο.
Στενή παρακολούθηση
Στην τελευταία ανακοίνωσή του για την Ελλάδα, αμέσως μετά τις εκλογές, ο οίκος ξεκαθάρισε ότι θα παρακολουθεί πολύ στενά τις πρωτοβουλίες που θα αναλάβει η νέα κυβέρνηση για την αλλαγή του μείγματος της δημοσιονομικής πολιτικής, με μέτρα ελάφρυνσης της φορολογίας.
Όπως σημείωνε η Fitch, η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας προσανατολίζεται σε φοροελαφρύνσεις, επιτάχυνση ιδιωτικοποιήσεων και μείωση της γραφειοκρατίας, δηλαδή σε μέτρα που θα μπορούσαν να ενισχύσουν τις επενδύσεις και να υποστηρίξουν την ανάκαμψη της οικονομίας, καθώς υπάρχει προοπτική σημαντικής αύξησης των επενδύσεων σε πολλούς κλάδους.
Με βάση τον αρχικό προγραμματισμό που υπήρχε όταν έγιναν οι ανακοινώσεις της, η Fitch περίμενε την κατάθεση νομοσχεδίου στις 23 Ιουλίου στη Βουλή, στο οποίο θα περιλαμβάνονταν φοροελαφρύνσεις για νοικοκυριά και επιχειρήσεις, οι οποίες θα τεθούν σε εφαρμογή από τον Ιανουάριο του 2020.
Όμως, έκτοτε, ως γνωστόν, ο προγραμματισμός της κυβέρνησης διαφοροποιήθηκε ελαφρώς, καθώς το πρώτο «πακέτο» φορολογικών μέτρων της κυβέρνησης αφορά τον ΕΝΦΙΑ και τις βελτιώσεις στις 120 δόσεις, ενώ οι υπόλοιπες ελαφρύνσεις αναμένονται σε νομοσχέδιο που θα κατατεθεί τον Σεπτέμβριο.
Σύμφωνα με ορισμένες εκτιμήσεις, αυτή η καθυστέρηση δημιουργεί και κάποια αβεβαιότητα για την αξιολόγηση του οίκου Fitch, καθώς τίθεται το ερώτημα αν ο οίκος, χωρίς να έχει πλήρη «ορατότητα» στα νέα φορολογικά μέτρα της κυβέρνησης, θα προχωρήσει σε βελτίωση των προοπτικών του ελληνικού χρέους, ή αν θα μεταθέσει τις αποφάσεις του για το μέλλον, όταν θα υπάρχει πιο καθαρή εικόνα για την οικονομική πολιτική.
Εξάλλου, η Fitch είναι αρκετά επιφυλακτική ως προς τις προοπτικές για μια συμφωνία με τους Ευρωπαίους δανειστές για μείωση του στόχου για το πρωτογενές πλεόνασμα. «Μια τέτοια εξέλιξη θα μείωνε το ρίσκο επιδείνωσης των σχέσεων με τους επίσημους πιστωτές. Ωστόσο, ο διάλογος με τους πιστωτές ενδέχεται να είναι πιο περίπλοκος, λόγω της αναστολής στη μείωση του αφορολόγητου, που είχε νομοθετηθεί εκ των προτέρων, στο πλαίσιο της συμφωνίας για το τρίτο μνημόνιο», τόνιζε η Fitch.
Παρ’ όλα αυτά, οι νέες ανακοινώσεις του οίκου έχουν δημιουργήσει προσδοκίες στις αγορές, καθώς το επικρατέστερο σενάριο δεν παύει να προβλέπει αλλαγή των προοπτικών από «σταθερές» σε «θετικές».
«Τα γεγονότα που έρχονται μπορούν να υποστηρίξουν ένα τέτοιο ενδεχόμενο (σ.σ: την άνοδο του Γενικού Δείκτη στο ΧΑ για έβδομο συνεχή μήνα). Στο τέλος της ερχόμενης εβδομάδας είναι προγραμματισμένη η πρώτη μετεκλογική πιστοληπτική αξιολόγηση (Fitch BB-, σταθερή προοπτική) και θα βάλει την αγορά σε μια εγρήγορση με προφανείς αποδέκτες τις τραπεζικές μετοχές», σημειώνει ο Μάνος Χατζηδάκης (BETA) στην εβδομαδιαία ανάλυσή του για το Χρηματιστήριο.