Αρνήθηκε την τάξη του, αμφισβήτησε τον καπιταλισμό και από γιός βιομηχάνου έγινε επαναστάτης. Ο Γερμανός φιλόσοφος, πολιτικός επιστήμων και ακτιβιστής Φρίντριχ Ένγκελς θεωρείται από κοινού με τον Καρλ Μαρξ εμπνευστής της σοσιαλιστικής ουτοπίας. Γεννήθηκε σαν σήμερα πριν από 200 χρόνια στο Βούπερταλ και πρωταγωνίστησε στη συγκρότηση του εργατικού και κομμουνιστικού κινήματος στην Ευρώπη.
Η βιομηχανική επανάσταση έχει ήδη αρχίσει να εξαπλώνεται από τη Βρετανία σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες, όταν ο Φρίντριχ Ένγκελς γεννήθηκε στις 28 Νοεμβρίου του 1820 στη Γερμανία. Στη γενέτειρά του Βούπερταλ, στο νότιο άκρο της περιοχής του Ρουρ, οι καμινάδες των εργοστασίων δούλευαν νυχθημερόν, στρατιές χιλιάδων εργατών μπαινόβγαιναν στις μονάδες παραγωγής. Ένα από αυτά τα εργοστάσια, μια μεγάλη κλωστοϋφαντουργία, ανήκε στον πατέρα του Ένγκελς, ο οποίος είχε επίσης μεγάλα εργοστάσια κλωστοϋφαντουργίας στο Μάντσεστερ, στην Αγγλία.
Ετσι ο γιός του μεγαλοβιομήχανου έμαθε από νωρίς τι είναι και πως λειτουργεί ο καπιταλισμός. Αργότερα, κόντρα στις επιθυμίες του πατέρα του που τον ήθελε διάδοχο τους στις επιχειρήσεις, έψαξε, ερεύνησε και έμαθε πώς ζουν οι εργαζόμενοι στις μεγάλες φάμπρικες της εποχής. Εγραψε βιβλία, ασχολήθηκε με την οργάνωση του εργατικού κινήματος και με την απελευθέρωση της εργατικής τάξης. Μαζί με τον επίσης Γερμανό Καρλ Μαρξ θεμελίωσαν την κομμουνιστική κοσμοθεωρία.
Από μικρή ηλικία ο πρωτότοκος Ένγκελς αντιμετωπίζονταν από τον πατέρα του ως ο διάδοχός του. Οι συγκρούσεις του Φρίντριχ με τον πατέρα του ήταν αναπόφευκτες. Με το ψευδώνυμο Φρίντριχ Όσβαλτ ο 19χρονος Ένγκελς δημοσίευσε τα «Γράμματα από το Βούπερταλ», στα οποία στηλίτευε τις άθλιες συνθήκες ζωής και εργασίας της εργατικής τάξης στη γενέτειρά του. Έγραφε για παράδειγμα ότι «στη συνοικία Έλμπερφελντ, όπου ζουν 2.500 παιδιά, τα 1.200 δεν πάνε σχολείο αλλά κοιμούνται και εργάζονται στα εργοστάσια. Μόνο και μόνο για να μην αναγκαστεί ο άρχων της βιομηχανίας να προσλάβει έναν ενήλικα, που παίρνει διπλάσιο μισθό από τον ανήλικο».
Το «Κομμουνιστικό Μανιφέστο»
Όταν ο πατέρας του τον στέλνει στο Μάντσεστερ για να εργαστεί στο εκεί οικογενειακό εργοστάσιο, ο νεαρός Γερμανός μελετά από κοντά τη ζωή των εργατών στις υποβαθμισμένες συνοικίες. Εκδίδει το βιβλίο-ντοκουμέντο «Η κατάσταση της εργατικής τάξης στην Αγγλία».
Ταυτόχρονα διευρύνει τη συνεργασία με τον Μαρξ, ο οποίος έχει στο μεταξύ μεταναστεύσει στο Παρίσι. Όταν το 1845 ο Μαρξ φέυγει διωκόμενος και εγκαθίσταται στις Βρυξέλλες, ο Ένγκελς τον ακολουθεί. Συμμετέχουν σε σοσιαλιστικές ομάδες. Δύο χρόνια αργότερα γίνονται μέλη στην «Ένωση των Δικαίων», τη μετέπειτα «Ένωση των Κομμουνιστών», για την οποία το 1848 συντάσσουν το «Κομμουνιστικό Μανιφέστο».
Την άνοιξη του 1849 αρχίζουν μαζικές απεργίες στα εργοστάσια της οικογένειας Ενγκελς στο Βούπερταλ (τότε Μπάρμεν).Ο Φρίντριχ είναι παρών - με την πλευρά των εργατών. Στη συνέχεια διαφεύγει στη Βρετανία, όπου εργάζεται ως πληρεξούσιος και αργότερα ως συνέταιρος της οικογενειακής επιχείρησης.
Η γενέτειρα του τον τιμά
Ο Ένγκελς στηρίζει οικονομικά τον Καρλ Μαρξ και συμβάλλει καθοριστικά στις δημοσιεύσεις του. Συχνά είναι σχεδόν αδύνατο να διαχωρίσεις τη γραφή τους. Τον δεύτερο και τρίτο τόμο του κορυφαίου έργου του Μαρξ «Το Κεφάλαιο» επιμελήθηκε ο Ένγκελς μετά τον θάνατο του Μαρξ, βάσει σημειώσεων του τελευταίου. Από το 1883 ο Φρίντριχ Έγκελς καθιερώνεται ως αδιαμφισβήτητη ηγετική φυσιογνωμία του διεθνούς σοσιαλισμού.
200 χρόνια μετά τη γέννηση του, η πόλη του Βούπερταλ σχεδίαζε να τιμήσει φέτος το διασημότερο τέκνο της με πλήθος εκθέσεις, συναυλίες, ξεναγήσεις και συζητήσεις στρογγυλής τραπέζης. Ομως, λόγω πανδημίας αναβλήθηκαν αναγκαστικά κορυφαίες εκδηλώσεις όπως τα εγκαίνια της ανακαινισμένης ιστορικής οικίας της οικογένειας Ένγκελς. Οι ενδιαφερόμενοι έχουν ωστόσο τη δυνατότητα να παρακολουθήσουν διαδικτυακά πολλά δρώμενα.
ΠΗΓΗ: Deutsche Welle