Με ένα εντυπωσιακό ενδοσυνεδριακό ράλι στη Wall Street, τον Dow Jones να σημειώνει ιστορικό ρεκόρ ημερήσιας ανόδου (+1.086 μονάδες, ή +4,98%) και την τιμή του πετρελαίου να ανακάμπτει θεαματικά (+8,6%), αλλάζει το κλίμα στις αγορές, που βρέθηκαν τις προηγούμενες μέρες στο χείλος του γκρεμού.
Ο κίνδυνος περαιτέρω βαθιάς διόρθωσης που θα προκαλούσε καταστροφικό ντόμινο φαίνεται ότι απομακρύνεται, οι προσδοκίες αναθερμαίνονται και οι ευρωπαϊκές αγορές μπορεί να πάρουν σήμερα τη σκυτάλη της ανόδου, ακολουθούμενες από το ΧΑ.
Θα είναι μια πρόσκαιρη αναλαμπή, ένα ολιγοήμερο year-end rally, το κύκνειο άσμα πριν από τη μεγάλη πτώση, ή η αφετηρία ενός κύκλου ουσιαστικής ανάκαμψης με σημαντικό εύρος και χρονική διάρκεια, που θα διαμορφώσει μεσοπρόθεσμη τάση;
Μετοχές, ομόλογα, εμπορεύματα
Τουλάχιστον για τις διεθνείς αγορές, οι ενδείξεις δεν συνηγορούν σε αισιόδοξες προβλέψεις. Οι αιτίες που προκάλεσαν την μεγάλη πτώση και τους κλυδωνισμούς των τελευταίων δύο μηνών δεν έχουν εκλείψει: Η παγκόσμια οικονομική ανάπτυξη επιβραδύνεται, η μακροχρόνια τάση των επιτοκίων και του κόστους χρήματος είναι ανοδική, ο εμπορικός πόλεμος και η σύγκρουση ΗΠΑ-Κίνας για την παγκόσμια τεχνολογική κυριαρχία θα συνεχισθούν, οι γεωπολιτικές εντάσεις είναι στην ημερήσια διάταξη.
Στην Ευρωζώνη υπάρχουν πηγές αβεβαιότητας και αστάθειας, στις ΗΠΑ οι επιλογές του προέδρου Τραμπ θέτουν σε δοκιμασία τις «ανοχές» του συστήματος, καθώς υπάρχει πλέον δυσαρμονία σε ζητήματα οικονομικής, νομισματικής και εξωτερικής πολιτικής.
Με βάση αυτά τα δεδομένα και το ρίσκο που ενσωματώνουν, οι τιμές των μετοχών στα μεγάλα διεθνή χρηματιστήρια μπορούν να θεωρηθούν ακόμη υψηλές. Αλλωστε, παρά τη διόρθωση που έχει σημειωθεί τους τελευταίους μήνες, οι περισσότεροι ευρωπαϊκοί και αμερικανικοί δείκτες παραμένουν σε απόσταση μόλις 17-20% από τα ιστορικά υψηλά τους.
Σε υψηλά επίπεδα τιμών (με πολύ χαμηλές αποδόσεις) κινούνται και τα ευρωπαϊκά ομόλογα, εξαιρουμένων των ελληνικών και των ιταλικών. Η ανοδική τάση των επιτοκίων που υπαγορεύεται από την αμερικανική Fed εκτιμάται ότι θα έχει μεσοπρόθεσμα σημαντική επίδραση στα χαμηλής απόδοσης κρατικά χρεόγραφα του σκληρού πυρήνα της Ευρωζώνης.
Μαζί με τις μετοχές και τα ομόλογα, στην «πρέσα» θα βρεθούν επίσης τους επόμενους μήνες το πετρέλαιο και άλλα εμπορεύματα (κυρίως μέταλλα και βιομηχανικές πρώτες ύλες), που η ζήτηση τους επηρεάζεται άμεσα από τους ρυθμούς ανάπτυξης της παγκόσμιας οικονομίας – ιδιαίτερα της κινεζικής.
Τα ελληνικά χαρτιά
Οσον αφορά τα ελληνικά ομόλογα και τις μετοχές του ΧΑ, οι προβλέψεις είναι λίγότερο απαισιόδοξες. Η πορεία τους θα επηρεασθεί βέβαια από τη διεθνή συγκυρία, κυρίως όμως από τις εσωτερικές οικονομικές και πολιτικές εξελίξεις, σε συνάρτηση με τον χρόνο διεξαγωγής των εκλογών.
Χρηματιστηριακοί παράγοντες και αναλυτές εκφράζουν την άποψη ότι στα επίπεδα τιμών όπου κινούνται τώρα τα ελληνικά ομόλογα και οι μετοχές του ΧΑ, τα περιθώρια περαιτέρω πτώσης είναι περιορισμένα.