Μετά τις απογοητευτικά μικρές παροχές εγγυημένων δανείων στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις κατά την πρώτη φάση του σχετικού προγράμματος της Αναπτυξιακής Τράπεζας, η κυβέρνηση αλλάζει τους κανόνες παιχνιδιού, με στόχο να φθάσουν στους «μικρούς» της αγοράς πάνω από το 80% των δανείων που θα χορηγηθούν στη δεύτερη φάση, για την οποία η υποβολή αιτήσεων θα αρχίσει εντός του Σεπτεμβρίου.
Το πρόγραμμα για την παροχή κρατικής εγγύησης σε επιχειρηματικά δάνεια, η οποία αντιστοιχεί στο 80% του κεφαλαίου του δανείου, αναμένεται να ενεργοποιηθεί πολύ σύντομα και, όπως έχει δηλώσει ο Άδωνις Γεωργιάδης, σε αυτή τη φάση «θα έχει μεγαλύτερο ποσό για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις και λιγότερο για τις πολύ μεγάλες».
Σύμφωνα με πληροφορίες, από τα νέα δάνεια, το ύψος των οποίων θα ξεπεράσει τα 3 δισ. ευρώ, περισσότερο από 80% (2,5 δισ. ευρώ) θα δοθούν σε μικρομεσαίες και μεσαίες επιχειρήσεις και «μόνο» τα 500 εκατ. ευρώ στις μεγάλες. Ειδικότερα, στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις θα κατανεμηθούν δάνεια 2 δισ. ευρώ και στις μεσαίες άλλα 550 εκατ. ευρώ, ενώ στις μεγάλες θα δοθούν δάνεια 500 εκατ. ευρώ.
Αντίθετα, στην πρώτη φάση του προγράμματος, για την οποία υπήρξαν πολλά παράπονα από τον επιχειρηματικό κόσμο, μόνο 1,5 δισ. ευρώ δανείων κατευθύνθηκαν σε μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, ενώ τη «μερίδα του λέοντος», δηλαδή 2 δισ. ευρώ, έλαβαν οι μεγάλες επιχειρήσεις της χώρας.
Δάνεια και σε προβληματικές
Μια σημαντική διαφορά στο νέο κύκλο του προγράμματος είναι ότι θα επιτραπεί να δανειοδοτηθούν ακόμη και μικρές επιχειρήσεις που χαρακτηρίζονται, με βάση τους κοινοτικούς κανόνες, ως προβληματικές, καθώς έγινε μερικώς δεκτό το σχετικό αίτημα της ελληνικής κυβέρνησης στην Κομισιόν.
Έτσι, η Επιτροπή επέτρεψε υπό όρους να εντάσσονται μικρές προβληματικές επιχειρήσεις, με έως 50 εργαζόμενους, αλλά όχι και μεγαλύτερες, με έως 250 εργαζόμενους, όπως είχε ζητήσει η Αθήνα. Η εξαίρεση θα εφαρμοστεί στις μικρές προβληματικές επιχειρήσεις με έως 50 εργαζόμενους, συμπεριλαμβανομένων και των νεοφυών επιχειρήσεων, υπό την προϋπόθεση ότι δεν έχουν ενταχθεί σε πτωχευτική διαδικασία. Η εξαίρεση αυτή καλύπτει επιχειρήσεις με κύκλο εργασιών και/ή σύνολο του ετήσιου ισολογισμού μικρότερο από 10 εκατ. ευρώ. Για αυτές δεν θα απαιτείται η πλήρωση του κριτηρίου περί μη απώλειας του μισού μετοχικού/εταιρικού κεφαλαίου τους.
Επιπλέον, παρέχεται στις επιχειρήσεις και δικαίωμα «διόρθωσης»: μια επιχείρηση -ανεξαρτήτως μεγέθους- που ήταν προβληματική την 31η Δεκεμβρίου 2019 μπορεί να προβεί σε διορθωτικές ενέργειες πριν την υποβολή αιτήματος προς ενίσχυση, δηλαδή να συμπληρώσουν οι μέτοχοι τα κεφάλαια που έχουν χαθεί, ώστε να δανειοδοτηθούν.
Οι κανόνες του προγράμματος
Το πρόγραμμα για τα εγγυημένα δάνεια παρέχει σε επιχειρήσεις δάνεια κεφαλαίου κίνησης, ορισμένης διάρκειας και ύψους, με σκοπό να μετριαστούν οι επιπτώσεις της πανδημίας COVID-19 στη λειτουργία των επιχειρήσεων και να ενισχυθεί η ρευστότητα τους. Το κράτος, μέσω της έκδοσης εγγυήσεων από την Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα, αναλαμβάνει να εγγυηθεί έως 80% για κάθε δάνειο, στο 40% του όγκου των δανείων που χορηγεί μια τράπεζα σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις και στο 30% σε μεγάλες επιχειρήσεις. Με τον τρόπο αυτό διασφαλίζεται η άμεση διαθεσιμότητα της στήριξης υπό ευνοϊκούς όρους (όπως μείωση απαιτούμενων εξασφαλίσεων ή/και επιτοκίων) στις ελληνικές επιχειρήσεις.
Στο πρόγραμμα συμμετέχουν όλες οι ελληνικές τράπεζες. Οι τράπεζες Παγκρήτια, Συνεταιριστική Μακεδονίας, Συνεταιριστική Θεσσαλίας και Procredit δεν συμμετέχουν στο χαρτοφυλάκιο εγγυοδοσίας μεγάλων επιχειρήσεων.
Το πρόγραμμα αφορά σύνολο των επιχειρήσεων (μικρομεσαίες και μεγάλες επιχειρήσεις) όλων των ΚΑΔ εξαιρουμένων των μη επιλέξιμων δραστηριοτήτων που αναφέρονται στους όρους και προϋποθέσεις.
Η επιχείρηση υποβάλλει αίτημα χρηματοδότησης ηλεκτρονικά στο Πληροφορικό Σύστημα των Κρατικών Ενισχύσεων (ΠΣΚΕ) στο διαδικτυακό τόπo www.ependyseis.gr/mis συμπληρώνοντας τα ζητούμενα στοιχεία (ποσό, σκοπό χρηματοδότησης, στοιχεία επικοινωνίας, κλπ.), και επιλέγει την Τράπεζα με την οποία επιθυμεί να συνεργαστεί. Τέλος με την υποβολή λαμβάνει έναν μοναδικό αριθμό καταχώρισης.
Ακολούθως η επιχείρηση επισκέπτεται ένα κατάστημα της Τράπεζας που επέλεξε και προσκομίζει το φυσικό φάκελο των δικαιολογητικών που θα ζητηθούν, προκειμένου να αξιολογηθεί το αίτημα της για παροχή χρηματοδότησης από την Τράπεζα και τη λήψη της εγγύησης του Ταμείου Εγγυοδοσίας της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας.
Επιλέξιμες επιχειρήσεις είναι όλες όσες λειτουργούν νόμιμα στην Ελλάδα, εκτός των εξωχώριων. Το πρόγραμμα παρέχει εγγύηση 80% για το κάθε δάνειο και επιδότηση της προμήθειας εγγύησης έως και 100% (ανάλογα με το ύψος προηγούμενων ενισχύσεων).
Επιλέξιμα είναι τα δάνεια που πληρούν σωρευτικά τις κατωτέρω προϋποθέσεις:
- Δάνεια σε επιχειρήσεις που θα συναφθούν μετά την σύναψη Επιχειρησιακής Συμφωνίας με τις Τράπεζες και με ημερομηνία χορήγησης έως και την 31 Δεκεμβρίου 2020.
- Σκοπός των Δανείων είναι το Κεφάλαιο Κίνησης.
- Δάνεια (περιλαμβανομένων των μη μετατρέψιμων Ο/Δ) με διάρκεια έως 5 έτη συμπεριλαμβανομένης τυχόν περιόδου χάριτος.
- Τα Δάνεια θα αφορούν νέες χρηματοδοτήσεις επιχειρήσεων.
- Απαγορεύεται η αναχρηματοδότηση/αποπληρωμή υφιστάμενων δανείων και πιστωτικών γραμμών, η χρηματοδότηση προγράμματος καταβολής μερισμάτων ή αγοράς μετοχών και η χρηματοδότηση Εξαγορών και Συγχωνεύσεων.
Το ανώτατο ποσό που μπορεί να ζητήσει μια επιχείρηση δεν μπορεί να υπερβαίνει το μεγαλύτερο από τα παρακάτω:
Α. το διπλάσιο του ετήσιου μισθολογικού κόστους της Επιχείρησης (συμπεριλαμβανομένων των εισφορών κοινωνικής ασφάλισης, καθώς και του κόστους του προσωπικού που εργάζεται στους χώρους της επιχείρησης, αλλά επίσημα περιλαμβάνεται στις μισθοδοτικές καταστάσεις υπεργολάβων) για το 2019. Στην περίπτωση Επιχειρήσεων που δημιουργήθηκαν μετά την 1η Ιανουαρίου 2019, το ανώτατο δάνειο δεν πρέπει να υπερβαίνει το κατ’ εκτίμηση ετήσιο μισθολογικό κόστος για τα δύο πρώτα έτη λειτουργίας του ή
Β. το 25% του συνολικού κύκλου εργασιών της Επιχείρησης κατά το έτος 2019 ή
Γ. μετά από τεκμηρίωση και βάσει αιτιολόγησης και σχεδίου που καθορίζει τις ανάγκες ρευστότητας του δικαιούχου, το ποσό του δανείου μπορεί να αυξηθεί πέραν των ανωτέρω ορίων Α και Β για να καλυφθούν οι ανάγκες ρευστότητας από την ημερομηνία χορήγησης του δανείου και για τους επόμενους 18 μήνες για την Μικρομεσαία Επιχείρηση και τον αυτοαπασχολούμενο και για τους επόμενους 12 μήνες για Μεγάλη επιχείρηση.
Το επιτόκιο των Δανείων επιβαρύνει τον Δανειολήπτη και μπορεί να συμφωνηθεί κυμαινόμενο ή σταθερό και θα εξαρτηθεί από την τιμολογιακή πολιτική της κάθε συνεργαζόμενης Τράπεζας, λαμβάνοντας υπόψη ότι το όφελος της Τράπεζας από την εγγύηση του Ελληνικού Δημοσίου πρέπει να μεταφερθεί πλήρως στον δανειολήπτη. Το επιτόκιο επιβαρύνεται με την εισφορά του Ν.128/75 (σήμερα 0,60% ετησίως), σε όσες χρηματοδοτήσεις οφείλεται τέτοια εισφορά.
Το ποσό των πάγιων εξόδων φακέλου επιβαρύνει τον Δανειολήπτη και εξαρτάται από την τιμολογιακή πολιτική της κάθε Τράπεζας, λαμβάνοντας υπόψη ότι το όφελος της Τράπεζας από την εγγύηση του Ελληνικού Δημοσίου πρέπει να μεταφερθεί πλήρως στον δανειολήπτη.
Σε εξασφάλιση της απαίτησης από τα Δάνεια είναι δυνατόν να λαμβάνονται, πέραν της εγγύησης του Ταμείου Εγγυοδοσίας, και πρόσθετες καλύψεις (ενοχικές ή/και εμπράγματες εξασφαλίσεις), αλλά μόνο στον βαθμό που δικαιολογείται λαμβάνοντας υπόψη ότι το 80% του κάθε δανείου είναι εγγυημένο από το Ελληνικό Δημόσιο. Η κάθε συνεργαζόμενη τράπεζα θα διατηρεί σε κάθε χρονική στιγμή άνοιγμα τουλάχιστον 20% επί του κάθε εγγυημένου χαρτοφυλακίου δανείων, προκειμένου να αποφευχθεί σύγκρουση συμφερόντων.
Οι Εγγυήσεις του Ταμείου Εγγυοδοσίας της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας παρέχονται έναντι της λήψης κατάλληλης προμήθειας από τη χρηματοδοτούμενη επιχείρηση, ως εξής: Μικρομεσαία επιχείρηση και αυτοαπασχολούμενοι: 1ο έτος: 0,25% / 2ο και 3ο έτος: 0,50% / 4ο και 5ο έτος 1%. Μεγάλη επιχείρηση: 1ο έτος: 0,50% / 2ο και 3ο έτος: 1,00% / 4ο και 5ο έτος 2%. Η προμήθεια καταβάλλεται εφάπαξ για τη συνολική διάρκεια του δανείου κατά την πρώτη εκταμίευση της χρηματοδότησης και υπολογίζεται στο εγγυημένο ποσό της χρηματοδότησης, λαμβάνοντας υπόψη το πρόγραμμα αποπληρωμής του δανείου. Το ποσό της προμήθειας επιχορηγείται μέσω του Ταμείου και έως του ποσού δανείου των 800.000 για επιχειρήσεις όλων των κλάδων εκτός του πρωτογενή τομέα, της αλιείας και της υδατοκαλλιέργειας, έως 120.000 ευρώ για επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στους κλάδους της αλιείας και της υδατοκαλλιέργειας και έως 100.000 ευρώ για επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στην παραγωγή αγροτικών προϊόντων: 100.000 ευρώ.
