Μπορούμε να ζήσουμε χωρίς συναισθήματα; Ευθύνονται τα συναισθήματά μας για τυχόν λανθασμένες επιλογές; Πώς μας προειδοποιούν για κινδύνους; Πώς συμβάλλουν στη λήψη αποφάσεων, όταν δεν υπάρχει ο απαιτούμενος χρόνος; Γιατί συνδέονται τα αρνητικά συναισθήματα με την αναλυτική σκέψη; Με ποιον τρόπο τα συναισθήματα μας βοηθούν να βιώσουμε πνευματικές εμπειρίες, να έχουμε αισθητικές απολαύσεις αλλά και να "υπερβούμε" τον εαυτό μας; Απαντήσεις στα ερωτήματα αυτά δίνει η καθηγήτρια γνωστικής ψυχολογίας στο ΑΠΘ, Αναστασία Ευκλείδη, σε διάλεξη που θα δώσει, αύριο (19.00-21.00), στην Αίθουσα Τελετών του ΑΠΘ.
Η κ. Ευκλείδη επισημαίνει ότι τα συναισθήματα δεν είναι αυτά που ευθύνονται από μόνα τους για τις λανθασμένες επιλογές μας, αλλά αλληλεπιδρούν με τη σκέψη και τη μνήμη. "Οι άνθρωποι συχνά αναρωτιούνται γιατί υπάρχουν τα συναισθήματα, αφού μπορούν να μας φέρουν σε σύγκρουση με τη λογική και να μας οδηγήσουν σε λανθασμένες επιλογές ή συμπεριφορές. Παρά τη διαπίστωση αυτή, τα συναισθήματα δεν είναι αυτά που ευθύνονται από μόνα τους για λανθασμένες επιλογές μας. Τα συναισθήματα αλληλεπιδρούν με τη σκέψη και μνήμη και συνιστούν αυτό που ονομάζεται 'θερμή σκέψη'.
Τα συναισθήματα μέσα από το αρνητικό ή θετικό τους σθένος χρωματίζουν τις καταστάσεις, τη γνώση, την αντίληψη των άλλων ανθρώπων ανάλογα με την αξία που έχουν για εμάς και τους στόχους μας, μας προειδοποιούν για κινδύνους και διευκολύνουν την άμεση δράση, όταν δεν υπάρχει χρόνος για αναλογισμό και 'ψύχραιμη' λήψη αποφάσεων. Τα θετικά συναισθήματα, ειδικότερα, προάγουν την εξερεύνηση, την ολιστική σκέψη, τη δημιουργικότητα, την επιλογή πιο ριψοκίνδυνων δράσεων ενώ τα αρνητικά συναισθήματα προάγουν την αναλυτική σκέψη. Παράλληλα, τα συναισθήματα μας βοηθούν να συνδεθούμε με την ομάδα στην οποία ανήκουμε, να βιώσουμε πνευματικές εμπειρίες, να έχουμε αισθητικές απολαύσεις, να 'υπερβούμε' τον εαυτό και τον ατομισμό, τα συναισθήματα συμβάλλουν στη διαιώνιση του είδους, τη διατήρηση της ζωής, την κοινωνική συνοχή, την εξερεύνηση, τις σχέσεις στοργής κι ασφάλειας" εξηγεί η κ. Ευκλείδη. Η ίδια καταλήγει στο συμπέρασμα ότι: "δεν μπορούμε να ζήσουμε χωρίς τα συναισθήματα και για την ανάδειξη της προσαρμοστικής τους αξίας σημασία έχει η ρύθμισή τους και όχι η απουσία τους".