Προστατεύονται όλες οι κύριες κατοικίες από πλειστηριασμούς και τα νοικοκυριά από εξώσεις ως το τέλος του έτους και μέχρι να ισχύσει ο νέος πτωχευτικός κώδικας; Ή προστατεύονται μόνο οι κύριες κατοικίες των ευάλωτων δανειοληπτών κατόπιν αίτησης; Ουδείς γνωρίζει τι πραγματικά θα ισχύσει τους επόμενους μήνες, καθώς η κυβέρνηση έχει αφήσει νομικό κενό για το θέμα, ενώ οι δηλώσεις τραπεζών και εταιρειών διαχείρισης απαιτήσεων έρχονται σε αντίθεση με όσα δήλωσε από την Θεσσαλονίκη ο Κυριάκος Μητσοτάκης περί καθολικού «παγώματος» πλειστηριασμών για την πρώτη κατοικία.
Το… μπάχαλο που αίφνης δημιουργήθηκε γύρω από άκρως ευαίσθητο θέμα της προστασίας των νοικοκυριών από εξώσεις προκύπτει, όπως αναφέρουν νομικοί, ως αποτέλεσμα της αδυναμίας/απροθυμίας της κυβέρνησης να προβλέψει νομοθετικά το «πάγωμα» των πλειστηριασμών πρώτης κατοικίας για τη χρονική περίοδο ανάμεσα στη λήξη του προηγούμενου πλαισίου και στην έναρξη ισχύος του νέου, από τις αρχές του 2021, κάτι που ήταν αποτέλεσμα της πίεσης των θεσμών και των τραπεζών να αποφευχθεί μια γενική ρύθμιση, που θα έδινε την εικόνα νέου «βραχυκυκλώματος» στους πλειστηριασμούς, την ώρα που οι τράπεζες σπεύδουν να προωθήσουν μεγάλες τιτλοποιήσεις και πωλήσεις δανείων.
Η κυβέρνηση προσπάθησε να «μπαλώσει» αυτή την «τρύπα» με το πρόγραμμα «Γέφυρα» για την επιδότηση δόσεων δανείων με ενέχυρο πρώτης κατοικίας. Όμως, παρόλο που το πρόγραμμα έχει συγκεντρώσει ισχυρό ενδιαφέρον (περισσότερες από 64.000 αιτήσεις ως τώρα) δεν είναι βέβαιο ότι καλύπτει όλες τις περιπτώσεις δανειοληπτών που είναι εκτεθειμένοι σε πλειστηριασμούς τους προσεχείς μήνες.
Το πρόβλημα επιτείνουν οι αντιφατικές δηλώσεις που έγιναν τα τελευταία 24ωρα από τις τράπεζες και τον πρωθυπουργό για το θέμα:
Η Ελληνική Ένωση Τραπεζών, με μια ανακοίνωση που εξέδωσε το απόγευμα της Παρασκευής, την οποία για λίγο ανακάλεσε αλλά αμέσως επανέφερε, κάλεσε τους δανειολήπτες που εντάσσονται στην κατηγορία των ευάλωτων, με βάση τους ορισμούς του νόμου για την επιδότηση ενοικίου, να υποβάλουν αιτήσεις στις τράπεζες για να αποφύγουν πλειστηριασμούς. Η ΕΕΤ ξεκαθάρισε, όμως, με την ίδια ανακοίνωση, ότι για τους υπόλοιπους δανειολήπτες, που δεν εντάσσονται στην κατηγορία των ευάλωτων, οι πλειστηριασμοί θα προχωρήσουν τους επόμενους μήνες.
Ο πρωθυπουργός, Κ. Μητσοτάκης, από τη Θεσσαλονίκη, φάνηκε να «αδειάζει» τις τράπεζες, μιλώντας για γενική απαγόρευση πλειστηριασμών κύριας κατοικίας και όχι μόνο για τους ευάλωτους δανειολήπτες. «Δεν θα γίνει κανένας πλειστηριασμός πρώτης κατοικίας μέχρι το τέλος του 2020», τόνισε. «Γιατί αυτό έχει σημασία; Διότι πρέπει να προφτάσουμε να έχουμε ψηφίσει το νέο πλαίσιο της Δεύτερης Ευκαιρίας», εξήγησε ο πρωθυπουργός. Σε άλλη αποστροφή του λόγου του, ο κ. Μητσοτάκης ανέφερε: «Γίνονται πλειστηριασμοί; Βεβαίως και γίνονται πλειστηριασμοί, αρκεί να μην αφορούν εν προκειμένω την πρώτη κατοικία. Πρέπει κάποιος ο οποίος έχει -να δώσω ένα παράδειγμα- ”φεσώσει” την τράπεζα, ένας επιχειρηματίας που έχει βγάλει τα λεφτά του στο εξωτερικό, έχει αφήσει απλήρωτους εργαζόμενους, να βγει το εξοχικό του σε κάποιο ακριβό νησί σε πλειστηριασμό; Βεβαίως και πρέπει και γίνεται αυτό ήδη. Διότι έτσι πρέπει να λειτουργεί η τραπεζική αγορά. Αλλά θέλω να τονίσω ότι έχουμε ένα ιδιαίτερο νοιάξιμο, μία ιδιαίτερη φροντίδα για την πρώτη κατοικία».
Οι δηλώσεις Μητσοτάκη φαίνεται να «απαγορεύουν» γενικώς τους πλειστηριασμούς της πρώτης κατοικίας, που θα αποτελούσαν μείζον πολιτικό πρόβλημα για την κυβέρνηση. Όμως, η αγορά εξακολουθεί να κινείται σε αντίθετη κατεύθυνση, «αδειάζοντας» τον πρωθυπουργό!
Με χθεσινή (14/9) τους ανακοίνωση, οι εταιρείες διαχείρισης απαιτήσεων ουσιαστικά επαναλαμβάνουν όσα ανακοίνωσαν και οι τράπεζες την Παρασκευή, τονίζοντας ότι η αναστολή πλειστηριασμών που έχουν προγραμματιστεί μέχρι την 31η Δεκεμβρίου αφορά μόνο την πρώτη κατοικία ευάλωτων οφειλετών και επισημαίνοντας, όπως έκαναν και οι τράπεζες, ότι η αναστολή δεν είναι μια αυτόματη διαδικασία, αλλά θα εφαρμόζεται εφόσον ο δανειολήπτης καταθέσει σχετικό αίτημα, συνυποβάλλοντας τα απαιτούμενα δικαιολογητικά.