Σε εφιάλτη εξελίσσονται τα χρέη προς τον ΕΦΚΑ καθώς αυξάνονται διαρκώς ενώ ελάχιστοι οφειλέτες, σε σχέση με το σύνολο εντάσσονται σε ρυθμίσεις.
Ακόμη και η αύξηση των δόσεων της πάγιας ρύθμισης από 12/24 σε 24/48 απέδωσε ελάχιστα και το οξύ πρόβλημα παραμένει, με αποτέλεσμα το σύνολο των ληξιπρόθεσμων οφειλών να παραμένει σε υψηλά επίπεδα και να αυξάνεται.
Μόνη διέξοδος για τη μείωση των ληξιπρόθεσμων χρεών τόσο προς τα Ταμεία όσο και προς την Εφορία είναι η επαναφορά των 120 δόσεων, ένα σενάριο που συζητά το υπουργείο Οικονομικών και σύμφωνα με πληροφορίες θα ανακοινωθεί μέσα στην προεκλογική περίοδο.
Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία του Κέντρου Είσπραξης Ασφαλιστικών Οφειλών, το συνολικό χρέος στο τέλος Δεκεμβρίου ανήλθε σε 45,67 δισ. ευρώ, από 45,47 δισ. ευρώ, ήταν τον περασμένο Σεπτέμβριο και έναντι 40,02 δισ. ευρώ, που ήταν τον Δεκέμβριο του 2021.
Σε ένα χρόνο δηλαδή, τα ληξιπρόθεσμα χρέη προς τα ασφαλιστικά ταμεία αυξήθηκαν κατά 5,5 δισ. ευρώ, εξέλιξη, που δείχνει το πρόβλημα που υπάρχει, καθώς και τις δυσκολίες είσπραξής τους.
Κατά το τελευταίο τρίμηνο του 2022, το ληξιπρόθεσμα χρέος προς τον ΕΦΚΑ, αυξήθηκαν κατά 205,1 εκατ. ευρώ. Η μεταβολή αυτή προήλθε από την αύξηση κατά 811,6 εκατ. ευρώ στις κύριες οφειλές, ενώ τα πρόσθετα τέλη μειώθηκαν κατά 606,53 εκατ. ευρώ, λόγω της ακύρωσης της επίδρασης της αύξησης λόγω των επιτοκίων της ΕΚΤ.
Απογοητευτικά είναι τα στοιχεία για τις ρυθμίσεις οφειλών προς το ΚΕΑΟ. Από το σύνολο των χρεών ύψους 45,67 δισ. ευρώ, που ήταν στο τέλος του Δεκεμβρίου, οι συνολικές ενεργές ρυθμίσεις ήταν 348.248 και το ρυθμισμένο ποσό, μόλις 4,35 δισ. ευρώ.
Δηλαδή ληξιπρόθεσμα χρέη ύψους 41,32 δισ. ευρώ είναι εκτός ρυθμίσεων τα οποία για μια σειρά από λόγους, το ΚΕΑΟ δεν μπορεί να τα εισπράξει, ενώ οι οφειλέτες δεν τα ρυθμίζουν.
Από την ανάλυση προκύπτει ότι για τις οφειλές ύψους 45,67 δισ. ευρώ, το 32,43% (ποσό 14,81 δισ. ευρώ) του συνολικού χρέους δημιουργήθηκε από οφειλέτες που ξεκίνησαν να δημιουργούν οφειλές για πρώτη φορά από το 2010 και μετά, ενώ το 67,57% (ποσό 30,86 δισ. ευρώ) δημιουργήθηκε από οφειλέτες που ξεκίνησαν να δημιουργούν οφειλές για πρώτη φορά το 2009 ή παλαιότερα.
Δηλαδή σχεδόν το 70% των χρεών προς τα ασφαλιστικά ταμεία είναι ηλικίας άνω των 13 ετών και άρα πολύ δύσκολο έως ανέφικτο να εισπραχθούν.
Οι ενέργειες του ΚΕΑΟ
Για την είσπραξη των χρεών, το ΚΕΑΟ αποστέλλει στον οφειλέτη «Ατομική Ειδοποίηση ληξιπρόθεσμων οφειλών» με την οποία ενημερώνεται ότι η οφειλή του έχει μεταφερθεί στο Κ.Ε.Α.Ο. και ότι αν δεν ανταποκριθεί εντός 20 ημερών με εξόφληση ή διακανονισμό θα ξεκινήσει η διαδικασία της αναγκαστικής είσπραξης.
Από την έναρξη του Κ.Ε.Α.Ο. μέχρι τον Δεκέμβριο 2022 έχουν αποσταλεί συνολικά 2.095.996 Ατομικές Ειδοποιήσεις σε οφειλέτες. Ειδικά εντός του τέταρτου τριμήνου του 2022 εστάλησαν 22.924 ατομικές ειδοποιήσεις.
Παράλληλα οι υπηρεσίες του ΚΕΑΟ επιχειρούν να εντοπίσουν οφειλέτες σε βάρος των οποίων μπορούν να ληφθούν μέτρα και δεν ανταποκρίθηκαν εντός 20 ημερών από την παραλαβή της Ατομικής Ειδοποίησης για την τακτοποίηση της οφειλής τους.
Πριν τη λήψη των αναγκαστικών μέτρων οι οφειλέτες αξιολογούνται και δημιουργείται το προφίλ του καθενός με πληροφορίες από το ηλεκτρονικό σύστημα του Κ.Ε.Α.Ο., τη διασύνδεση με το Μητρώο της Γ.Γ.Π.Σ., τα στοιχεία του Γ.Ε.ΜΗ. κλπ. Στη συνέχεια με κριτήρια καθορίζεται ο βαθμός εισπραξιμότητας και επισφάλειας κάθε οφειλής. Μεταξύ των κριτηρίων που λαμβάνονται υπόψη είναι:
- Το ύψος της οφειλής: ανάλογα με το ύψος της οφειλής επιλέγεται και το κατάλληλο είδος μέτρου.
- Η συμπεριφορά του οφειλέτη: Αξιολογείται η στάση του οφειλέτη σε σχέση με την εκπλήρωση των υποχρεώσεών του π.χ. η καταβολή των τρεχουσών εισφορών και η παράλληλη καταβολή ανελλιπώς κάθε μήνα εύλογου ποσού «έναντι» της οφειλής ενισχύουν το προφίλ της αξιοπιστίας του οφειλέτη, κάτι που λαμβάνεται σοβαρά υπόψη υπέρ του οφειλέτη για όσο χρόνο διαρκεί η συμπεριφορά αυτή.
- Η παλαιότητα της οφειλής: στο πλαίσιο της αξιολόγησης του οφειλέτη, εξετάζεται το χρονικό σημείο δημιουργίας των οφειλών, προκειμένου να εκτιμηθεί αν οφείλονται στην οικονομική κρίση ή την εκ συστήματος αφερεγγυότητα του οφειλέτη.