Η υψηλή ανάπτυξη είναι το κλειδί για την επίτευξη των στόχων των υψηλών πρωτογενών πλεονασμάτων, των επομένων ετών, αλλά και για τη διατήρηση της οικονομίας σε ανοδική τροχιά, επισημαίνει το Ελληνικό Δημοσιονομικό Συμβούλιο (ΕΔΣ) στη φθινοπωρινή του έκθεση για την ελληνική οικονομία.
Ταυτόχρονα κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για την ενδεχόμενη παράταση ενός καθεστώτος στασιμότητας, με παρατεταμένη περίοδο χαμηλών ρυθμών μεγέθυνσης.
Ειδικότερα, το Δημοσιονομικό Συμβούλιο υπογραμμίζει ότι ο βασικός κίνδυνος για την ελληνική οικονομία εξακολουθεί να είναι η ενδεχόμενη παράταση ενός καθεστώτος οιονεί στασιμότητας. Ένα τέτοιο ενδεχόμενο θα υπονομεύει διαρκώς την απρόσκοπτη χρηματοδότηση της ελληνικής οικονομίας από τις διεθνείς κεφαλαιαγορές, λόγω της μη αποκλιμάκωσης ή και διεύρυνσης ακόμα του λόγου δημοσίου χρέους προς ΑΕΠ. Επιπλέον, θα παρεμποδίζει την έγκαιρη και αποτελεσματική εκμετάλλευση της πλεονάζουσας παραγωγικής δυναμικότητας (υψηλά παραγωγικά κενά) προς ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και της παραγωγικής ανασυγκρότησης με εξαγωγικό προσανατολισμό, σημειώνει.
Στο απευκταίο αυτό σενάριο, η συνεπαγόμενη απαξίωση της παραγωγικής δυναμικότητας, συνοδευόμενη από την παρατηρούμενη διαρροή νεανικού εργατικού δυναμικού με αυξημένα προσόντα (brain drain) των τελευταίων ετών και τη σταθερή γήρανση του πληθυσμού, υπονομεύουν τη μακροχρόνια μεγέθυνση της οικονομίας και πολλαπλασιάζουν τους κινδύνους για τη δημοσιονομική σταθερότητα.
Πώς επιτεύχθηκε το υπερ-πλεόνασμα το 2017
Η έκθεση χαρακτηρίζει αξιόλογες τις δημοσιονομικές επιδόσεις με τον προϋπολογισμό να εκτελείται κατά κανόνα εντός των στόχων του Μεσοπρόθεσμου Προγράμματος Δημοσιονομικής Στρατηγικής 2018-2021 (ΜΠΔΣ).
Οι καλές δημοσιονομικές επιδόσεις μπορούν να αποδοθούν:
α) στην αύξηση, έστω και συγκρατημένη, των εισοδημάτων λόγω της μείωσης της ανεργίας,
β) στην ήπια αύξηση της ιδιωτικής κατανάλωσης (+0,8% στο Α’ εξάμηνο του 2017)
γ) σε δημοσιονομικά μέτρα που απέδωσαν εντός του 2017,
δ) στην εντατικοποίηση των φορολογικών ελέγχων,
ε) στην αύξηση των εισπράξεων παλαιού και νέου ληξιπρόθεσμου χρέους και στ)στην περαιτέρω επέκταση των ηλεκτρονικών πληρωμών.
Ωστόσο η συσσώρευση νέων ληξιπρόθεσμων οφειλών σε συνδυασμό με την υστέρηση του φόρου εισοδήματος φυσικών προσώπων, έναντι του στόχου του ΜΠΔΣ, απαιτεί ιδιαίτερη ανάλυση και επιτήρηση διότι στοιχειοθετεί σοβαρή ένδειξη φορολογικής κόπωσης. Σε κάθε περίπτωση απαραίτητη προϋπόθεση για την εδραίωση και τη διεύρυνση των δημοσιονομικών επιδόσεων αποτελεί η επαναφορά της οικονομίας σε ισχυρή αναπτυξιακή τροχιά, τονίζει.
Με βάση τα έως τώρα διαθέσιμα στοιχεία και συνεκτιμώντας τις πρόσφατες προβλέψεις των διεθνών οργανισμών, ο δημοσιονομικός στόχος για το έτος 2017 (πρωτογενές πλεόνασμα 1,75% του ΑΕΠ) είναι εφικτός και είναι πολύ πιθανή η υπέρβασή του, σημειώνει.
Επιφυλάξεις για το 2018
Ξεκαθαρίζει δε ότι ο στόχος που τίθεται για το 2018 για πρωτογενές πλεόνασμα της τάξης του 3,5% είναι πολύ απαιτητικός. Εξαρτάται πρωτίστως από την επίτευξη υψηλού ρυθμού μεγέθυνσης της τάξεως του 2,4%.
Το Δημοσιονομικό Συμβούλιο κρίνει ότι η πρόβλεψη του προσχεδίου του Κρατικού Προϋπολογισμού για αύξηση του πραγματικού ΑΕΠ το 2017 κατά 1,8% είναι αφενός μεν αισιόδοξη, αφετέρου δε επιτεύξιμη υπό προϋποθέσεις. Αν και το +1,8% βρίσκεται στο ανώτατο εύρος των τιμών των ανεξάρτητων προβλέψεων του ΕΔΣ, το κεντρικό σενάριο για την πραγματική αύξηση του ΑΕΠ το 2017 είναι πιο μετριοπαθές.