Στην ψηφιακή εποχή που ζούμε, πολλοί γονείς ανησυχούν -δικαιολογημένα- για την ασφάλεια των παιδιών και των εφήβων στο internet. Αυτές οι ανησυχίες συνήθως επικεντρώνονται στην ιδιωτικότητα, την έκθεση σε ακατάλληλο υλικό και την πιθανότητα επαφής με επικίνδυνους αγνώστους.
Ωστόσο, υπάρχει ένα ακόμη κρίσιμο ζήτημα που πρέπει να γνωρίζουν οι γονείς: ο ρόλος των αλγορίθμων των μέσων κοινωνικής δικτύωσης στην προώθηση μισογυνιστικού περιεχομένου προς τα αγόρια και τους νέους άντρες.
Αυτό επισημαίνουν μετά από έρευνα ο Steven Roberts, καθηγητής Παιδείας και Κοινωνικής Δικαιοσύνης και η Stephanie Wescott, λέκτορας Ανθρωπιστικών και Κοινωνικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο Monash, σε άρθρο τους που δημοσιεύθηκε στο The Conversation.
Οι κρυφοί κίνδυνοι των... αλγορίθμων
Οι πλατφόρμες κοινωνικών μέσων δεν είναι ουδέτερες· καθοδηγούνται από αλγορίθμους που έχουν σχεδιαστεί για να μεγιστοποιούν την αφοσίωση των χρηστών. Αυτοί οι αλγόριθμοι, δημιουργημένοι από ανθρώπους προγραμματιστές, λειτουργούν ως αυτοματοποιημένες διαδρομές, που επιλέγουν το περιεχόμενο βάσει της συμπεριφοράς των χρηστών.
Όσο περισσότερο οι χρήστες παραμένουν αφοσιωμένοι, τόσο περισσότερα κέρδη παράγουν αυτές οι πλατφόρμες—ένα φαινόμενο γνωστό ως "οικονομία της προσοχής". Δυστυχώς, αυτό συχνά σημαίνει ότι τα νεαρά αγόρια που δείχνουν ενδιαφέρον για συγκεκριμένα είδη περιεχομένου, όπως ο αθλητισμός ή τα βιντεοπαιχνίδια, μπορεί γρήγορα να βρεθούν εκτεθειμένα σε μισογυνιστικό και ακραίο υλικό.
Η έρευνα των Roberts και Wescott τονίζει πώς, αυτοί οι αλγόριθμοι μπορούν να οδηγήσουν τα αγόρια στη "manosphere", ένα δίκτυο διαδικτυακών κοινοτήτων που προωθούν αντιγυναικείες ιδεολογίες.
Μια πρόσφατη αυστραλιανή μελέτη έδειξε πώς το σύστημα προτάσεων του YouTube μπορεί να κατευθύνει γρήγορα τους νέους χρήστες προς ολοένα και πιο ακραίο περιεχόμενο. Αυτό ήταν ακόμη πιο έντονο σε πλατφόρμες όπως το YouTube Shorts, όπου η ταχεία κατανάλωση σύντομων βίντεο μπορεί να επιταχύνει την έκθεση σε επικίνδυνες ιδεολογίες.
Ο αντίκτυπος του μισογυνιστικού περιεχομένου
Ο όρος "μισογυνιστική ριζοσπαστικοποίηση" χρησιμοποιείται από τους Roberts και Wescott για να περιγράψει την ανησυχητική τάση των αγοριών να αναπτύσσουν εχθρικές στάσεις προς τις γυναίκες και τα κορίτσια, επηρεασμένοι από διαδικτυακό περιεχόμενο.
Αυτή η αλλαγή συμπεριφοράς έγινε ιδιαίτερα εμφανής στα αυστραλιανά σχολεία μετά το lockdown, όπου οι δάσκαλοι ανέφεραν αύξηση σε σεξιστικά και μισογυνιστικά σχόλια από τους αρσενικούς μαθητές. Αυτά περιλάμβαναν υποτιμητικά σχόλια για γυναίκες δασκάλες, απόρριψη της ανισότητας των φύλων ως μύθο και γενικά επίδειξη ασέβειας προς τις γυναίκες.
Οι επιπτώσεις αυτής της ριζοσπαστικοποίησης είναι βαθιές. Ο μισογυνισμός δεν είναι απλώς ένα κοινωνικό κακό· είναι επίσης ένας δείκτης ακραίων ιδεολογιών, συμπεριλαμβανομένων αυτών που συνδέονται με την ακροδεξιά τρομοκρατία.
Αν και δεν θα γίνουν όλοι οι νέοι που εκτίθενται σε τέτοιο περιεχόμενο βίαιοι ή ακραίοι, η κανονικοποίηση αυτών των απόψεων μπορεί να διαιωνίσει την ανισότητα των φύλων και να συμβάλλει σε μια κουλτούρα που ανέχεται τη βία κατά των γυναικών.
Τι μπορούν να κάνουν οι γονείς;
Η πλήρης απαγόρευση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης δεν είναι ούτε πρακτική ούτε αποτελεσματική. Αντ 'αυτού, οι Roberts και Wescott προτείνουν ότι η εκπαίδευση είναι το κλειδί - τόσο για τους γονείς όσο και για τα παιδιά τους.
Η κατανόηση του τρόπου λειτουργίας των αλγορίθμων και του τρόπου με τον οποίο μπορούν να διαμορφώσουν τις αντιλήψεις είναι κρίσιμη. Οι γονείς θα πρέπει να επιδιώκουν να έχουν ανοιχτές, χωρίς κρίση συζητήσεις με τα παιδιά τους για τις διαδικτυακές τους εμπειρίες. Ερωτήσεις όπως, "Τι βρίσκεις ενδιαφέρον σε αυτό το περιεχόμενο;" μπορούν να ενθαρρύνουν τα παιδιά να εκφράσουν τις απόψεις και τις ανησυχίες τους.
Οι γονείς θα πρέπει επίσης να είναι προσεκτικοί για οποιεσδήποτε αλλαγές στη συμπεριφορά ή τη γλώσσα του παιδιού τους, που μπορεί να υποδηλώνουν έκθεση σε επιβλαβές περιεχόμενο. Για παράδειγμα, μια ξαφνική υιοθέτηση υποτιμητικών όρων ή μια αλλαγή στη στάση προς τις γυναίκες μπορεί να είναι προειδοποιητικά σημάδια.
Αν οι δάσκαλοι αναφέρουν προβλήματα σχετικά με τη συμπεριφορά του παιδιού στο σχολείο προς τις γυναίκες και τα κορίτσια, οι γονείς θα πρέπει να προσεγγίζουν αυτές τις συζητήσεις με ανοιχτό μυαλό, αναγνωρίζοντας ότι τα παιδιά μπορεί να παρουσιάζουν διαφορετικά πρόσωπα σε διαφορετικά περιβάλλοντα.
Σε περιπτώσεις που παρατηρούνται ανησυχητικές συμπεριφορές, οι Roberts και Wescott συνιστούν τη συμβουλευτική με δασκάλους, ομάδες του σχολείου ή την αναζήτηση καθοδήγησης από οργανισμούς όπως ο eSafety Commissioner.
Στόχος δεν είναι μόνο η προστασία των παιδιών από τις επιβλαβείς επιρροές, αλλά και η δημιουργία ενός περιβάλλοντος όπου μπορούν να αξιολογούν κριτικά το περιεχόμενο που καταναλώνουν.