Τη μείωση των αντικειμενικών αξιών που ισχύουν από την 1η Ιανουαρίου 2022, δρομολόγησε το υπουργείο Οικονομικών, βάζοντας, εκτάκτως, στο «παιχνίδι» καθορισμού των φορολογητέων αξιών ακινήτων και τους Δήμους.
Οι μειώσεις των αντικειμενικών αξιών οδηγούν σε ανάλογες μειώσεις του ΕΝΦΙΑ, των τεκμηρίων, ενώ διασώζονται και κοινωνικά επιδόματα, τα οποία χάθηκαν επειδή αυξήθηκαν υπέρμετρα οι φορολογητέες αξίες των ακινήτων των νοικοκυριών.
Αυτό που δεν διευκρινίζεται, για την ώρα, είναι το αν οι μειώσεις των αντικειμενικών αξιών θα ισχύσουν αναδρομικά από την 1η Ιανουαρίου 2022 ή από το 2023 και μέχρι τη νέα αναπροσαρμογή τους.
Ειδικότερα, με άρθρο που περιέχεται στο φορολογικό νομοσχέδιο του υπουργείου Οικονομικών που τέθηκε σε δημόσια διαβούλευση, παρέχεται η δυνατότητα στους Δήμους να υποβάλουν προτάσεις για το ύψος των αντικειμενικών αξιών των ακινήτων, προκειμένου να αρθούν τυχόν στρεβλώσεις.
Είναι προφανές ότι οι Δήμοι θα ζητήσουν μείωση των αντικειμενικών αξιών των ακινήτων που βρίσκονται στην επικράτειά τους, και η κυβέρνηση θα έχει την ευχέρεια να κάνει ένα προεκλογικό δώρο, στους φορολογούμενους.
Ειδικότερα το άρθρο 34 του φορολογικού νομοσχεδίου προβλέπει ότι «Ειδικά για τις τιμές ζώνης που ισχύουν από 1ης Ιανουαρίου 2022 οι δήμοι δύνανται από 1η.12.2022 έως και 31η.12.2022 να υποβάλουν τη γνώμη του έβδομου εδαφίου για τις τιμές ζώνης της χωρικής τους αρμοδιότητας.
Οι γνώμες κατατίθενται ηλεκτρονικά στη βάση δεδομένων που τηρείται στη Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων Δημόσιας Διοίκησης του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης και συνοδεύονται από κάθε πραγματικό αποδεικτικό στοιχείο, που ανάγεται στο χρονικό διάστημα συλλογής στοιχείων.
Η Επιτροπή, ύστερα από πρόσβαση στη βάση δεδομένων του δευτέρου εδαφίου, εξετάζει τις γνώμες χωρίς προηγούμενη εισήγηση του Αυτοτελούς Τμήματος Εκτιμήσεων και Προσδιορισμού Αξιών Ακινήτων, και εισηγείται στον Υπουργό Οικονομικών τις ζώνες για τον καθορισμό των τιμών εκκίνησης των οποίων πιθανολογείται ισχυρά η ανάγκη επανάληψης της διαδικασίας. Ο Υπουργός Οικονομικών δύναται, βάσει της εισήγησης αυτής, να αποφασίσει την επανάληψη της διαδικασίας.»
Δηλαδή η διαδικασία που ορίζει η εν λόγω διάταξη, προβλέπει ότι οι Δήμοι θα υποβάλλουν προτάσεις για τη μείωση των αντικειμενικών τιμών, εντός του Δεκεμβρίου 2022, τις οποίες, προτάσεις, θα συνοδεύουν με αποδεικτικά στοιχεία.
Κατόπιν, οι προτάσεις θα τεθούν υπόψη της αρμόδιας Επιτροπής του υπουργείου Οικονομικών. Αφού μελετήσει τις προτάσεις η Επιτροπή, θα υποβάλει τις προτάσεις της στον υπουργό Οικονομικών, ο οποίος και θα λάβει την οριστική απόφαση.
Σημειώνεται, ότι οι αντικειμενικές τιμές αυξήθηκαν, από την 1/1/2022 στις περισσότερες περιοχές της χώρας, έως και 250% ενώ σε ελάχιστες ζώνες μειώθηκαν ή παρέμειναν αμετάβλητες, κατόπιν εισηγήσεων των ιδιωτών εκτιμητών που είχε προσλάβει το υπουργείο Οικονομικών.
Τώρα, στη διαδικασία της εκτίμησης των αντικειμενικών τιμών, το υπουργείο Οικονομικών βάζει και τους Δήμους, με σημαντική καθυστέρηση.
Η συμμετοχή των Δήμων στη διαδικασία προσδιορισμού της αξίας των ακινήτων προβλέπεται από τη νομοθεσία, σε επίπεδο συμβουλευτικό, ως προς το ύψος των αντικειμενικών τιμών, αλλά τώρα θα εφαρμοστεί στην πράξη.
Όπως εξηγεί το υπουργείο Οικονομικών, προβλέπεται υπό ορισμένες προϋποθέσεις, η δυνατότητα επανάληψης της διαδικασίας καθορισμού τιμών εκκίνησης των περιοχών, οι οποίες είναι ενταγμένες στο σύστημα αντικειμενικού προσδιορισμού φορολογητέας αξίας ακινήτων.
Το ΥΠΟΙΚ παραδέχεται ότι, κατά τον καθορισμό των τιμών εκκίνησης των περιοχών που είναι ενταγμένες στο σύστημα αντικειμενικού προσδιορισμού φορολογητέας αξίας ακινήτων, διαπιστώθηκε ότι υπήρξαν περιοχές στη χώρα για τις οποίες δεν εκφράστηκε η γνώμη των δημοτικών συμβουλίων, σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις.
Το γεγονός αυτό σε συνδυασμό με τη σημαντική άνοδο των τιμών εκκίνησης σε ορισμένες περιοχές δημιούργησε σε κάποιους δήμους επιφυλάξεις, καθώς επικαλούνται πραγματικά στοιχεία, τα οποία ίσως δεν ελήφθησαν υπόψη και σε επανεξέταση θα οδηγούσαν ενδεχομένως σε διαφορετικά αποτελέσματα, ως προς τον καθορισμό των τιμών εκκίνησης του συστήματος προσδιορισμού της φορολογητέας αξίας των εντός σχεδίου πόλης ή ορίων οικισμού ακινήτων.
Το ΥΠΟΙΚ αναφέρει επίσης, ότι ο καθορισμός τιμών εκκίνησης των περιοχών, που είναι ενταγμένες στο σύστημα αντικειμενικού προσδιορισμού φορολογητέας αξίας ακινήτων, επηρεάζει τη φορολογική μεταχείριση των ιδιοκτητών ακινήτων στις περιοχές αυτές, διότι οι τιμές εκκίνησης λαμβάνονται υπόψη για τον προσδιορισμό της φορολογητέας αξίας των ακινήτων που μεταβιβάζονται ή αποκτώνται με οποιαδήποτε αιτία.
Επιπλέον, η αξία της περιουσίας, όπως διαμορφώνεται βάσει αυτών, αποτελεί προϋπόθεση χορήγησης διάφορων κοινωνικών παροχών από το κράτος.
Αυτό έχει ως αποτέλεσμα αφενός να επιβαρύνονται οι ιδιοκτήτες με υπέρμετρη φορολογία και αφετέρου να στερούνται ενισχύσεων και παροχών, που, υπό κανονικές συνθήκες, δικαιούνται.