Έκρηξη της φοροδιαφυγής η οποία είναι δύσκολο να εντοπιστεί καταγράφεται σε μεγάλη έκταση στην αγορά, γεγονός που προβληματίζει ιδιαίτερα την ΑΑΔΕ και πυκνώνει τους επιτόπιους προληπτικούς φορολογικούς ελέγχους στην αγορά.
Πρόκειται για το διαχρονικό δίλημμα «με απόδειξη ή χωρίς;» που θέτει είτε ο επιχειρηματίας πώλησης αγαθών ή παροχής υπηρεσιών είτε ο καταναλωτής και σε κάθε περίπτωση ζημιωμένο βγαίνει το δημόσιο.
Το φαινόμενο αυτό, πάντα εύρισκε πρόσφορο έδαφος στην ελληνική οικονομία, αλλά είχε ατονίσει όταν επιβλήθηκαν (λόγω των capital controls) από τα μέσα του 2015 οι ηλεκτρονικές πληρωμές.
Ωστόσο λίγο μετά, επανήλθε δριμύτατα και πλέον τα τελευταία χρόνια χρησιμοποιείται σε μεγάλη έκταση από ελεύθερους επαγγελματίες, εμπορικά καταστήματα, συνεργεία κ.λπ.
Στο πλαίσιο αυτό, η ΑΑΔΕ έχει πυκνώσει τους ελέγχους στην αγορά ειδικά κατά την εορταστική περίοδο, αλλά λόγω της φύσης της παράβασης, δεν είναι εύκολος ο εντοπισμός της. Από τη στιγμή που ο πελάτης έχει απόδειξη στα χέρια του, φυσικά μικρότερης αξίας, απαιτούνται πρόσθετοι έλεγχοι προκειμένου να διαπιστωθεί ότι έγινε «υποτιμολόγηση» και να στοιχειοθετηθεί φορολογική παράβαση.
Σύμφωνα με τις διαπιστώσεις των συνεργείων ελέγχου της Εφορίας, στο ιδιότυπο παζάρι που γίνεται για την τιμή αγαθού ή υπηρεσίας ο καταναλωτής επιχειρεί να κερδίσει όσο γίνεται μεγαλύτερη έκπτωση και ο επαγγελματίας να καταφέρει να «περάσει» στα βιβλία του, όσο γίνεται μικρότερης αξίας συναλλαγή. Η έκπτωση στην τελική τιμή έχει διαβαθμίσεις.
- Μεγαλύτερη έκπτωση εξασφαλίζουν αυτοί που πληρώνουν με μετρητά και δεν λαμβάνουν καν απόδειξη, οι οποίοι επωφελούνται από τη μη πληρωμή του ΦΠΑ (24%).
- Ακολουθούν εκείνοι που το κατάστημα ή ελεύθερος επαγγελματίας πρέπει να εκδώσει μια απόδειξη, αλλά το ύψος της είναι χαμηλότερο της πραγματικής αξίας και ο καταναλωτής, λαμβάνει μια σημαντική έκπτωση, η οποία αυξάνεται εάν πληρώσει με μετρητά.
- Η τρίτη περίπτωση αφορά περιπτώσεις κατά τις οποίες, συμφωνείται μια μείωση της τιμής, η απόδειξη εκδίδει σε χαμηλότερη τιμή από την πραγματική και ο επαγγελματίας δεν έχει πρόβλημα να δεχτεί πληρωμές μέσω κάρτας μέσω POS.
Τι είναι οι προληπτικοί έλεγχοι
Η διενέργεια των προληπτικών φορολογικών ελέγχων πραγματοποιούνται από συνεργεία ελέγχου των Δ.Ο.Υ. και της Υπηρεσίας Ελέγχου και Διασφάλισης Δημοσίων Εσόδων.
Προληπτικός είναι ο φορολογικός έλεγχος, που γίνεται με σκοπό τη διαπίστωση εφαρμογής των διατάξεων της φορολογικής νομοθεσίας, καθώς και την εκπλήρωση των ληξιπρόθεσμων εν γένει φορολογικών υποχρεώσεων της επιχείρησης.
Στοχεύει κυρίως, με την αιφνίδια παρουσία των υπαλλήλων στις εγκαταστάσεις της επιχείρησης ή εκτός αυτής κατά τη διακίνηση, να αποτρέψει τους φορολογούμενους από τη διάπραξη φορολογικών παραβάσεων.
Οι ελεγκτές έχουν την εξουσιοδότηση να λαμβάνουν γνώση οποιουδήποτε άλλου βιβλίου ή στοιχείου ή εγγράφου, εκτός από αυτά που τηρούνται υποχρεωτικά ή προαιρετικά, καθώς και κάθε περιουσιακού στοιχείου, που βρίσκεται στην επαγγελματική εγκατάσταση του επιτηδευματία ή στο κατάστημα κάθε άλλου υπόχρεου.
Επίσης, οι ελεγκτές μπορούν, οποιαδήποτε εργάσιμη για τον υπόχρεο ώρα, να λαμβάνει γνώση, να ελέγχει και να θεωρεί όλα τα βιβλία και στοιχεία που ορίζονται από τη νομοθεσία, καθώς και αυτά που τηρούνται προαιρετικά από τον υπόχρεο και να λαμβάνει γνώση οποιουδήποτε άλλου βιβλίου, εγγράφου ή στοιχείου και κάθε περιουσιακού στοιχείου που βρίσκεται στην επαγγελματική εγκατάσταση του επιτηδευματία ή στο κατάστημα κάθε άλλου υπόχρεου.
