Η προσπάθεια της ΕΕ και των ΗΠΑ να περιορίσουν τον ρόλο της Κύπρου ως «προγεφυρώματος» ρωσικών οικονομικών συμφερόντων, φέρνει στο επίκεντρο διεθνούς σκανδαλολογίας τον πρόεδρο της χώρας Νίκο Αναστασιάδη.
Βάσει στοιχείων που δημοσιοποιήθηκαν από τη διαδικτυακή πλατφόρμα Organized Crime and Corruption Reporting Project (OCCRP), στον κ. Αναστασιάδη προσάπτεται η κατηγορία ότι πριν αναλάβει την προεδρία, διευκόλυνε μέσω του δικηγορικού του γραφείου το ξέπλυμα «βρώμικου» χρήματος Ρώσων ολιγαρχών μέσω εικονικών συναλλαγών offshore εταιρειών.
Ο Κύπριος πρόεδρος φέρεται ότι συνεργάσθηκε με το προσφάτως αποκαλυφθέν κύκλωμα Troika Laundromat, το οποίο διαθέτει πάνω από 70 offshore εταιρείες-κέλυφος, μέσω των οποίων σε 10 χρόνια (2003-2013) διακίνησε εκτός Ρωσίας συνολικά 3,5 δισ. ευρώ.
Ο κ. Αναστασιάδης αντέδρασε μιλώντας για «στοχοποίηση του ιδίου και της Κύπρου με λιβελογραφήματα, τα οποία ουδόλως ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα».Σημειώνεται ότι και η πλατφόρμα Organized Crime and Corruption Reporting Project (OCCRP) που έκανε τις αποκαλύψεις, επισημαίνει ότι η συνεργασία του δικηγορικού γραφείου Αναστασιάδη με το ρωσικό κύκλωμα σε επίπεδο παροχής νομικών υπηρεσιών δεν σημαίνει ότι διέπραξε αδικήματα ή ότι παραβίαση καθ’ οιονδήποτε τρόπο τη νομοθεσία.
Αποκρούοντας τις κατηγορίες ο Κύπριος πρόεδρος επικαλέστηκε τις έρευνες που διξήγαγε η αμερικανική υπηρεσία καταπολέμησης οικονομικού εγκλήματος (FinCEN), η οποία δεν διαπίστωσε ύποπτες συναλλαγές. Οι έρευνες αυτές ανάγκασαν τις κυπριακές αρχές να «σφίξουν τα λουριά» στους Ρώσους, προκαλώντας αντιδράσεις.
Είναι πάντως η πρώτη φορά που βγαίνουν στο φως τόσες λεπτομέρειες για εμπλοκή πολιτικών προσώπων στη διακίνηση μαύρου ρωσικού χρήματος.
Μπίζνες ολιγαρχών
Επί της ουσίας του θέματος, η OCCRP καταλογίζει στον πρόεδρο Αναστασιάδη ότι το δικηγορικότου γραφείο (πριν αναλάβει την προεδρία), διευκόλυνε συναλλαγές μεταξύ των εταιρειών Batherm Ventures, Matias Co, Delco Networks και Gotland Industrial, οι οποίες εμφανίζονται ως βασικοί πυλώνες στο κύκλωμα Troika Laundromat.
Η πλέον επίμαχη συναλλαγή είναι η μεταβίβαση της Energostroyinvest Holding, που είναι η μεγαλύτερη ρωσική εταιρεία ηλεκτρονικών δικτύων και μονάδων παραγωγής ενέργειας.
Η εταιρεία αυτή, ενώ αποτιμάται 2 δισ. ευρώ, πουλήθηκε έναντι μόλις 220 εκατ. ευρώ στον ολιγάρχη Αλεξάντερ Αμπράμοφ. Η OCCRP υποστηρίζει ότι πρόκειται για εικονική συναλλαγή, που συνδυάζεται με διακίνηση μαύρου χρήματος.
Επισημαίνεται ότι στον Αμπράμοφ, που ήταν τότε στενός φίλος του Πούτιν και ιδιοκτήτης της μεγαλύτερης βιομηχανίας σιδήρου στη Ρωσία, παραχωρήθηκαν το 2010 κυπριακή υπηκοότητα και ευρωπαϊκό διαβατήριο, γιατί κρίθηκε ότι ήταν σημαντικός επενδυτής στην Κύπρο.
«Πλυντήρια» και ευρωπαϊκές τράπεζες
Η ΕΕ πιέζει τώρα την κυπριακή κυβέρνηση να λάβει μέτρα για τον έλεγχο διακίνησης μαύρου χρήματος, επιδιώκοντας βέβαια να περιορίσει τον ρόλο της Μεγαλονήσου ως χρηματοοικονομικού κέντρου – όπως έγινε και το 3013, όταν στα πλαίσια του σχεδίου διάσωσης την υποχρέωσε να «κουρέψει» τις καταθέσεις.
Όμως οι Βρυξέλλες δεν μπορούν να βάλουν ανοιχτά στο στόχαστρο την Κύπρο, δεδομένου ότι στο ξέπλυμα ρωσικού χρήματος εμπλέκονται δεκάδες μεγάλες ευρωπαϊκές τράπεζες.
Τον περασμένο Μάρτιο αποκαλύφθηκε ότι δεκάδες δισ. ρωσικού χρήματος διακινήθηκαν και «ξεπλύθηκαν» μέσω τραπεζών «υπεράνω πάσης υποψίας», όπως η γερμανική Deutsche Bank, η γαλλική Credit Agricole, οι σκανδιναβικές Danske Bank, Swedbank, Nordea Bank, οι ολλανδικές ING, ABN Amro και Rabobank, η αυστριακή Raiffeisen Bank και η τουρκική Garanti Bankasi.