Μια νέα κρίση προσφοράς στην παγκόσμια αγορά πετρελαίου αρχίζει, με τους αναλυτές να εκφράζουν φόβους για μεγάλη άνοδο της τιμής του αργού όταν ανοίξουν οι αγορές της Ασίας απόψε, καθώς οι επιθέσεις με μη επανδρωμένα αεροσκάφη σε εγκαταστάσεις της Aramco θα προκαλέσουν προσωρινή απώλεια του 5% της παγκόσμιας προσφοράς αργού από το μεγαλύτερο εξαγωγέα, την Σαουδική Αραβία.
Οι επιθέσεις με drones προκάλεσαν την «προσωρινή» διακοπή της παραγωγής στις δύο εγκαταστάσεις της Aramco, οι οποίες συνεισφέρουν περίπου τη μισή παραγωγή της, όπως ανακοίνωσε χθες βράδυ το σαουδαραβικό υπουργείο Ενέργειας.
Οι επιθέσεις «είχαν αποτέλεσμα την προσωρινή αναστολή της παραγωγής στις εγκαταστάσεις στο Αμπκάικ και στο Χουράις», αναφέρεται σε ανακοίνωση που υπογράφεται από τον υπουργό Ενέργειας Αμπντουλαζίζ μπιν Σαλμάν. Τα πλήγματα διέκοψαν την εξόρυξη 5,7 εκατομμυρίων βαρελιών αργού, δηλαδή σχεδόν του 50% του συνόλου της παραγωγής της ARAMCO, προστίθεται στην ανακοίνωση.
Η ταυτότητα των δραστών της επίθεσης δεν έχει επιβεβαιωθεί. Παρότι οι αντάρτες Χούτι, που πολεμούν εναντίον δυνάμεων υποστηριζόμενων από την Σ. Αραβία στην Υεμένη, ανέλαβαν την ευθύνη για την επίθεση, ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών, Μάικ Πομπέο, υποστηρίζει ότι δεν υπάρχουν αποδείξεις ότι οι επιθέσεις προήλθαν από την Υεμένη και αποδίδει την ευθύνη στο Ιράν.
«Η Τεχεράνη βρίσκεται πίσω από σχεδόν 100 επιθέσεις στη Σαουδική Αραβία, ενώ ο (πρόεδρος του Ιράν, Χασάν) Ροχανί και ο (υπουργός Εξωτερικών Τζαβάντ) Ζαρίφ υποκρίνονται ότι διεξάγουν διπλωματία. Εν μέσω των εκκλήσεων για αποκλιμάκωση, το Ιράν εξαπέλυσε μια άνευ προηγουμένου επίθεση στον παγκόσμιο ενεργειακό εφοδιασμό. Δεν υπάρχουν αποδείξεις ότι οι επιθέσεις προήλθαν από την Υεμένη», τόνισε ο Πομπέο.
Συνθήκες κρίσης
Σε κάθε περίπτωση, η διεθνής αγορά αργού πετρελαίου καλείται να δοκιμασθεί σε συνθήκες κρίσης προσφοράς, ενώ ως τώρα οι τιμές βρίσκονταν υπό πίεση, με βασικό παράγοντα ανησυχίας την επίπτωση στη ζήτηση από τον εμπορικό πόλεμο ΗΠΑ – Κίνας.
Σε πρώτη φάση, βέβαιο θεωρείται ότι θα υπάρξει μια σημαντική άνοδος τιμών, όταν ανοίξουν αγορές αργά απόψε. Είναι η πρώτη φορά όπου μέσα σε μια ημέρα χάνεται από την αγορά τόσο μεγάλο ποσοστό παραγωγής και αυτό αναμφίβολα θα προκαλέσει ανισορροπία. Οι πρώτες μεγάλες κινήσεις αναμένονται από hedge funds, που έχουν το τελευταίο διάστημα ανοίξει μεγάλα συμβόλαια short στο αργό, λόγω των εντάσεων στο εμπόριο, και αναμένεται ότι θα επιδιώξουν να καλυφθούν.
Αναλυτές εκτιμούν ότι η άνοδος των τιμών είναι βέβαιη. «Οι τιμές του πετρελαίου θα κάνουν άλμα μετά την επίθεση αυτή. Αν η διακοπή παραγωγής παραταθεί, τότε είναι πολύ πιθανό και λογικό να αποδεσμεύσουν οι ΗΠΑ ποσότητες πετρελαίου από τα στρατηγικά τους αποθέματα», τονίζει στο Reuters ο Τζέισον Μπόρντοφ, ιδρυτής και διευθυντής του Κέντρου για την Παγκόσμια Ενεργειακή Πολιτική στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια της Νέας Υόρκης. Σημειώνεται ότι το υπουργείο Ενέργειας των ΗΠΑ έχει ανακοινώσει ήδη ότι είναι έτοιμο να αποδεσμεύσει αργό από τα στρατηγικά αποθέματα.
Οι γραμμές άμυνας
Η πρώτη γραμμή άμυνας της αγοράς πετρελαίου βρίσκεται στην ίδια την Σ. Αραβία. Ο διευθύνων σύμβουλος της Aramco, Αμίν Νάσερ, έχει ανακοινώσει ότι εντός 48 ωρών θα είναι σε θέση να δώσει πληροφορίες σχετικά με την πορεία επισκευής των εγκαταστάσεων που επλήγησαν, ενώ η Σαουδική Αραβία διαθέτει αποθέματα 188 εκατ. βαρελιών, που ισοδυναμούν με παραγωγή 37 ημερών από τις μονάδες που βρέθηκαν εκτός λειτουργίας.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες κρατούν το κλειδί της ισορροπίας προσφοράς – ζήτησης, καθώς διαθέτουν μεγάλα στρατηγικά αποθέματα, ενώ σε βάθος χρόνου θα μπορούσαν οι παραγωγικές εγκαταστάσεις στην Αμερική να αυξήσουν τις εξαγωγές τους για να καλύψουν ελλείμματα. Αποθέματα διαθέτουν και οι χώρες του ΟΠΕΚ, που όμως είναι σημαντικά μειωμένα σε σχέση με το παρελθόν, ενώ άγνωστο είναι σε ποιο βαθμό η Ρωσία θα μπορούσε να διαθέσει αποθέματα, βέβαιο όμως είναι ότι μπορεί να αυξήσει την παραγωγή και τις εξαγωγές της.
Αν εξαιρεθούν τα έτοιμα αποθέματα, πάντως, η διεθνής αγορά βρίσκεται σε ανισορροπία παραγωγής – κατανάλωσης. «Κάθε ημέρα που περνά, ο κόσμος χάνει ακόμη 5 εκατ. βαρέλια από την παραγωγή πετρελαίου και η πλεονάζουσα παραγωγική δυναμικότητα σίγουρα δεν είναι 5 εκατ. βαρέλια την ημέρα», τονίζει ο Άντι Λίποου, πρόεδρος της Lipow Oil Associates.