Συμφωνία επήλθε τα ξημερώματα της Κυριακής μεταξύ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου Υπουργών για τη δημιουργία ενός νέου Ταμείου για τη στήριξη των πιο ευάλωτων πολιτών που πλήττονται περισσότερο από τις αυξημένες τιμές ενέργειας στις οδικές μεταφορές και στη θέρμανση και ψύξη των κτιρίων.
Οι διαπραγματευτικές ομάδες κατέληξαν στη σύσταση του Κοινωνικού Ταμείου για το Κλίμα με προϋπολογισμό 65 δις ευρώ για 7 χρόνια (2026-2032). Με τη συγχρηματοδότηση των κρατών μελών, το συνολικό ύψος του Ταμείου θα φτάσει τα 86,7 δις ευρώ.
Κάθε Κράτος Μέλος της ΕΕ θα πρέπει να καταρτίσει το δικό του «Κοινωνικό Σχέδιο για το Κλίμα», μετά από δημόσια διαβούλευση με τις τοπικές και περιφερειακές αρχές, κοινωνικούς και οικονομικούς φορείς και την κοινωνία των πολιτών. Τα Σχέδια πρέπει να περιλαμβάνουν έναν ενδελεχή κατάλογο με στόχους και προθεσμίες για την επίτευξή τους, με στόχο τη μείωση της εξάρτησης από τα ορυκτά καύσιμα των ευάλωτων πολιτών που βρίσκονται σε ενεργειακή φτώχεια ή δεν μπορούν να καλύψουν τις βασικές ανάγκες μετακίνησης.
Συγκεκριμένα, τα κονδύλια του Ταμείου θα διατεθούν στα κράτη μέλη με σκοπό την παροχή προσωρινής εισοδηματικής στήριξης (μέχρι το 37.5% του Ταμείου) και την υποστήριξη των αναγκαίων μακροχρόνιων διαρθρωτικών μέτρων και επενδύσεων για τη μείωση της εξάρτησης από ορυκτά καύσιμα. Στα παραπάνω συμπεριλαμβάνονται η αυξημένη ενεργειακή απόδοση των κτιρίων, απαλλαγή της θέρμανσης και της ψύξης των κτιρίων από τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου, ένταξη της ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές και βελτίωση της πρόσβασης στην κινητικότητα και τις μεταφορές μηδενικών και χαμηλών εκπομπών προς όφελος των ευάλωτων νοικοκυριών, των ευάλωτων μικροεπιχειρήσεων και των ευάλωτων χρηστών μεταφορών.
Το Ταμείο και τα Σχέδια των κρατών μελών θα πρέπει να στηρίζουν δραστηριότητες που τηρούν πλήρως τα κλιματικά και περιβαλλοντικά πρότυπα και τις κλιματικές και περιβαλλοντικές προτεραιότητες της Ένωσης και την αρχή του «μη βλάπτειν». Θετικό αντίκτυπο αναμένεται να έχει και στη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας.
Ο Πέτρος Κόκκαλης, εισηγητής της Αριστεράς και μέλος της διαπραγματευτικής ομάδας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, με αφορμή την συμφωνία για το νέο ταμείο δήλωσε: «Στην καρδιά της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας βρίσκεται η υπόσχεση να μην αφήσουμε κανέναν πίσω. Οφείλουμε λοιπόν να βοηθήσουμε τους πιο αδύναμους να κάνουν την μετάβαση προς την κλιματική ουδετερότητα. Με το Κοινωνικό Ταμείο για το Κλίμα η ΕΕ για πρώτη φορά χρηματοδοτεί την πράσινη μετάβαση των πιο ευάλωτων νοικοκυριών. Το Ταμείο θα βοηθήσει πρώτα τους πολίτες να αντιμετωπίσουν τις αυξημένες τιμές ενέργειας και έπειτα θα χρηματοδοτήσει τις απαραίτητες επενδύσεις σε ανακαινίσεις κτιρίων, τη σύνδεσή τους με ανανεώσιμες πηγές ενέργειας καθώς και τη στροφή προς τις μεταφορές μηδενικών εκπομπών».
Επόμενα βήματα: η προσωρινή συμφωνία θα λάβει την επίσημη έγκριση του Συμβουλίου Υπουργών της ΕΕ και της ολομέλειας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου τους προσεχείς μήνες.