Διεθνή

Κινήσεις στη σκακιέρα της Λιβύης και στο βάθος χάος


Η αναβολή των προεδρικών εκλογών έχει φέρει τη Λιβύη στα πρόθυρα νέας κρίσης η οποία ουσιαστικά δεν έφυγε ποτέ. Ούτε οι υποψηφιότητες ούτε η στάση ανακωχής των εμπλεκομένων δεν φαίνεται να βελτιώνει την κατάσταση, σε μια χώρα που στο εσωτερικό της και από το εξωτερικό υπάρχει σύγκρουση συμφερόντων και διαγκωνισμός για τα πετρέλαια.

Δυνατά στο "παιχνίδι" έχει μπει η Βρετανία η οποία φαίνεται ότι στο νέο μετά-Brexit γεωπολιτικό της ρόλο αναλαμβάνει να καλύψει το "κενό" των ΗΠΑ με τη σύμφωνη γνώμη ή την ανοχή της Ουάσιγκτον.

Το Λονδίνο φέρεται να στηρίζει την πλευρά της Τρίπολης (Ντμπέιμπα) και σε αυτό κάνει κινήσεις να μην αναβληθούν οι εκλογές συμπαρασύροντας και τους άλλους Ευρωπαίους (Γάλλους, Ιταλούς, Γερμανούς, Ισπανούς), οι οποίοι βέβαια δεν έχουν ταύτιση συμφερόντων όπως οι Γάλλοι, ενώ οι Ιταλοί ενδιαφέρονται κυρίως για τη μετανάστευση και οι Γερμανοί φαίνεται να ακολουθούν τις εξελίξεις, αντί να πρωταγωνιστούν.

Στο εσωτερικό της Λίβύης γίνονται διεργασίες και συμμαχίες φαίνεται η πλευρά Χάφταρ-Σάλεχ να ενισχύεται από αυτές ενώ η πλευρά τις Τρίπολης δεν δείχνει να προσθέτει δυνάμεις.

Ωστόσο δεν μιλάμε για ευρωπαϊκή χώρα, αλλά χώρα της βόρειας Αφρικής στη μετά-Καντάφι εποχή με ό,τι αυτό συνεπάγεται για όσους ψηφίζουν και την όποια αξιοπιστία των αποτελεσμάτων υπάρχει, και μια χώρα που βρίσκεται σε καθεστώς παγωμένου εμφυλίου με εμπλοκή πολλών ξένων δυνάμεων.

Στους μεγάλους παίκτες που είναι παρών-απών είναι εκτός από τις ΗΠΑ και η Ρωσία, η οποία δεν στηρίζει ευθέως κάποιο από τα δύο στρατόπεδα είναι όμως από εκείνους που προμηθεύουν όπλα και μισθοφόρους την πλευρά Χάφταρ, όπως γράφουν τα δυτικά ΜΜΕ.

Στις αμέσως μικρότερες αλλά σημαντικές δυνάμεις που έχουν άμεσο ενδιαφέρον στη χώρα είναι η Αίγυπτος και η Τουρκία.

Η Αίγυπτος που στηρίζεται και από άλλες αραβικές χώρες προσπαθεί να γεφυρώσει την κατάσταση δημιουργώντας δίαυλο επικοινωνίας με την Τρίπολη και να αποτρέψει να φτάσουν ισλαμιστές μαχητές στα σύνορά της, αλλά και να ηρεμήσει από πολέμους η ευρύτερη περιοχή. Συγκρούσεις υπάρχουν στην Αιθιοπία, στο Σουδάν και σε άλλες χώρες της κεντρικής Αφρικής όπου έχει γιγαντωθεί η ένοπλη σύγκρουση με ισλαμιστές.

Η Τουρκία που βασίζει στην κυβέρνηση της Τρίπολης και στο τουρκολιβικό μνημόνιο τις επεκτατικές επιδιώξεις της (MAVI VATAN και υδρογονάνθρακες), λόγω της οικονομικής κρίσης έχει σταματήσει να ενισχύει, κυρίως με μισθοφόρους, την δυτική Λιβύη, αλλά διατηρεί τις στρατιωτικές της δυνάμεις στην περιοχή. Παράλληλα επιχειρεί να προσεγγίσει την πλευρά Χάφταρ, αλλά μέχρι στιγμής (σύμφωνα με όσα δηήλωσε ο Τούρκος ΥΠΕΞ Μεβλουτ Τσαβούσογλου) η άρνηση να συναντηθεί με τον Ερντογάν έχει παγώσει τις επαφές.

Η επόμενη μέρα

Η επόμενη μέρα μοιάζει με σταυρόλεξο για δύσκολους λύτες, διότι σε μια σκακιέρα που αλλάζουν συνεχώς οι βασικοί παίκτες και οι κανόνες δύσκολα μπορεί να γίνει ασφαλής εκτίμηση.

Το κεντρικό αμερικανικό ενδιαφέρον έχει μετατοπιστεί σε Ουκρανία και Ειρηνικό, ενώ και η Ρωσία δεν δείχνει ανάλογη αποφαστικότητα με τη Συρία, ενώ και η Κίνα δεν έχει άμεση ανάμειξη, αφήνοντας την παρτίδα για άλλους παίκτες.

Αίγυπτος και Τουρκία έχουν τις κόκκινες γραμμές τους, ενώ οι Ευρωπαίοι εναλλάσσονται στις πρωτοβουλίες με διαφορετικά συμφέροντα ο καθένας και δεν φαίνονται διατεθειμένοι να δώσουν άμεσα λύση, σε ένα πολύ δύσκολο πρόβλημα.

Με δεδομένο ότι η Λιβύη θυμίζει Αφγανιστάν, (μορφολογικά και πολυφυλετικά) η απραξία των δυτικών μετά και την αποχώρηση φιάσκο των ΗΠΑ από το Αφγανιστάν δικαιολογείται. Διότι η σχετικά εύκολη λύση θα ήταν να γίνει δύο κράτη η Λιβύη αλά Σουδάν, όμως τα οικονομικά συμφέροντα θέλουν τη χώρα ολόκληρη και ενεργειακά εξαρτώμενη όσον αφορά τις πωλήσεις πετρελαίου.

Έτσι δεν είναι απίθανο να ξεκινήσουν ξανά οι συγκρούσεις, στις οποίες από την πλευρά της Τρίπολη ήταν επίσημα η Τουρκία και το Κατάρ και με την πλευρά της Βεγγάζης Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και Αίγυπτος.

Η Ελληνική πλευρά

Η Αθήνα δεν περίμενε την "επιτυχία" της Άγκυρας με το τουρκολιβικό μνημόνιο (εκτός του διεθνούς νομικού καθετώτος, αλλά επιπλέον διπλωματικό όπλο στην τουρκική φαρέτρα της ελληνικής κυριαρχίας), στη συνέχεια προσέγγισε την πλευρά Χάφταρ, μετά έκανε ένα βήμα πίσω και επισκέφθηκε με αντιπροσωπεία κορυφής της Τρίπολη και τελικά συμμετείχε στο υπό Γαλλία ευρωπαϊκό φόρουμ για τη Λιβύη.

Ουσιαστικά η Ελλάδα παρακολουθεί τις εξελίξεις με βασικό στόχο την ακύρωση/μη εφαρμογή του τουρκολιβικού συμφώνου που η πλευρά Ντμπέιμπα δεν θα ακυρώσει, ενώ η πλευρά Χάφταρ θεωρεί μέχρι στιγμής άκυρο.

Το μέλλον της χώρας

Όπως εκτιμούν διεθνείς αναλυτές δύσκολα θα μπορέσει να συνέλθει η Λιβύη, ακόμη και αν γίνουν οι εκλογές. Μια χώρα που η διαφθορά ειναι πολύ μεγάλη, και που το δυτικό τμήμα αποφασίζει διαφορετικά από το ανατολικό θα παραμείνει εστία αστάθειας.

Διαβαστε επισης