«Δεν θεωρούμε ότι με το μέτρο της επιστολικής ψήφου, θα αντιμετωπίσουμε την αποχή. Η αποχή είναι ένα πάρα πολύ σύνθετο ζήτημα. Πάμε να εξαντλήσουμε θεσμικά εργαλεία για να ενισχύσουμε τη συμμετοχή, για να άρουμε πρακτικές δυσκολίες, που μπορεί να έχουν εκλογείς» ανέφερε η υπουργός Εσωτερικών Νίκη Κεραμέως, λίγο πριν ολοκληρωθεί η πρώτη συνεδρίαση της κοινοβουλευτικής επιτροπής η οποία επεξεργάζεται το νομοσχέδιο για την επιστολική ψήφο στις ευρωεκλογές και τα εθνικά δημοψηφίσματα.
«Ερχόμαστε με μια συγκροτημένη πρόταση η οποία έχει επεξεργαστεί τις βέλτιστες πρακτικές διεθνώς», είπε η κ. Κεραμέως και σχολίασε τις αιτιάσεις των κομμάτων της αντιπολίτευση για τον καθολικό χαρακτήρα του δικαιώματος ψήφου με επιστολή. «Βλέπω μια σύμπλευση, σε κάποιο βαθμό, σε ό,τι αφορά την επιστολική ψήφο στους Έλληνες που ζουν στο εξωτερικό. Από την άλλη βλέπω μια φοβικότητα από κάποια κόμματα, σε ό,τι αφορά Έλληνες του εσωτερικού. Μια φοβικότητα στο γιατί να είναι ανοιχτό σε όλους και γιατί να μην βάλουμε περιορισμούς. Γιατί να βάλουμε περιορισμούς; Εμείς θέλουμε τη μεγαλύτερη δυνατή συμμετοχή. Θέλουμε να άρουμε πρακτικές δυσκολίες. Γιατί να βάλουμε φραγμούς;», είπε η υπουργός Εσωτερικών και πρόσθεσε: «αν ακολουθούσαμε την πρόταση κάποιων κομμάτων να δοθεί το δικαίωμα επιστολικής ψήφου, μόνο σε εργαζόμενους, μόνο σε άτομα με αναπηρία κλπ. Και που τραβάς τη γραμμή; Και πώς αποδεικνύεις ποιοι εμπίπτουν σε αυτές τις κατηγορίες; Το σημαντικό ερώτημα είναι, ποιος φοβάται τη συμμετοχή; Γιατί να μην θέλουμε να άρουμε κάθε πρακτική δυσκολία;».
Καθώς αρκετοί βουλευτές έθεσαν ζήτημα για τη μυστικότητα η Νίκη Κεραμέως, εξήγησε: «Όταν αποσταλεί ο φάκελος στους εκλογείς, θα έχει μέσα το έντυπο οδηγιών, όλους τους υποψηφίους, θα έχει το ψηφοδέλτιο, θα έχει τον φάκελο της ψήφου, ο οποίος θα φέρει ειδικά χαρακτηριστικά γνωρίσματα γνησιότητας, θα έχει τον φάκελο της επιστροφής, την υπεύθυνη δήλωση. Όταν συμπληρώνει ο εκλογέας, θα υπάρχουν δύο κατηγορίες στοιχείων. Θα υπάρχουν στοιχεία επώνυμα που είναι η υπεύθυνη δήλωση. Το ανώνυμο στοιχεία θα είναι η ψήφος, που θα είναι κλειστή στο φάκελο της ψηφοφορίας. Όταν ο φάκελος φτάσει και παραλειφθεί από επιτροπή δικαστικών, η επιτροπή θα διαχωρίσει το επώνυμο στοιχείο από το ανώνυμο στοιχείο, δηλαδή το ψηφοδέλτιο. Το ανώνυμο στοιχείο πέφτει στη συνέχεια μέσα στην κάλπη».
Η υπουργός αναφέρθηκε επίσης στις διατάξεις του σχεδίου νόμου με τις οποίες εκπληρώνονται οι Οδηγίες του ΟΑΣΕ (Οργανισμός για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη), για την αξιοπιστία της επιστολικής ψήφου:
- θεσπίζεται η δημιουργία ηλεκτρονικής εφαρμογής για την υποβολή των αιτήσεων των εκλογέων για τη δυνατότητα άσκησης του εκλογικού τους δικαιώματος με επιστολική ψήφο. Δεν τίθεται κανένας περιορισμός, πλην της εγγραφής του εκλογέα στους εκλογικούς καταλόγους. Επίσης, δεν τίθεται κανένας γεωγραφικός περιορισμός ή η επίκληση οποιουδήποτε λόγου επιλογής της επιστολικής ψήφου.
- Οι αιτήσεις μπορούν να υποβληθούν στην ηλεκτρονική εφαρμογή έως σαράντα (40) ημέρες πριν τη διενέργεια των εκλογών. Ο εκλογέας εισέρχεται στην εφαρμογή με τους προσωπικούς του κωδικούς-διαπιστευτήρια της Γ.Γ.Π.Σ.Ψ.Δ. (taxisnet) και η αίτηση επιβεβαιώνεται με χρήση κωδικού μιας χρήσης σε κινητό τηλέφωνο και ηλεκτρονικό ταχυδρομείο (One Time Password), η οποία αναβαθμίζει το επίπεδο ασφαλείας.
- Δεν εμπλέκονται στη διαδικασία τα πολιτικά κόμματα ή οι υποψήφιοι, είτε στην αποστολή, είτε στην παραλαβή των φακέλων. Προβλέπονται, δε αυστηρές ποινές σε όποιον διακινεί τον φάκελο ψηφοφορίας ή τον ανοίγει, χωρίς αυτό να προβλέπεται από τις διατάξεις του νόμου.
- Γίνεται ειδική μνεία για το ότι ο εκλογέας συμπληρώνει ο ίδιος την υπεύθυνη δήλωση, ενώ βεβαιώνει ότι συμπλήρωσε μόνος του το ψηφοδέλτιο και ότι εκφράζει την προσωπική του βούληση και μόνο.
- Οι φάκελοι πρέπει να έχουν φτάσει στα χέρια της Επιτροπής Συλλογής Ψηφοδελτίων Επιστολικής Ψήφου έως τις 17:00 (δηλαδή το απόγευμα της παραμονής της ημέρας των εκλογών). Η έγκαιρη αποστολή όλου του σχετικού υλικού από το Υπουργείο Εσωτερικών προς τους εκλογείς (είκοσι ημέρες πριν την ημερομηνία διεξαγωγής) διασφαλίζει ότι οι φάκελοι θα φτάσουν στα χέρια των ψηφοφόρων εγκαίρως και θα έχουν ικανό χρόνο για την έκφραση της προτίμησής τους. Με βάση την ανωτέρω καταληκτική ημερομηνία και σε συνάρτηση με την περιοχή όπου βρίσκεται ο εκλογέας μπορεί να υπολογίσει την ημερομηνία αποστολής του φακέλου, ώστε να φτάσει εγκαίρως στον προορισμό του.
- Ο νόμος σαφώς αναγράφει την καταληκτική ημερομηνία παραλαβής των αιτήσεων από την Επιτροπή Συλλογής Ψηφοδελτίων Επιστολικής Ψήφου. Σχετικά με την εγκυρότητα του ψηφοδελτίου αναγράφονται εξαντλητικά όλες οι περιπτώσεις.
- Περιγράφονται αναλυτικά οι διαδικασίες καταμέτρησης των ψήφων, ο τόπος καταμέτρησης, ο χρόνος έναρξης διαλογής των ψήφων, η διαδικασία εξαγωγής αποτελέσματος κ.λπ.
- Ορίζεται ξεκάθαρα ότι τα κόμματα μπορούν να ορίσουν εκπροσώπους και στην Επιτροπή Συλλογής Επιστολικής Ψήφου, αλλά και στις Εφορευτικές Επιτροπές Διαλογής Επιστολικής Ψήφου.
Η Νίκη Κεραμέως σχολίασε όσα ελέχθησαν, ιδίως από την εισηγήτρια του ΣΥΡΙΖΑ Γιώτα Πούλου, για fast track διαδικασίες. «Κυριολεκτικά πέφτω από τα σύννεφα. Συναντήθηκαμε προσωπικά με την κ. Πούλου, όπως και με τον κ. Φάμελλο, με εκπροσώπους του ΣΥΡΙΖΑ, προκειμένου να συζητήσουμε το νομοσχέδιο προτού καν αυτό τεθεί σε διαβούλευση», είπε η υπουργός Εσωτερικών, σημειώνοντας ότι το υπουργείο δεν θα διστάζει ποτέ να ενσωματώνει προτάσεις των κομμάτων που θεωρεί ότι κινούνται σε σωστή κατεύθυνση.