Βραδυφλεγή βόμβα στα θεμέλια της οικονομίας και της κοινωνικής συνοχής θα αποτελέσει η κατάργηση του καθεστώτος προστασίας πρώτης κατοικίας, η οποία θα οδηγήσει σε μαζικούς πλειστηριασμούς και εξώσεις.
Την εκτίμηση αυτή διατυπώνει η πρώην υπουργός, βουλευτής και πρόεδρος της Εθνικής Τράπεζας Λούκα Κατσέλη, η οποία ως υπουργός Οικονομίας το 2010 είχε προωθήσει τον σχετικό νόμο που φέρει το όνομά της.
Σε συνέντευξη της στην «Εφημερίδα των Συντακτών», η πρώην υπουργός τονίζει ότι «πρέπει απαραίτητα να διατηρηθεί η δυνατότητα του οφειλέτη που βρίσκεται σε αποδεδειγμένα μόνιμη αδυναμία πληρωμής χρεών, να προστατεύει την κύρια κατοικία του και να ρυθμίζει τα χρέη του μέσω προσφυγής στα δικαστήρια».
Όπως επισημαίνει, σχεδόν όλες οι αναπτυγμένες χώρες, µε αφετηρία τις ΗΠΑ από το 1978, έχουν θεσπισμένες διατάξεις για την απαλλαγή και ελάφρυνση των υπερχρεωµένων ιδιωτών. Ο Καναδάς, η Ιαπωνία, η Μεγάλη Βρετανία και η Δανία διέθεταν αντίστοιχη νομοθεσία από το 1982, η Ελβετία, η Νορβηγία, η Σουηδία και η Αυστρία από το 1994, η Ολλανδία από το 1998, η Γερµανία και το Βέλγιο από το 1999. Από το 2000 και μετά εισήγαγαν πτωχευτικό δίκαιο φυσικών προσώπων και η Γαλλία, η Πορτογαλία και η Τσεχία.
Στην Ελλάδα ο «νόμος Κατσέλη» δεν ήταν προϊόν της κρίσης, αλλά λόγω της κρίσης αποδείχθηκε σωτήριος για χιλιάδες πολίτες.
Η πρώην υπουργός επισημαίνει ότι όταν θεσπίστηκαν ο «νόμος Κατσέλη» και 3816/10 για τις οφειλές μικρομεσαίων επιχειρήσεων, οι τράπεζες ήταν αντίθετες – για δύο λόγους που ισχύουν και σήμερα:
- Επειδή επιχειρούνταν ρύθμιση και αναδιάρθρωση δανείων μέσω νομοθετικών διατάξεων, χωρίς εμπλοκή των ίδιων των τραπεζών
- γιατί ενείχε κόστος η ρύθμιση στεγαστικών δανείων που είχαν εν τω μεταξύ τιτλοποιηθεί
Αντίθετα, ο επιχειρηματικός κόσμος στήριξε και τα δύο νομοσχέδια. Οι εκπρόσωποι των δανειστών δεν είχαν αντιρρήσεις, ιδιαίτερα μετά την ενσωμάτωση στα νομοσχέδια των παρατηρήσεων της ΕΚΤ. Γι’ αυτό άλλωστε το πλαίσιο προστασίας υπερχρεωμένων νοικοκυριών εντάχθηκε ως προαπαιτούμενο στο πρώτο Μνημόνιο.
«Δέκα χρόνια μετά, η στάση των τραπεζών αποδείχθηκε εξαιρετικά κοντόφθαλμη», επισημαίνει η κ. Κατσέλη: «Το τραπεζικό σύστημα αλλά και η Τράπεζα της Ελλάδος δεν προέβλεψαν εγκαίρως τη διόγκωση της υπερχρέωσης λόγω των πολιτικών λιτότητας που ακολουθήθηκαν. Δεν οργανώθηκαν αποτελεσματικά για να αντιμετωπίσουν εγκαίρως και με βιώσιμο τρόπο το πρόβλημα. Δεν είδαν τα οφέλη και για τις ίδιες τις τράπεζες από την αποφυγή μαζικών πλειστηριασμών που θα απομείωναν δραματικά την αξία των