Τα 10 ευρήματα που ξεχώρισαν το 2018 μέσα από τις πανελλαδικές έρευνες που πραγματοποίησε, δημοσίευσε η Κάπα Research.
1. Η μέρα στην Ελλάδα ξεκινάει με μια ματιά στο smartphone…
Σύμφωνα με την εταιρεία δημοσκοπήσεων, έρευνα σε χρήστες του διαδικτύου κατέγραψε μια ελληνική κοινωνία διασυνδεδεμένη, που χρησιμοποιεί τακτικά το smartphone όχι μόνο για κοινωνική δικτύωση αλλά και για την αγορά προϊόντων και υπηρεσιών, τις τραπεζικές συναλλαγές, την πολιτική ενημέρωση και την πληροφόρηση για θέματα υγείας. Βάσει της έρευνας, το 81% των ερωτηθέντων κοιτούν το κινητό τους τηλέφωνο μέσα στα πρώτα 15 λεπτά από το πρωινό τους ξύπνημα.
2. «Οι νέοι που έμειναν εδώ» – Μια ώριμη γενιά, συγκρατημένα αισιόδοξη, πιστεύει στην Ελλάδα και επιζητά δικαιοσύνη, παραγωγικότητα και δημοκρατία
Το καλοκαίρι του 2010 η Κάπα Research κατέγραψε την απαρχή της «μεγάλης φυγής» των νέων ανθρώπων στην έρευνα «Οι Νέοι της Ελλάδας Σήμερα και η Μετανάστευση»: το 74% δήλωνε τότε «θα έφευγα από τη χώρα εάν μου δινόταν η ευκαιρία». Έκτοτε, η αναφορά στο σύγχρονο «brain drain» έχει αναμφίβολα τη σημασία της, αλλά σύμφωνα με την Κάπα Research δεν μπορεί να επισκιάσει το γεγονός ότι ο αριθμός των νέων 17-39 ετών που παραμένουν στη χώρα είναι σαφώς μεγαλύτερος και με ανάλογα προσόντα. Το καλοκαίρι του 2018, στο τέλος του μνημονιακού κύκλου, η επανάληψη της έρευνας του 2010 αναδεικνύει σύμφωνα με την εταιρεία δημοσκοπήσεων μια πολύ ώριμη γενιά, χαλυβδωμένη στην πιο δύσκολη δεκαετία της Μεταπολίτευσης. Πρόκειται για την πιο μορφωμένη γενιά που γνώρισε ποτέ η ελληνική κοινωνία, με αυτό-πεποίθηση και απόλυτη εμπιστοσύνη στα εφόδιά της. Η οκταετής δοκιμασία των Μνημονίων δεν εξάλειψε την ευαισθησία της ούτε παραμόρφωσε το αξιακό της σύστημα: Δικαιοσύνη, Δημοκρατία και Παραγωγικότητα είναι οι αξίες που οι νέοι άνθρωποι θα ήθελαν να δουν να ενισχύονται τα επόμενα χρόνια. Μια γενιά που παραμένει αισιόδοξη, που πιστεύει ότι σε 10 χρόνια θα ζει καλύτερα απ’ ό,τι σήμερα, που έχει πίστη στη χώρα.
3. «Οικογένεια – Θάλασσα – Πατρίδα»: Οι τρεις πρώτες λέξεις που έρχονται στο μυαλό των Ελλήνων της διασποράς όταν σκέφτονται την Ελλάδα
Συνεχίζοντας την πολυετή συνεργασία με το Κέντρο Ελληνικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Harvard, η Κάπα Research διεξήγαγε έρευνα σε 8.000 Έλληνες της διασποράς από το 2016 έως το 2018, με σκοπό τη βαθύτερη διερεύνηση των συστατικών στοιχείων του όπου Γης ελληνισμού. Επιλεγμένα ευρήματα της έρευνας παρουσιάστηκαν σε ειδική εκδήλωση στην Ουάσινγκτον των ΗΠΑ στις 29 Μαρτίου 2018. Βάσει της έρευνας, η οικονομική κρίση και η παγκοσμιοποίηση δεν επηρεάζουν το αίσθημα εθνικής υπερηφάνειας, ενώ οι τρεις πρώτες λέξεις που έρχονται στο μυαλό των Ελλήνων της διασποράς όταν σκέφτονται την Ελλάδα , είναι «Οικογένεια – Θάλασσα – Πατρίδα».
4. Οι περισσότεροι πρόσφυγες που διαμένουν σε δομές φιλοξενίας στην Ελλάδα υποφέρουν από συμπτώματα κατάθλιψης και άγχους
Η Κάπα Research διενήργησε για λογαριασμό της Παγκόσμιας Τράπεζας έρευνα πεδίου σε περισσότερους από 1.600 πρόσφυγες και μετανάστες που διέμεναν σε κέντρα και δομές φιλοξενίας της Αττικής, της Στερεάς Ελλάδας και της Θεσσαλίας. Βάσει της έρευνας, το 70% των προσφύγων που διαμένουν σε δομές φιλοξενίας στην Ελλάδα υποφέρουν από συμπτώματα κατάθλιψης και άγχους, σε αντίθεση με εκείνους που διαμένουν στην Ιταλία, όπου το αντίστοιχο ποσοστό είναι 40%. Παράλληλα, το 65% των αιτούντων άσυλο στην Ελλάδα έχει μαζί του οικογένεια με παιδιά.
5. Η εγκληματικότητα το μεγαλύτερο πρόβλημα στον Δήμο Αθηναίων
Βάσει έρευνας της Κάπα Research, οι κάτοικοι της Αθήνας εκτιμούν σε ποσοστό 62% πως η εγκληματικότητα είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα που μαστίζει την πρωτεύουσα. Η έρευνα διαπιστώνει αναντιστοιχία στην ιεράρχηση των προβλημάτων σε σχέση με τις υπόλοιπες περιοχές της χώρας. Πανελλαδικά, ως μεγαλύτερο πρόβλημα με ποσοστό 52% αναδεικνύεται η ανεργία και η έλλειψη θέσεων απασχόλησης.
6. «Διεύρυνση της απήχησης διχαστικών και ακραίων απόψεων της “σκληρής” δεξιάς»
Σύμφωνα με την Κάπα Research, «η επαναφορά του θέματος για την ονομασία της ΠΓΔΜ στην επικαιρότητα και η σύναψη της συμφωνίας των Πρεσπών πυροδοτεί και στη χώρα μας αυτό που καταγράφεται στις περισσότερες δυτικές κοινωνίες ως άνοδος της σκληρής δεξιάς και των ακραίων αντιδράσεων σε θέματα εθνικής κυριαρχίας, μετανάστευσης και παγκοσμιοποίησης».
7. «Σημαντικές διαφορές μεταξύ των συμμετεχόντων στο συλλαλητήριο για το Μακεδονικό στην Πλ. Συντάγματος και των “αγανακτισμένων” του 2011»
Επαναλαμβάνοντας το εγχείρημα της έρευνας στους «αγανακτισμένους» του 2011, η Κάπα Research επιχείρησε ξανά την Κυριακή 4/2/2018, την ακτινογραφία του συλλαλητηρίου για το Μακεδονικό στην Πλατεία Συντάγματος. Δείγμα 490 συμμετεχόντων απάντησαν σε ολιγόλεπτο δομημένο ερωτηματολόγιο την ώρα που βρίσκονταν στο συλλαλητήριο. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας, παρατηρούνται διαφορές μεταξύ των συμμετεχόντων στο συλλαλητήριο για το Μακεδονικό στην Πλ. Συντάγματος και των «αγανακτισμένων» του 2011. Ειδικότερα, βάσει των ευρημάτων της Κάπα Research, το 72% των ερωτηθέντων που συμμετείχαν στο συλλαλητήριο για τη Μακεδονία ήταν άνω των 45 ετών, ενώ το 2011 η πλειονότητα των «αγανακτισμένων» (61%) ήταν έως 44 ετών. Επίσης, οι ερωτηθέντες που συμμετείχαν στο συλλαλητήριο για την ονομασία της ΠΓΔΜ δήλωσαν στην πλειονότητά τους (54%) ότι έχουν «Δεξιά» ιδεολογική τοποθέτηση, ενώ στους αγανακτισμένους η πλειονότητα (45%) δήλωνε «Αριστερά».
8. Κυνισμός, αίσθημα «αντι-πολιτικής» και «αντι-ελίτ»
Βάσει ερευνών της Κάπα Research, 94% των συμμετεχόντων ζητεί περιορισμό της βουλευτικής ασυλίας, ένα ποσοστό 70% καταλογίζει ιδιοτελή κίνητρα στους πολιτικούς, το 72% τάσσεται υπέρ των «κίτρινων γιλέκων» στη Γαλλία, ενώ το 38% στηρίζει κόμμα που αμφισβητούν το παραδοσιακό πολιτικό σύστημα στην Ευρώπη.
9. Απαισιοδοξία για το μέλλον της Ευρώπης - Όλο και λιγότεροι νέοι πιστεύουν στο εγχείρημα της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης
Η θεσμική κρίση της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι πια αδιαμφισβήτητο γεγονός καθώς η απαισιοδοξία για την πορεία της τη χρονιά που έρχεται προσομοιάζει με την απαισιοδοξία για την πορεία της εθνικής οικονομίας σε αρκετά κράτη – μέλη της . Ταυτόχρονα, στην Ελλάδα, στη νέα γενιά των 17-39 ετών, φαίνεται να κλονίζεται το μεταπολεμικό στοίχημα «ποτέ πια πόλεμος» που καθοδήγησε το εγχείρημα της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης εγκαθιστώντας την πιο μακρόχρονη περίοδο ειρήνης και ευημερίας που γνώρισε ποτέ η ευρωπαϊκή ήπειρος. Ωστόσο, γι’ αυτήν την απογοητευμένη – από την Ευρώπη – γενιά που ενηλικιώθηκε και ωρίμασε μέσα στη 10ετία της κρίσης, η Ε.Ε. παραμένει ένας από τους λίγους θεσμούς με ποσοστό αποδοχής άνω του 40%.
10. Ενίσχυση του δικομματισμού στην πρόθεση ψήφου – Οι ψηφοφόροι των δύο μεγάλων κομμάτων ψηφίζουν «να μην βγουν οι άλλοι…»
Σύμφωνα με την Κάπα Research, τον Δεκέμβριο του 2018 η Ν.Δ. εμφανίζεται να λαμβάνει στην πρόθεση ψήφου ποσοστό 25%, έναντι 21,8% τον Δεκέμβριο του 2017. Ο ΣΥΡΙΖΑ συγκεντρώνει φέτος ποσοστό 20,3% έναντι 17% πέρσι, με τον δικομματισμό να εμφανίζεται ενισχυμένος. Βάσει έρευνας, η πλειονότητα των ψηφοφόρων των δύο κομμάτων δηλώνουν ότι επιλέγουν κόμμα κυρίως γιατί δεν επιθυμούν να δουν στην εξουσία τον αντίθετο σε αυτούς πόλο.