«Χαράτσι» που ξεπερνά το 1 ευρώ το λίτρο αμόλυβδης βενζίνης πληρώνουν στο κράτος οι Έλληνες καταναλωτές, όπως διαπιστώνει η Επιτροπή Ανταγωνισμού, αφήνοντας σαφώς να εννοηθεί ότι οι τιμές των καυσίμων στην Ελλάδα δεν πρόκειται να μειωθούν ουσιαστικά, χωρίς να επανεξετασθούν οι υψηλοί φόροι που επιβλήθηκαν "εκτάκτως" την εποχή της μεγάλης κρίσης.
Ανάλυση του Tax Foundation διαπιστώνει ότι η Ελλάδα έχει στην ΕΕ τον τρίτο μεγαλύτερο ειδικό φόρο κατανάλωσης στη βενζίνη, με μικρή διαφορά από τη δεύτερη Ιταλία και την πρώτη Ολλανδία
Το τελευταίο κείμενο που έδωσε σε δημόσια διαβούλευση η Επιτροπή Ανταγωνισμού, στο πλαίσιο της κανονιστικής της παρέμβασης για τα καύσιμα, καθιστά σαφές ότι, ακόμη και αν όλα λειτουργούσαν εύρυθμα στην αγορά, με επαρκή ανταγωνισμό σε όλα τα στάδια, οι Έλληνες και πάλι θα πλήρωναν από τα ακριβότερα καύσιμα στην Ευρώπη, εξαιτίας της βαρύτατης φορολογικής επιβάρυνσης.
Σημειώνεται ότι, ενώ η κυβέρνηση υπογραμμίζει διαρκώς ότι η οικονομία έχει επανέλθει στην κανονικότητα μετά την οικονομική κρίση, ωστόσο αρνείται να εξετάσει την επαναφορά της φορολογίας των καυσίμων στα επίπεδα όπου βρίσκονταν πριν την επιβολή των αυστηρών φορολογικών μέτρων της περιόδου των μνημονίων.
Κάθε λίτρο αμόλυβδης βενζίνης στην Ελλάδα επιβαρύνεται σήμερα με φόρο κατανάλωσης 0,70 ευρώ, που είναι ο τρίτος υψηλότερος στην Ευρώπη, όπως προκύπτει από στοιχεία που έδωσε σήμερα στη δημοσιότητα ο οργανισμός Tax Foundation. Ο ελληνικός φόρος κατανάλωσης, μάλιστα, είναι 28% υψηλότερος από τον μέσο όρο στην Ευρώπη και περίπου 95% μεγαλύτερος από το ελάχιστον όριο που επιτρέπει η Ε.Ε.
Οι φόροι κατανάλωσης στη βενζίνη στην Ευρώπη
Φόροι, φόροι, φόροι...
Στην πραγματικότητα, η συνολική επιβάρυνση της βενζίνης με φόρους ξεφεύγει πολύ πάνω από τα 0,7 ευρώ το λίτρο, που είναι ο ΕΦΚ, καθώς επιβάλλονται αρκετοί ακόμη φόροι, οι οποίοι ανεβάζουν την επιβάρυνση πάνω από το 1 ευρώ. Όπως τονίζει η Επ. Ανταγωνισμού, το αποτέλεσμα αυτής της βαριάς φορολογίας είναι ότι, ενώ οι τιμές προ φόρων στα καύσιμα στην Ελλάδα κινούνται κοντά στον μέσο όρο της Ευρώπης, οι τελικές τιμές είναι από τις υψηλότερες.
Όπως αναφέρει η Επιτροπή, οι τιμές των τελικών προϊόντων πετρελαιοειδών επιβαρύνονται με διαφόρων ειδών φόρους και τέλη, το μεγαλύτερο μέρος των οποίων είναι ανελαστικοί, δηλαδή δεν υπολογίζονται με βάση την εκάστοτε ισχύουσα τιμή αλλά με βάση την πωλούμενη ποσότητα. Οι κατηγορίες των φόρων και των επιβαρύνσεων διακρίνονται σε σταθερούς, δηλαδή σταθερό ποσό/όγκο και σε μεταβλητούς, δηλαδή ως ποσοστό επί της τιμής διυλιστηρίου, συνεπώς ενώ το ποσοστό διατηρείται σταθερό η τελική επιβάρυνση μεταβάλλεται λόγω της μεταβολής της τιμής διυλιστηρίου.
Αναλυτικά, οι φόροι και οι λοιπές επιβαρύνσεις, οι οποίοι ισχύουν καθ’ όλη τη διάρκεια της υπό εξέταση περιόδου, είναι οι εξής:
(i) Ο Ειδικός Φόρος Κατανάλωσης (ΕΦΚ) ο οποίος είναι ένα σταθερό ποσό για κάθε καύσιμο και αποδίδεται σε ευρώ ανά χιλιόλιτρο (ευρώ/1000lt) για τις βενζίνες και το πετρέλαιο κίνησης. Από 1.1.2017, για τη βενζίνη αμόλυβδη 95 οκτανίων είναι 700ευρώ/1000lt (0,70 ευρώ το λίτρο) και για το πετρέλαιο κίνησης και θέρμανσης αντιστοιχεί σε 410ευρώ/1000lt (0,41 ευρώ το λίτρο) Ειδικά για το πετρέλαιο θέρμανσης εφαρμόζεται μειωμένος συντελεστής την περίοδο θέρμανσης (280 ευρώ ανά 1.000 λίτρα την περίοδο από την 15η Οκτωβρίου έως και την 30ή Απριλίου κάθε έτους).
(ii) Το ειδικό τέλος Δικαιωμάτων Εκτέλεσης Τελωνειακών Εργασιών (Δ.Ε.Τ.Ε) που ανέρχεται στο 0,5% του αθροίσματος της τιμής διυλιστηρίου και του ΕΦΚ.
(iii) Η εισφορά υπέρ της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας (ΡΑΕ) που είναι σταθερή και αντιστοιχεί σε 0,21 ευρώ/1000lt για όλες τις βενζίνες και το πετρέλαιο κίνησης ντίζελ.
(iv) Η ειδική εισφορά λογαριασμού πετρελαιοειδών για την επιδότηση εφοδιασμού προβληματικών περιοχών που ισοδυναμεί με 1,2% επί της τιμής διυλιστηρίου.
(v) Ο Φόρος Προστιθέμενης Αξίας (ΦΠΑ), ο συντελεστής του οποίου ανέρχεται από την 1.1.2016 στο 24% του αθροίσματος της τιμής του προϊόντος και όλων των ανωτέρω φορολογικών επιβαρύνσεων, ήτοι ο ΦΠΑ επιβαρύνει και τον ΕΦΚ.
Αυξάνονται οι φόροι, αυξάνονται και τα περιθώρια διύλισης
Σύμφωνα με όσα αναφέρει η Επιτροπή, οι φόροι και τα περιθώρια διύλισης έκαναν παράλληλη κούρσα αύξησης τα τελευταία χρόνια:
Η τιμή της βενζίνης αμόλυβδης 95 οκτανίων από το 2020 και μετά επιβαρύνεται ολοένα και περισσότερο από φόρους και τέλη (ειδικότερα από το ποσό των 0,992 ευρώ/λίτρο φόρων και τελών που επιβαρύνουν την τιμή της βενζίνης το 2020, το ποσό αυξήθηκε σε 1,124 ευρώ/λίτρο κατά μέσο όρο το 2022).
Ωστόσο, ενώ το 2020 οι φόροι και τα τέλη αποτελούσαν το 68% περίπου της μέσης τιμής της βενζίνης, το ποσοστό αυτό μειώνεται σε 54% το 2022. Επομένως, παρά την αύξηση των φόρων σε απόλυτα νούμερα και του μεγαλύτερου ποσοστού τους στη διαμόρφωση της τιμής της βενζίνης, αυξάνεται επίσης και το μέσο κόστος πωληθέντων διύλισης και το μέσο spread διύλισης.
Στο διάγραμμα γίνεται σύγκριση των τιμών βενζίνης αμόλυβδης 95 οκτανίων προ και μετά φόρων μεταξύ των 27 χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την ημερομηνία 26.9.2022. Όπως διαπιστώνεται, ενώ η τιμή προ φόρων στην Ελλάδα βρίσκεται σχετικά κοντά στον ευρωπαϊκό σταθμισμένο μέσο όρο (διακεκομμένες οριζόντιες γραμμές προ και μετά φόρων), μετά τη φορολόγηση τον ξεπερνά σημαντικά και η τιμή της βενζίνης αμόλυβδης 95 οκτανίων υπερδιπλασιάζεται, κατατάσσοντάς την στην 4η θέση.