Ισχυρή ανάπτυξη με ρυθμό 2,4% της ελληνικής οικονομίας το 2023 και πληθωρισμό ο οποίος την τρέχουσα χρονιά θα διαμορφωθεί στο 4,3%, προβλέπει το Ίδρυμα Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών. Στην τριμηνιαία έκθεσή του για την ελληνική οικονομία, το ΙΟΒΕ κρούει κώδωνα κινδύνου για τον επίμονο δομικό πληθωρισμό (ο δείκτης δεν περιλαμβάνει καύσιμα και τρόφιμα) που αποτελεί εστία ανησυχίας σ’ όλη την Ευρώπη.
Παράλληλα εκτιμά ότι το εκλογικό αποτέλεσμα και η αυτοδύναμη κυβέρνηση που προέκυψε, προσδίδει σταθερότητα στην χώρα, που σε έναν βαθμό έχει ήδη φανεί και από την πορεία στο κόστος δανεισμού της χώρας και στις κεφαλαιαγορές. Το ΙΟΒΕ θέτει ως προτεραιότητα για το οικονομικό επιτελείο τη διασφάλιση ομαλής χρηματοδότησης της χώρας μεσοπρόθεσμα, με ανταγωνιστικούς όρους, ενώ υποστηρίζει ότι υφίσταται ακόμη μεγάλο περιθώριο και ανάγκη να εμπεδωθούν συνθήκες συστηματικής ανάπτυξης για αύξηση των πραγματικών εισοδημάτων.
Στασιμότητα στη μείωση των κόκκινων δανείων
Στο τραπεζικό σύστημα, μεταξύ των θετικών τάσεων, ξεχωρίζουν η βελτίωση οργανικής κερδοφορίας και επενδυτικού κλίματος και η ανάκαμψη των ιδιωτικών καταθέσεων. Στις αρνητικές εξελίξεις, επισημαίνεται η στασιμότητα στη μείωση των ΜΕΔ στις αρχές του 2023, αλλά και η επιβράδυνση της πιστωτικής επέκτασης προς τις επιχειρήσεις, με αμείωτη πιστωτική συρρίκνωση προς τα νοικοκυριά στα μέσα του 2023.
Επενδύσεις και ιδιωτική κατανάλωση
Για το 2023, το ΙΟΒΕ αναμένει ηπιότερη ετήσια ανάπτυξη, κατά 2,4% σε πραγματικούς όρους, κυρίως λόγω επιβράδυνσης της παγκόσμιας οικονομίας, σε συνθήκες υψηλού πληθωρισμού, σφιχτότερης δημοσιονομικής και νομισματικής πολιτικής και αβεβαιότητας.
Ως προς τις συνιστώσες, οι επενδύσεις αναμένεται να συμβάλουν σημαντικά στην ανάπτυξη, με ετήσια αύξηση 4,0% (πάγιες επενδύσεις 10,0%), σε συνδυασμό με μια σχετικά ανθεκτική, αν και σαφώς ηπιότερη, αύξηση της ιδιωτικής κατανάλωσης κατά 1,8%. Στον εξωτερικό τομέα, αναμένεται μικρή βελτίωση του υψηλού ελλείμματος του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών, με τις εξαγωγές και τις εισαγωγές να αυξάνονται ετησίως το 2023 κατά 4,5% και 3,3% αντιστοίχως.
Σ’ ό,τι αφορά στο ποσοστό ανεργίας το 2023 αναμένεται να διαμορφωθεί στην περιοχή του 11,0%.
Κατά την παρουσίαση της Έκθεσης ο Γενικός Διευθυντής του ΙΟΒΕ, Καθηγητής Νίκος Βέττας, σημείωσε ότι σε σχέση με τον κίνδυνο της πολιτικής αστάθειας, το πρόσφατο εκλογικό αποτέλεσμα φαίνεται πως διασφαλίζει σταθερότητα και ορατότητα για τα επόμενα χρόνια. Αυτή η εξέλιξη ευνοεί τις οικονομικές εξελίξεις στο επόμενο διάστημα, στοιχείο που σε έναν βαθμό έχει ήδη φανεί και από την πορεία στο κόστος δανεισμού της χώρας και στις κεφαλαιαγορές. Το εγχώριο περιβάλλον χαρακτηρίζεται από διπλή δυναμική ανάκαμψης: Μείωση αβεβαιότητας και περιορισμών μετά από την ύφεση της πανδημίας, αλλά και σταδιακή κάλυψη παραγωγικού κενού μετά από τη δεκαετή κρίση χρέους.
Στη θετική πορεία της οικονομίας συνέβαλαν κρίσιμα και οι ευρωπαϊκές πολιτικές, από τη νομισματική και τη δημοσιονομική πλευρά, οι οποίες υποστήριξαν τις επιμέρους οικονομίες. Σημαντικές προκλήσεις σε εσωτερικό και εξωτερικό παραμένουν. Εσωτερικά ξεχωρίζει ο εκσυγχρονισμός της δημόσιας διοίκησης, ενώ σε διεθνές επίπεδο η αβεβαιότητα για νέες διαταραχές παραμένει, με διαφαινόμενη μεγαλύτερη διάρκεια της περιόδου υψηλού κόστους χρήματος και επίμονο πληθωρισμό.
Οι προτεραιότητες για το οικονομικό επιτελείο
- Η διασφάλιση ομαλής χρηματοδότησης της χώρας μεσοπρόθεσμα, με ανταγωνιστικούς όρους.
- Η βελτίωση του παραγωγικού υποδείγματος, με αύξηση της εξωστρέφειας και της παραγωγικότητας, την ενσωμάτωση νέων τεχνολογιών και καινοτομίας, και την προσέλκυση κεφαλαίου και ανθρώπων, προκειμένου να αντισταθμιστούν οι δυσμενείς δημογραφικές τάσεις.
- Η κατανομή θέσεων εργασίας και εισοδημάτων στον πληθυσμό, μέσα από ευκαιρίες για κοινωνική κινητικότητα, προγράμματα εκπαίδευσης και κατάρτισης.
Ζητήματα άμεσης κρισιμότητας
- Προσαρμογή στις νέες συνθήκες του ενεργειακού τομέα και της πράσινης μετάβασης, μεταξύ άλλων των πολιτικών φορολογίας και μεταβιβάσεων.
- Αντιμετώπιση επίμονου δομικού πληθωρισμού, ανταγωνισμός στις αγορές προϊόντων και υπηρεσιών.
- Ενίσχυση της εργασίας με μείωση της παραοικονομίας και αλλαγές στα συστήματα φορολογίας και ασφάλισης.
- Τόνωση της αποτελεσματικότητας του δημοσίου τομέα, όπως μέσα από τα συστήματα υγείας και εκπαίδευσης .
Σύμφωνα με τον ΙΟΒΕ, υπάρχει ακόμη μεγάλο περιθώριο και ανάγκη να εμπεδωθούν συνθήκες συστηματικής• ανάπτυξης για αύξηση των πραγματικών εισοδημάτων, όπως μέσα από αύξηση του διεθνούς μεριδίου των εξαγωγών, συστηματική ενίσχυση των επενδύσεων, καθώς και της αξιοπιστίας στη χρηματοδότηση της χώρας. Υπό προϋποθέσεις, είναι συνεπώς εφικτή η βελτίωση του μακροχρόνιου ρυθμού δυνητικής• ανάπτυξης παρά τις δημογραφικές προοπτικές. Σε αυτή την κατεύθυνση, χρειάζεται να εφαρμοσθεί συστηματικά κατά τα επόμενα χρόνια ένα σχέδιο που θα ενσωματώνει αποφασιστικές επιλογές.