Σε τι συνίσταται η κλιματική αλλαγή; Ποιες είναι οι επιπτώσεις της και ποια θα μπορούσε να είναι μια σύγχρονη προσέγγιση για την αντιμετώπισή τους; Μπορεί η διαμόρφωση όρων βιώσιμης ανάπτυξης να ενισχύσει την «κλιματική δικαιοσύνη» και να θεραπεύσει τα συμπτώματα της κλιματικής αλλαγής;
Στα ερωτήματα αυτά μεταξύ άλλων επιχειρήθηκαν να δοθούν απαντήσεις στην εκδήλωση-συζήτηση με θέμα «Κλιματική Αλλαγή & νέα δεδομένα: Πρόληψη, Διαχείριση, Παρέμβαση» που διοργάνωσε το Ινστιτούτο Εναλλακτικών Πολιτικών.
Τα τελευταία χρόνια, με ολοένα αυξανόμενη συχνότητα, τοπικές και κρατικές αρχές και διεθνείς οργανισμοί διαπιστώνουν μια εκθετική αύξηση των φυσικών καταστροφών σε τοπικό και παγκόσμιο επίπεδο, επισήμανε ο Ευθύμης Λέκκας, Καθηγητής Δυναμικής Τεκτονικής, Εφαρμοσμένης Γεωλογίας & Διαχείρισης Φυσικών Καταστροφών στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, τονίζοντας παράλληλα την ανάγκη καλύτερου σχεδιασμού αλλά και ενίσχυσης της προσαρμοστικότητας των κοινωνιών.
Ο κ. Λέκκας αναφέρθηκε στην αλληλεξάρτηση μεταξύ φυσικών και τεχνολογικών καταστροφών, φέρνοντας το παράδειγμα της Φουκουσίμα, καθώς και στην υποβάθμιση του περιβάλλοντος, απόρροια της οποίας είναι οι ανθρωπιστικές κρίσεις και τα μεταναστευτικά ρεύματα. «Η αύξηση της θερμοκρασίας κατά 0,1 βαθμό αυξάνει τον κίνδυνο πυρκαγιάς κατά πέντε φορές. Κάθε πυρκαγιά αυξάνει τον κίνδυνο πλημμύρας κατά 10 φορές. Και κάθε πλήμμυρα αυξάνει τον κίνδυνο κατολισθήσεων κατά 20 φορές», εξήγησε, κάνοντας λόγο για έναν επιταχυνόμενο αυτοτροφοδοτούμενο κύκλο, για μια αλυσίδα γεγονότων στην οποία η ανθρώπινη παρέμβαση και η διαδικασία της κλιματικής αλλαγής επιδεινώνουν τα φαινόμενα. Κλείνοντας την παρέμβασή του, ο κ. Λέκκας υπογράμμισε ότι είναι απαραίτητο να συμπράξουν τρεις πυλώνες σχεδιασμού στο θεσμικό πλαίσιο για την πολιτική προστασία: οι επιστημονικοί φορείς, το κράτος με τις επιχειρησιακές του αρχές και οι πολίτες.
«Είναι ξακάθαρο ότι έχουμε μπει στην εποχή της κλιματικής αλλαγής, και πρέπει να προσαρμοστούμε σ’ αυτή», υπογράμμισε ο Νικόλαος Μιχαλόπουλος, Καθηγητής Περιβαλλοντικής Χημείας στο Πανεπιστήμιο Κρήτης και Διευθυντής του Ινστιτούτου Ερευνών Περιβάλλοντος & Βιώσιμης Ανάπτυξης του Εθνικού Αστεροσκοπείου, ο οποίος παρουσίασε μια σειρά από αριθμητικά στοιχεία που αποτυπώνουν τόσο τις μεταβολές που αυτή συνεπάγεται όσο και το οικονομικό της κόστος.
«Εμείς οι επιστήμονες πρέπει να περάσουμε αυτό το μήνυμα στον κόσμο, από τις πολύ μικρές ηλικίες: ότι οι διαφορές μας είναι ελάχιστες μπροστά στο συνολικό συμφέρον, το οποίο είναι να προστατεύσουμε το ανθρώπινο είδος. Είναι πάρα πολύ σημαντικό σε ό,τι κάνουμε να έχουμε μια μακροπρόθεσμη προοπτική και γενικά να δούμε τις κρίσεις σαν ευκαιρία για αλλαγή. Βασικός μας οδηγός θεωρώ ότι πρέπει να είναι η παγκόσμια αλληλεγγύη», κατέληξε.
«Η πολιτική για την κλιματική αλλαγή δεν μπορεί παρά να έχει μακροχρόνιο χαρακτήρα, άρα όλοι θα πρέπει να έχουμε ένα όραμα», τόνισε η Σπυριδούλα Ντεμίρη, Δρ. Χημικός Μηχανικός (ΕΜΠ) και Εμπειρογνώμονας για την Κλιματική Αλλαγή στην Ελληνική Task Force για το Πρόγραμμα LIFE. Οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής δεν είναι ίδιας έντασης σε όλες τις περιοχές της χώρας. Ως εκ τούτου, υφίσταται, όπως επισήμανε, ανάγκη για περιφερειακό (ίσως και τοπικό, σε ορισμένες περιπτώσεις) σχεδιασμό, ενώ «οι τομείς της οικονομίας είναι άρρηκτα συνδεδεμένοι με την κλιματική αλλαγή, ιδίως όσοι έχουν ή αναμένουμε να έχουν αναπτυξιακή δυναμική, όπως η γεωργία, ο τουρισμός και η ενέργεια».
«Για εμάς η αντιμετώπιση του φαινομένου της κλιματικής αλλαγής έχει δύο βασικούς άξονες: ο ένας είναι ο μετριασμός, δηλαδή η μείωση των εκμπομπών διοξειδίου του άνθρακα, και ο άλλος η προσαρμογή», επισήμανε ο Αντώνιος Μουντούρης, Δρ. Χημικός Μηχανικός (ΕΜΠ) και επικεφαλής του Τμήματος Διαχείρισης Περιβάλλοντος & Βιώσιμης Ανάπτυξης του Ομίλου Ελληνικά Πετρέλαια, σημειώνοντας ότι θα πρέπει να δοθεί βάρος και στους δύο. «Ο ενεργειακός μετασχηματισμός θα γίνει -και πρέπει να γίνει-, αλλά πρέπει να γίνει σταδιακά, με κοινωνικά δίκαιο τρόπο, με χρηματοδότηση και τεχνολογική ουδετερότητα», τόνισε ο κ. Μουντούρης, περιγράφοντας τις κινήσεις προσαρμογής του Ομίλου στα νέα δεδομένα.
Συντονίστρια της εκδήλωσης ήταν η Ιουλία Μωραΐτου, Δρ. Χωροταξίας, Διαχείρισης Περιβάλλοντος & Περιφερειακής Ανάπτυξης (Πανεπιστήμιο Βρυξελλών) και Ειδική Σύμβουλος στη Γενική Γραμματεία της Κυβέρνησης.