Σε μια «σιωπηλή» ιδιωτικοποίηση της εθνικής παραγωγής πυρομαχικών προχώρησε η κυβέρνηση υπό το βάρος της διαχρονικής αποτυχίας στην αποτελεσματική οργάνωση της κρατικής αμυντικής βιομηχανίας και των πιεστικών αναγκών για αύξηση της παραγωγής πυρομαχικών για την Ουκρανία.
Το Δημόσιο, δηλαδή τα συναρμόδια υπουργεία Οικονομικών και Άμυνας, ενέκριναν χθες στη γενική συνέλευση μετόχων των Ελληνικών Αμυντικών Συστημάτων (ΕΑΣ) τη συμφωνία συνεργασίας με τη βιομηχανία όπλων της πρώην Τσεχοσλοβακίας, δηλαδή με τη σλοβακική εταιρεία MSM που ελέγχεται από τον όμιλο CSG της Τσεχίας.
Ετσι η οργάνωση και ο έλεγχος της παραγωγής πυρομαχικών σεμιάχώρα που είναι «παλιό» μέλος του NATO, περνάει σε πρώην κρατική εταιρεία χώρας-μέλους του Συμφώνου της Βαρσοβίας.
Όπως σχολίαζαν πηγές με γνώση των αμυντικών θεμάτων, είναι μία απόδειξη της πλήρους και διαχρονικής αποτυχίας στην οργάνωση της εγχώριας αμυντικής βιομηχανίας, η οποία δεν μπόρεσε ποτέ να ανταποκριθεί στις ανάγκες της χώρας, παρά τις διαχρονικά υψηλές αμυντικές δαπάνες.
Χωρίς τη συμφωνία με τους Σλοβάκους, τονίζουν, και με δεδομένη την κακή κατάσταση των ΕΑΣ, θα υπήρχε άμεσος κίνδυνος να μην καταφέρουν να αξιοποιήσουν την ευρωπαϊκή επιδότηση των 33 εκατ. ευρώ που δόθηκε για την αύξηση της παραγωγής πυρομαχικών για την Ουκρανία (πρόγραμμα ASAP).
«Αφεντικά» οι Σλοβάκοι
Η «αθόρυβη» ιδιωτικοποίηση της παραγωγής πυρομαχικών γίνεται μέσα από μια κοινοπραξία με την MSM, η οποία θα οργανωθεί ως εξής:
- Θα ιδρυθεί μια κοινή εταιρεία, η οποία θα αναλάβει να «τρέξει» την παραγωγική δραστηριότητα πυρομαχικών και TNT στη μονάδα του Λαυρίου των ΕΑΣ. Η υποδομή θα παραμείνει υπό τον ιδιοκτησιακό έλεγχο της ελληνικής εταιρείας, αλλά θα παραχωρηθεί η χρήση της στη νέα, κοινή εταιρεία.
- Στη νέα εταιρεία, τον έλεγχο θα έχουν οι Σλοβάκοι, αφού θα συμμετέχουν με 51% έναντι 49% των ΕΑΣ και βεβαίως θα ορίσουν τον διευθύνοντα σύμβουλο και τρία από τα πέντε μέλη του διοικητικού συμβουλίου.
- Από την πλευρά των Σλοβάκων θα έλθει και η εισφορά κεφαλαίων ύψους 51 εκατ. ευρώ, που θα αποτελέσουν την κεφαλαιακή βάση για τις δραστηριότητες της νέας εταιρείας, που θα υποστηριχθεί, όπως προαναφέρθηκε, και από τα 33 εκατ. ευρώ της επιδότησης από τις Βρυξέλλες.
- Η κοινοπραξία θα είναι ειδικού σκοπού και περιορισμένης χρονικής διάρκειας, μέχρι να επιτευχθούν συγκεκριμένοι στόχοι παραγωγής πυρομαχικών, κυρίως βλημάτων 155 χιλιοστών που είναι και τα βασικά βλήματα για τον πόλεμο της Ουκρανίας. Ο στόχος είναι να παραχθούν 1,2 εκατ. βλήματα 155 χιλιοστών.
- Τα ΕΑΣ δεν θα έχουν την κύρια συμμετοχή στην παραγωγή των βλημάτων, αν και είχαν στο παρελθόν τη δυνατότητα πλήρους παραγωγής τους (μεταλλικό περίβλημα και γόμωση). Στο Λαύριο θα γίνεται μόνο η γόμωση των βλημάτων, ενώ τα μεταλλικά περιβλήματα θα κατασκευάζονται στη Σλοβακία.
- Σε ό,τι αφορά την εμπορική δραστηριότητα, η συμφωνία με τους Σλοβάκους προβλέπει ότι τα παραγόμενα πυρομαχικά δεν θα διατίθενται από την κοινή εταιρεία, αλλά από τους δύο εταίρους της κοινοπραξίας με ποσοστά 50% - 50%.
«Φτωχός συγγενής»
Οι εργαζόμενοι των ΕΑΣ έχουν αξιολογήσει το deal ως επιζήμιο για την ελληνική εταιρεία, επισημαίνοντας κυρίως ότι χάθηκε μια μεγάλη ευκαιρία ειδικά στον τομέα της παραγωγής των βλημάτων 155mm. Όπως υποστηρίζουν, θα μπορούσαν τα ΕΑΣ μια επένδυση της τάξεως των 5 εκατ. ευρώ να είχαν ενεργοποιήσει τη γραμμή παραγωγής μεταλλικών μερών των βλημάτων -και ιδιαίτερα των 155mm, ώστε να γινόταν συνολικά η παραγωγή τους στην Ελλάδα και να μην αναλάμβανε η εταιρεία μόνο τη γόμωση, που έχει και τα μικρότερα έσοδα.
Σύμφωνα με αυτούς τους υπολογισμούς, τα ΕΑΣ. που σημειωτέον είχαν έσοδα μόλις 15 εκατ. ευρώ το 2022 (τελευταίες δημοσιευμένες καταστάσεις) θα μπορούσαν να είχαν έσοδα 140 εκατ. ετησίως, πουλώντας 70.000 βλήματα 155mm με μια τιμή 2.000 ευρώ ανά βλήμα. Αντί γι' αυτό, θα εισπράξουν μόνο 13,5 εκατ. ευρώ μέχρι το τέλος του 2025 από τη γόμωση των βλημάτων.
Με βάση, εξάλλου, τον παραγωγικό στόχο των 1,2 εκατ. βλημάτων 155mm και με την προπολεμική τιμή των 2.000 ευρώ ανά βλήμα, η κοινοπραξία θα έχει μόνο από αυτό το πυρομαχικό συνολικά έσοδα 2,4 δισ. ευρώ, αλλά τη μερίδα του λέοντος στα έσοδα θα έχουν οι Σλοβάκοι και η ΕΑΣ θα περιορισθεί σε ρόλο... φτωχού συγγενή.