Από το μηδέν αρχίζει ο σχεδιασμός της κυβέρνησης για τα μέτρα στήριξης επιχειρήσεων και νοικοκυριών που θα ενεργοποιηθούν το 2021 για να μετριαστούν οι απώλειες από τα περιοριστικά μέτρα του 2020 και ενδεχόμενα νέα αντίστοιχα μέτρα του πρώτου εξαμήνου 2021, καθώς οι ευρωπαϊκοί Θεσμοί θυμήθηκαν, λίγο πριν τα Χριστούγεννα, τις εποχές της τρόικας και έθεσαν αυστηρούς περιορισμούς στις παροχές και διευκολύνσεις που μπορεί να προσφέρει η κυβέρνηση για τη στήριξη της πραγματικής οικονομίας.
Σύμφωνα με πληροφορίες, λίγες ημέρες πριν τα Χριστούγεννα εκδηλώθηκε σημαντικά παρέμβαση των Βρυξελλών στην οικονομική πολιτική, που είχε ως αφορμή τη γενική ρύθμιση για όλα τα χρέη στους δήμους σε 120 δόσεις, την οποία προωθούσε τότε προς ψήφιση στη Βουλή η κυβέρνηση, αλλά οδήγησε στην επιβολή γενικότερων δεσμεύσεων στην οικονομική πολιτική και, ειδικότερα, στα μέτρα στήριξης επιχειρήσεων και νοικοκυριών.
Κατά τις ίδιες πληροφορίες, οι αυστηρές οδηγίες των Θεσμών κινούνται σε δύο κατευθύνσεις:
- Όλα τα μέτρα ανακούφισης και στήριξης επιχειρήσεων και νοικοκυριών θα πρέπει να είναι στοχευμένα αυστηρά σε όσους έχουν πληγεί από την πανδημία και να αφορούν χρέη που δημιουργήθηκαν από την πανδημία.
- Τα μέτρα στήριξης του 2021 πρέπει να γίνει προσπάθεια να περιοριστούν στο μέγιστο ποσό που έχει προβλεφθεί στον προϋπολογισμό, το οποίο ανέρχεται σε 7,5 δισ. ευρώ. Όπως υπενθύμισαν οι Θεσμοί στο οικονομικό επιτελείο, μπορεί να μην ισχύουν το 2021 οι παλαιοί στόχοι για το πρωτογενές πλεόνασμα, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι θα γίνει ανεκτή μια αδυναμία της κυβέρνησης να επιτύχει τους στόχους που η ίδια έθεσε με τον προϋπολογισμό και έγιναν δεκτοί από τις Βρυξέλλες.
Τις κατευθύνσεις που έδωσαν οι Θεσμοί αντανακλούν οι δηλώσεις του αναπληρωτή υπουργού Οικονομικών, Θ. Σκυλακάκη, στη Βουλή, όταν ανακοίνωσε και το «κούρεμα» της ευνοϊκής ρύθμισης για τα χρέη στους δήμους, ξεκαθαρίζοντας ότι θα κάλυπτε μόνο όσα χρέη δημιουργήθηκαν μετά την πανδημία. Όπως τόνισε ο κ. Σκυλακάκης, «η ρύθμιση πρέπει να περιοριστεί στους πληττόμενους από την πανδημία, οι γενικευμένες ρυθμίσεις αυτή την περίοδο δεν βοηθούν». Πρόσθεσε ότι «υπάρχει μια ευρωπαϊκή δέσμευση η οποία αναφέρει ότι δεν πρέπει να υπάρχουν πάγιες πολιτικές, ιδίως όταν αυτές έχουν δημοσιονομικό αποτύπωμα, τώρα που ισχύει η γενική ρήτρα της διαφυγής από τις δημοσιονομικές συνθήκες. Οι όποιες ρυθμίσεις δημοσιονομικού χαρακτήρα πρέπει να είναι μείζονες και να περιορίζονται σε αυτά που αφορούν τον κορονοϊό».
Σε αυτό το πλαίσιο, μπαίνουν στην… κλίνη του Προκρούστη όλα τα σχεδιαζόμενα μέτρα στήριξης του 2021, ώστε να αποφευχθεί το ενδεχόμενο να κριθεί από τους Θεσμούς ότι ξεφεύγουν από το γενικό κανόνα της στόχευσης μόνο σε όσους πλήττονται από την πανδημία.
Για παράδειγμα, η ρύθμιση που συζητείται από καιρό στο οικονομικό επιτελείο για όλα τα χρέη σε έως και 120 δόσεις, κατ’ ανάγκη θα πρέπει να «στενέψει» και να καλύψει μόνο χρέη που δημιουργήθηκαν στην πανδημία, ενώ δεν θα πρέπει να προσφερθεί με τον ίδιο τρόπο σε όλους τους οφειλέτες, αλλά με κριτήρια που θα «φιλτράρουν» την πραγματική τους δυνατότητα να πληρώνουν. Όπως έχει τονίσει ο Θ. Σκυλακάκης, «θα πρέπει να δούμε πόσες υποχρεώσεις δημιουργήθηκαν από την κρίση, τι χαρακτήρα και τι διάρκεια έχουν και ποιες δυνατότητες έχουν οι επιχειρήσεις για να τις αποπληρώσουν. Πρέπει να γίνει μια εξατομικευμένη διαχείριση, ώστε να σωθούν οι επιχειρήσεις που κινδυνεύουν. Οποιαδήποτε παρέμβαση δεν θα έχει γενικό χαρακτήρα, αυτό είναι σίγουρο».
Στο ίδιο πνεύμα, το «κούρεμα» κατά 50% στις οφειλές από τους τρεις πρώτους κύκλους της επιστρεπτέας προκαταβολής, πρέπει να θεωρείται ότι κινείται εκτός της σφαίρας του εφικτού. Η άποψη των Θεσμών είναι ότι ήδη στους όρους του προγράμματος υπήρχαν πρόνοιες για «κούρεμα» με βάση τη μείωση του τζίρου και είναι αρκετές για να υποστηριχθούν οι ασθενέστεροι, αλλά δεν θα πρέπει να γίνει μια γενική ρύθμιση υψηλού κόστους για τον προϋπολογισμό. Στην καλύτερη περίπτωση, θα μπορούσε να συζητηθεί το «κούρεμα» κατά 50% μόνο για επιχειρήσεις (π.χ. του εμπορίου, του τουρισμού και της εστίασης) που είχαν το 2020 πολύ μεγάλη μείωση τζίρου, η οποία θέτει σε κίνδυνο την επιβίωσή τους.