Σε νέα ακραία πρόκληση, στο πλαίσιο της πολιτικής αμφισβήτησης των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Ελλάδας, προχώρησε η Τουρκία, την ώρα που το Oruc Reis συνεχίζει να κινείται εντός ελληνικής υφαλοκρηπίδας και παραμένει ενεργή η τουρκική απειλή για έρευνες 6,5 ναυτικά μίλια από το Καστελόριζο.
Συγκεκριμένα, η Άγκυρα, ανακοίνωσε την υπερψήφιση νέου νόμου με τον οποίο διευρύνει την περιοχή ευθύνης της για την έρευνα και διάσωση, υποστηρίζοντας ότι το μισό Αιγαίο μαζί με τα νησιά μας είναι περιοχές στις οποίες η Τουρκία έχει δικαίωμα για έρευνα και διάσωση.
Η υποχρέωση παροχής υπηρεσιών έρευνας και διάσωσης είναι ένα ζήτημα με το οποίο η Τουρκία προσπαθεί να “βάλει πόδι” στο Αιγαίο για δεκαετίες. Ο καθορισμός των ορίων περιοχών ευθύνης κάθε κράτους για παροχή υπηρεσιών έρευνας και διάσωσης στο διεθνή εναέριο χώρο και την ανοικτή θάλασσα γίνεται με περιοχικές συμφωνίες αεροναυτιλίας που εγκρίνονται από το Συμβούλιο του ICAO με διαδικασία ανάλογη εκείνης που προβλέπεται για τον καθορισμό των ορίων περιοχών FIR.
Μπορεί έτσι, η ανάθεση ευθύνης έρευνας και διάσωσης σε μια περιοχή να μην είναι και αναγνώριση κυριαρχίας στην περιοχή εκείνη, γιατί γίνεται με βάση τεχνικά και επιχειρησιακά κριτήρια, αυτό όμως για την επεκτακτική Τουρκία είναι αφορμή να αμφισβητήσει έμμεσα την εθνική κυριαρχία για το μισό Αιγαίο.
Στη λογική αυτή ο υπουργός Μεταφορών της Τουρκίας Αντίλ Καραϊσμαΐλογλου, έχει αναρτήσει και σχετικό χάρτη στον οποίο φαίνεται να έχει «μαρκάρει» το μισό Αιγαίο και όλη την περιοχή από την Κρήτη μέχρι την Κύπρο.
Fatih’e, Yavuz’a, Kanuni’ye selam olsun.✋#MaviVatanımızda arama ve kurtarma sorumluluk sahamızı, Doğu Akdeniz'de faaliyet gösteren milli gemilerimizin arama sahalarını kapsayacak şekilde genişlettik.
— Adil Karaismailoğlu (@akaraismailoglu) October 17, 2020
Yeni Ulusal Arama ve Kurtarma Planımız ülkemize hayırlı olsun. pic.twitter.com/EkDqxZaY1c
«Χαιρετίσματα στο Φατίχ, στο Γιαβούζ και στο Κανουνί. Στη Γαλάζια Πατρίδα μας, την περιοχή ερευνών και διάσωσης την επεκτείναμε με τρόπο που θα περιλαμβάνει και τις περιοχές όπου πραγματοποιούν εργασίες τα ερευνητικά μας πλοία. Καλορίζικο το νέο σχέδιο έρευνας και διάσωσης!», αναφέρει προκλητικά ο Τούρκος υπ. Μεταφορών.
Οργισμένη απάντηση από το ελληνικό ΥΠΕΞ
Η κίνηση αυτή προκάλεσε την άμεση απάντηση της Αθήνας. Σε σημερινή (18/10) ανακοίνωσή του το Υπουργείο Εξωτερικών τονίζει:
«H τουρκική περιοχή ευθύνης έρευνας και διάσωσης που ορίστηκε αυθαίρετα με τον νέο τουρκικό νόμο, όπως άλλωστε και αυτή που είχε ορισθεί με τον τουρκικό νόμο του 1988, είναι παράνομη στο μέτρο που επικαλύπτει περιοχές ελληνικής κυριαρχίας και δικαιοδοσίας, συνεπώς δεν παράγει έννομα αποτελέσματα.
Πέραν όμως αυτού, δεν στηρίζεται σε επιχειρησιακά κριτήρια και δεν εξυπηρετεί τους σκοπούς ασφάλειας της ανθρώπινης ζωής.
Η ελληνική περιοχή ευθύνης, η οποία έχει καθορισθεί την δεκαετία του ’50 με Περιοχικές Συμφωνίες Αεροναυτιλίας του ICAO και δηλωθεί από το 1975 στον αρμόδιο Διεθνή Ναυτιλιακό Οργανισμό (ΙΜΟ), συμπίπτει με το FIR Αθηνών και είναι σύμφωνη με τις συστάσεις του ΙΜΟ και ΙCAO, όπως περιλαμβάνονται στο Διεθνές Εγχειρίδιο Αεροναυτικής και Ναυτικής Έρευνας και Διάσωσης (IAMSAR Manual). Υπογραμμίζεται ότι και στην πράξη η Ελλάδα, μέσω του αρμόδιου ελληνικού Ενιαίου Κέντρου Συντονισμού Έρευνας και Διάσωσης (Joint Rescue Coordination Center – JRCC) στον Πειραιά, συντονίζει αποτελεσματικά όλες τις επιχειρήσεις έρευνας και διάσωσης στην περιοχή ευθύνης της, παρέχοντας εν προκειμένω υπηρεσίες σε όλα τα κινδυνεύοντα πλοία και αεροπλάνα.
Είναι σαφές ότι η Τουρκία, με την τελευταία αυτή κίνηση που έχει αμιγώς πολιτικά κίνητρα, δεν διστάζει να προκαλέσει σύγχυση, θέτοντας σε κίνδυνο ανθρώπινες ζωές. Η κίνηση αυτή έρχεται να προστεθεί στον μακρύ κατάλογο τουρκικών αυθαιρεσιών και παρανόμων διεκδικήσεων στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο, οι οποίες άλλωστε ευθύνονται για την άνευ προηγουμένου κλιμάκωση της τελευταίας περιόδου. Οι τουρκικές ενέργειες θα προσκρούσουν και πάλι στην διεθνή νομιμότητα με την οποία η Τουρκία θα πρέπει επιτέλους κάποτε να συμφιλιωθεί».
Σε κάθε περίπτωση η εκτίμηση των αναλυτών είναι ότι η Άγκυρα ενθαρρυμένη από την αδράνεια της ΕΕ στο θέμα των κυρώσεων, τραβάει το σκοινί για να φέρει τα πράγματα εκεί που έχει σχεδιάσει: Να επιβάλει την ατζέντα της στην Ανατολική Μεσόγειο και να δείξει σημεία κυριαρχίας στο Αιγαίο. Το σίγουρο είναι ότι ο νέος χάρτης για έρευνα και διάσωση, θα πυροδοτήσει νέες τριβές και η Αθήνα βρίσκεται σε ακόμα πιο δύσκολη θέση καθώς στενεύουν τα περιθώρια ελιγμών για την κυβέρνηση Μητσοτάκη.
