Ακραία μετεωρολογικά φαινόμενα, όπως το τραγικό συμβάν στη Χαλκιδική, δεν μπορούν να συσχετισθούν με τρόπο επιστημονικά βέβαιο, ντετερμινιστικά, με το φαινόμενο της κλιματικής αλλαγής. Είναι δύσκολο να τεκμηριωθεί επιστημονικά το κατά πόσον ένα συγκεκριμένο ακραίο φαινόμενο συνδέεται με την αλλαγή του κλίματος ή συνιστά μια «τυχαία» στατιστική ακρότητα.
Εντούτοις, όταν τα φαινόμενα αυτά πληθαίνουν, γίνονται όλο και πιο ακραία και έντονα και είναι συμβατά με τις προβλέψεις της κλιματικής επιστήμης, τότε συνιστούν ισχυρότατη ένδειξη ότι δεν είναι απλώς ακραία φαινόμενα, αλλά το αποτέλεσμα της ανθρωπογενούς αλλαγής του κλίματος.
Πριν άλλωστε την καταιγίδα στη Χαλκιδική είχαμε ιστορικά ρεκόρ υψηλών θερμοκρασιών στη Γαλλία, τη Γερμανία, την Ισπανία και την Ελβετία. Περιοχές των χωρών αυτών τέθηκαν σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης για να αντιμετωπίσουν ζέστη και ενδεχόμενη λειψυδρία. Λίγο μετά παρατηρήθηκαν εξαιρετικά χαμηλές θερμοκρασίες (3 βαθμοί Κελσίου) στη Γερμανία και χαλαζοπτώσεις στη Βόρειο Ελλάδα, ενώ η Ελβετία αντιμετωπίζει επίσης προβλήματα επαναλαμβανόμενων ξηρασιών που καταστρέφουν τις οξιές του αλπικού Ιούρα. Στο άλλο άκρο του βόρειου ημισφαίριου, η Αλάσκα γνώρισε τις υψηλότερες καταγεγραμμένες θερμοκρασίες στην ιστορία της και τις πρώτες συνέπειές τους, έναν μεγαλύτερο και περισσότερο καταστροφικό τού συνήθους αριθμό πυρκαγιών.
Μία καταστροφή την εβδομάδα!
Ο κατάλογος μπορεί να επιμηκυνθεί κατά το δοκούν. Όλα αυτά είναι φαινόμενα που, στο σύνολό τους, έχουν προβλεφθεί, όπως προαναφέραμε, από την κλιματική επιστήμη. Επιβεβαιώνουν ότι όχι μόνο η αλλαγή του κλίματος συμβαίνει και μαζί οι αναμενόμενες επιπτώσεις της, αλλά και ότι συμβαίνει ταχύτερα από τις «μέσες» επιστημονικές προβλέψεις.
Τα παγκόσμια ΜΜΕ υποβαθμίζουν συστηματικά το θέμα. Αναφέρονται στις καταστροφές μόνο όταν πλήττουν άμεσα τους... αναγνώστες και τηλεθεατές ή αφορούν πολύ μεγάλες καταστροφές, όπως ο πρόσφατος τυφώνας στη Μοζαμβίκη ή η ξηρασία στην Ινδία. Κι όταν αναφέρονται σπανίως συνδέουν τα μετεωρολογικά φαινόμενα με τη γενεσιουργό τους αιτία.
Έχουμε μία καταστροφή την εβδομάδα, τόνισε η ειδική εκπρόσωπος του γενικού γραμματέα του ΟΗΕ για τη μείωση του κινδύνου φυσικών καταστροφών, Mάμι Μιζουτόρι, σε πρόσφατη συνέντευξή της στον βρετανικό Guardian. Η Μιζουτόρι τόνισε την ανάγκη άμεσης λήψης μέτρων αφενός για την έγκαιρη ειδοποίηση, αφετέρου για την ενίσχυση της προστασίας του πληθυσμού και των υποδομών και τόνισε: «Δεν θα επιβιώσουμε αν δεν το κάνουμε».
Κοντά στο σημείο μη αντιστροφής
Αλλά δεν επαρκεί η προσπάθεια «προσαρμογής» στις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής, χρειάζεται, υπογραμμίζουν όλο και περισσότεροι επιστήμονες, να παρθούν επειγόντως και σοβαρά μέτρα αναστροφής του φαινομένου σε παγκόσμια κλίμακα, καθώς πλησιάζουμε πιθανώς στο σημείο «μη αντιστροφής», εκεί δηλαδή που η Γη θα μπει σε άλλη «κλιματική τροχιά». Από ένα σημείο και πέρα, η απομάκρυνση του πλανήτη από τη σημερινή κατάσταση «ασταθούς» κλιματικής ισορροπίας -στην οποία είναι προσαρμοσμένος ο άνθρωπος και βιολογικά και κοινωνικά, αλλά και η μεγάλη πλειοψηφία των γνωστών μορφών ζωής- κινδυνεύει να γίνει «αυτοτροφοδοτούμενη», όπως μια μπάλα που κυλάει στην πλαγιά ενός λόφου, αν κάποιος την κλωτσήσει όταν είναι στην κορυφή. Τότε πια, πολύ λίγα πράγματα θα μπορούμε να κάνουμε για να την αναστρέψουμε.
Δημήτρης Κωνσταντακόπουλος