Η άνοδος της ακροδεξιάς και των λαϊκιστικών πολιτικών δυνάμεων αποτελεί παγκόσμιο φαινόμενο. Ξεπέρασε τα όρια της Ευρώπης, ανέδειξε μια αυθεντική «πηγή» έκφρασης βαθύτερων συντηρητικών και εθνικο-κεντρικών ενστίκτων στις ΗΠΑ του Τραμπ και πλέον εξαπλώνεται και στη Λατινική Αμερική, η οποία υπήρξε «μήτρα» αριστερών-κοινωνικών επαναστάσεων αλλά και τόπος γέννησης σκληρών χουντικών καθεστώτων.
Η νίκη του ακροδεξιού και νοσταλγού της χούντας Ζαίρ Μπολσονάρου στον πρώτο γύρο των προεδρικών εκλογών της Βραζιλίας και η διαφαινόμενη επικράτησή του στον β΄ γύρο, αποτελεί άλλη μία τρανή απόδειξη για την ανοδική πορεία που καταγράφει η ακροδεξιά σε παγκόσμιο επίπεδο.
Στην Ευρώπη έχει σχηματιστεί ένας ισχυρός «πυρήνας», με πρωτοστάτες τους Ορμπαν (Ουγγαρία), Σαλβίνι (Ιταλία), που συνεπικουρείται από πολιτικούς όπως η Μαρί Λε Πεν η οποία διαδραματίζει, πλέον, σημαίνοντα ρόλο στη γαλλική πολιτική σκηνή. Η πολιτική τους ατζέντα διέπεται από εσωστρέφεια, ευρωσκεπτισμό και τη διάθεση για επιστροφή σε παραδοσιακά μοτίβα διακυβέρνησης, που δεν συνάδουν με το ευρωπαϊκό όραμα της ολοκλήρωσης.
Στις ΗΠΑ το φαινόμενο του τραμπισμού όπως τον έχουν ονομάσει πολιτικοί αναλυτές, βρίσκεται εν πλήρη εξελίξει. Έχοντας εγκαταλείψει πλήρως την ελαστική εξωτερική πολιτική του προκάτοχού του, Μπαράκ Ομπάμα, ο Ντόναλντ Τραμπ έχει δημιουργήσει εχθρούς παντού, επιχειρώντας να επιβάλει την αμερικανική κυριαρχία. Δεν… αμελεί να κάνει κηρύγματα «απέχθειας» προς τους μετανάστες, δείχνοντας ιδιαίτερη προτίμηση σ’ αυτούς που προέρχονται από το Μεξικό και να προβάλει σε κάθε ευκαιρία τα «ρατσιστικά του τσιτάτα», που εξακολουθούν να έχουν απήχηση στον αμερικανό νότο.
Με ακροδεξιά ρητορική και υποσχέσεις για κάθαρση της δημόσιας ζωής, ο Μπολσονάρου κατακτά τη Βραζιλία. Έχει, βεβαίως και ένα κρυφό άσο στο μανίκι του. Πρόκειται για τον Στιβ Μπάνον, εκ των στενών συνεργατών του Ντόναλντ Τραμπ κατά την προεκλογική του εκστρατεία και σύμβουλος ακροδεξιών κομμάτων ανά την Ευρώπη. Ο Μπάνον, ανέλαβε σύμβουλος και του Μπολσονάρο, μεταδίδοντας την τεχνογνωσία αλλά και την «ακροδεξιά-λαϊκίστική» συνταγή της επιτυχίας τόσο στην Ευρώπη όσο και στις ΗΠΑ.
Πολιτικοί αναλυτές εκτιμούν ότι ενδεχόμενη εκλογική επικράτηση του Μπολσονάρου στη Βραζιλία θα βρει μιμητές και σε άλλες χώρες της Λατινικής Αμερικής, με ό,τι συνεπάγεται για την ευπαθή περιοχή αλλά και για τα μηνύματα που θα σταλούν σ’ όλες τις γωνιές του πλανήτη.
Νώντας Βλάχος