Μεγάλη αστάθεια επικρατεί και στην αγορά ομολόγων εξαιτίας της κλιμάκωσης της κρίσης στην Ουκρανία. Η συνομιλία του υπουργού Εξωτερικών της Ρωσίας με τον Πρόεδρο Πούτιν που διέρρευσε νωρίς το απόγευμα, από την οποία διαφαίνεται «παράθυρο εξεύρεσης διπλωματικής λύσης» δεν καθησύχασε τις αγορές. Εκτός από την απειλή ενός πολέμου που συμπιέζει την προσφορά πετρελαίου και πλήττει την οικονομική ανάπτυξη, η διαφαινόμενη στροφή των κεντρικών τραπεζών έχει αποτελέσει πρόσθετη πηγή αστάθειας για τις αγορές. Ο πληθωρισμός σε υψηλά ρεκόρ ενισχύει τις εικασίες ότι η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ θα μπορούσε να επιλέξει έναν επιθετικό κύκλο αύξησης των επιτοκίων και ότι η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα θα μπορούσε επίσης να αυξήσει τα επιτόκια φέτος.
Υπό την πίεση των παραπάνω η απόδοση του ελληνικού δεκαετούς ομολόγου ξεπέρασε σήμερα το 2,60%, παρά την συντονισμένη προσπάθεια της κυβέρνησης να πείσει τις αγορές για την πρόθεσή της να επιστρέψει η χώρα σε τροχιά δημοσιονομικής πειθαρχίας και σε πρωτογενή πλεονάσματα από το 2023. Σύμφωνα με ανάλυση της Τράπεζας Πειραιώς πιο ανησυχητική είναι η αύξηση του 10ετούς spread περιθωρίου συγκριτικά με την απόδοση της γερμανικής 10ετίας καθώς τον Ιανουάριο ενισχύθηκε κατά 37 μονάδες βάσης στις 188 μβ ύστερα από μια μείωση κατά 10 μβ τον μήνα Δεκέμβριο. Επιπλέον, την πρώτη βδομάδα του Φεβρουαρίου το 10ετές spread ενισχύθηκε στις 231 μβ φτάνοντας στα επίπεδα του Μαΐου 2020, δηλαδή την περίοδο της εισαγωγής των ελληνικών ομολόγων στο πρόγραμμα PEPP της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ). Με τις αγορές να έχουν ξεκινήσει να τιμολογούν την διακοπή τού προγράμματος PEPP, έστω και με τους ευέλικτους όρους για την Ελλάδα που ανακοινώθηκαν τον Δεκέμβριο του προηγούμενου έτους, οι αποτιμήσεις σύμφωνα με το ποσοτικό μοντέλο παραμένουν χαμηλές σε σχέση με το τρέχον επίπεδο. Συγκεκριμένα με τα στοιχεία του Ιανουαρίου μια «δίκαιη» τιμή για το spread βρίσκεται στις 142 μβ στηριζόμενη κυρίως από τους υψηλούς ρυθμούς οικονομικής δραστηριότητας αλλά και το σχετικά χαμηλό επίπεδο μεταβλητότητας στις διεθνείς αγορές ομολόγων. Ωστόσο, σύμφωνα με τον Δείκτη Ισορροπίας Κινδύνων η πιθανότητα για υψηλότερα spread στο μέλλον (αρνητικό σενάριο για τα ελληνικά ομόλογα) έχει σταδιακά ενισχυθεί από τον Νοέμβριο του 2021 σε σχέση με την πιθανότητα για χαμηλότερα spread.
Παρέμβαση Στουρνάρα –Σταϊκούρα
Ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος Γιάννης Στουρνάρας σε άρθρο γνώμης που δημοσιεύτηκε στην εφ. ”Καθημερινή” αναγνωρίζει ότι η ευαισθησία των αποδόσεων των ελληνικών τίτλων στη διεθνή μεταβλητότητα είναι μεγαλύτερη σε σύγκριση με τίτλους άλλων χωρών, λόγω της χαμηλότερης πιστοληπτικής τους διαβάθμισης. Ως εκ τούτου, μέρος της διεύρυνσης των περιθωρίων (spreads) των ελληνικών κρατικών ομολόγων (έναντι του αντίστοιχου γερμανικού) οφείλεται στα θεμελιώδη μεγέθη της ελληνικής οικονομίας.
Σε κάθε περίπτωση η βιωσιμότητα του Δημοσίου Χρέους της Ελλάδος έως το 2030 δεν αμφισβητείται από κανέναν. Άλλωστε, όπως αναφέρει ο κ. Στουρνάρας, εφόσον ένα μικρό μόνο ποσοστό του ελληνικού δημόσιου χρέους αναχρηματοδοτείται από τις αγορές, μια αύξηση του κόστους δανεισμού θα επιφέρει σχετικά μικρές αυξήσεις στις δαπάνες τόκων, και ως εκ τούτου η επίπτωση στη δυναμική τού χρέους θα είναι περιορισμένη (μικρότερη σε σχέση με άλλες χώρες). Δεν υπάρχει όμως αμφιβολία ότι η αύξηση των αποδόσεων των κρατικών ομολόγων συμπαρασύρει το οριακό κόστος δανεισμού και του ιδιωτικού τομέα, όπως για παράδειγμα των τραπεζών και των επιχειρήσεων.
Όσον αφορά δε το Δημόσιο Χρέος ο διοικητής της ΤτΕ προειδοποίησε ότι θα πρέπει επίσης να ληφθεί υπόψη ότι ο όγκος του δημόσιου χρέους αναμένεται να επιβαρυνθεί μετά το 2032, όταν θα λήξει η περίοδος αναβολής πληρωμών τόκων του δανείου του EFSF. Προκειμένου να αντιμετωπιστούν, λοιπόν, αυτά τα προβλήματα, θα πρέπει να φέρουμε το μέλλον στο παρόν, ώστε να ληφθούν εγκαίρως τα κατάλληλα μέτρα πολιτικής.
Στην κατεύθυνση της ενίσχυσης της βιωσιμότητας του Δημοσίου Χρέους κινείται και η πρωτοβουλία για πρόωρη εξόφληση των τελευταίων 1,9 δισ. ευρώ από τα δάνεια που είχε λάβει η χώρα από το ΔΝΤ, που εξήγγειλε μέσω του Reuters ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας.
Οι αγορές ομολόγων και συναλλάγματος
Στην εγχώρια αγορά και πιο συγκεκριμένα στο ΗΔΑΤ καταγράφηκαν σήμερα συναλλαγές ύψους 66 εκατ. ευρώ εκ των οποίων τα 16 αφορούσαν σε εντολές αγοράς. Η απόδοση του 10ετούς ομολόγου έκλεισε στο 2,61% από 2,66% την Παρασκευή έναντι 0,24% του αντίστοιχου γερμανικού τίτλου με αποτέλεσμα το περιθώριο να διαμορφωθεί στο 2,37% από 2,39% που έκλεισε στο τέλος της προηγούμενης εβδομάδας.
Στην αγορά συναλλάγματος οι γεωπολιτικές εξελίξεις οδήγησαν σε νέα κούρσα το αμερικανικό νόμισμα με αποτέλεσμα να διαπραγματεύεται νωρίς το απόγευμα στα 1,1315 έναντι του ευρώ, από το επίπεδο των 1,1343 δολ. που άνοιξε η αγορά.
Η ενδεικτική τιμή για την ισοτιμία ευρώ/δολ που ανακοίνωσε η ΕΚΤ διαμορφώθηκε στα 1,1316 δολ.