Στο... ψυγείο παραμένει εδώ και μήνες το πρόγραμμα εγγυημένων δανείων για τις πολύ μικρές επιχειρήσεις, το οποίο θα μπορούσε να προσφέρει πολύτιμες χρηματοδοτικές «ανάσες» στις μικρότερες επιχειρήσεις της χώρας, οι οποίες δοκιμάζονται από μεγάλα προβλήματα ρευστότητας που δημιούργησε η πανδημία και παραμένουν ουσιαστικά αποκλεισμένες από το τραπεζικό σύστημα.
Το ειδικό πρόγραμμα εγγυημένων δανείων για πολύ μικρές επιχειρήσεις έχει εξελιχθεί σε... γεφύρι της Άρτας, καθώς άρχισε να συζητείται από την κυβέρνηση, την Αναπτυξιακή Τράπεζα και τις εμπορικές τράπεζες στα τέλη του περασμένου καλοκαιριού και, ουσιαστικά, οι βασικές του παράμετροι είχαν διαμορφωθεί ήδη από τον περασμένο Σεπτέμβριο, αλλά έχουμε φθάσει πλέον στον τρίτο μήνα του δεύτερου lockdown και ακόμη το νέο πρόγραμμα δεν έχει ενεργοποιηθεί.
Η βασική ιδέα του νέου προγράμματος είναι να αυξηθεί το ποσοστό της κρατικής εγγύησης στα δάνεια πάνω από το 80%, που ισχύει στο βασικό εγγυοδοτικό πρόγραμμα τις Αναπτυξιακής Τράπεζας, ώστε να μειωθεί ο κίνδυνος που αναλαμβάνουν οι τράπεζες και να μπορέσουν να χορηγήσουν δάνεια στις πολύ μικρές επιχειρήσεις μέχρι του ποσού των 50.000 ευρώ σε κάθε επιχείρηση. Σε αυτό το πλαίσιο, θα μπορούσε να αποφευχθεί και ο κίνδυνος να χρειασθεί οι τράπεζες να ζητούν από τις επιχειρήσεις «τρελές» εξασφαλίσεις και εγγυήσεις.
Η κυβέρνηση βρίσκεται στην τελική φάση των συζητήσεων με τις τράπεζες για να ενεργοποιηθεί, μέσα στον Ιανουάριο, το «μικρό εγγυοδοτικό», όμως πληροφορίες αναφέρουν ότι εξακολουθεί να υπάρχει «δυστοκία» από την πλευρά των τραπεζών, που εκτιμούν ότι το πρόγραμμα εξακολουθεί να έχει προβλήματα και να κρύβει κινδύνους. Ειδικότερα, όπως επισημαίνεται από την πλευρά των τραπεζών:
- Στη συντριπτική πλειονότητά τους, οι πολύ μικρές επιχειρήσεις δεν πληρούν τα κριτήρια δανειοδότησης, ακόμη και με την αυξημένη εγγύηση που θα προσφέρει το Δημόσιο. Ο Ενιαίος Εποπτικός Μηχανισμός (SSM) της ΕΚΤ, λένε οι τράπεζες, έχει δώσει αυστηρές οδηγίες να τηρούνται «άρτια πιστοδοτικά κριτήρια ακόμα και στη διάρκεια της κρίσης». Όπως έγραψε το Σin, ο SSM τονίζει πως «οι κανόνες που οι τράπεζες πρέπει να τηρούν πάντοτε όταν χορηγούν δάνεια ισχύουν και για τη χορήγηση δανείων με κρατικές εγγυήσεις». Δηλαδή, «οι τράπεζες πρέπει πάντοτε να αξιολογούν τη φερεγγυότητα των πελατών τους, με άλλα λόγια την οικονομική τους κατάσταση και τον κίνδυνο μη αποπληρωμής των δανείων. Αυτό σημαίνει ότι οι τράπεζες θα πρέπει να χορηγούν δάνεια μόνο όταν θεωρούν ότι ο δανειολήπτης θα είναι σε θέση να τα αποπληρώσει. Οι κρατικές εγγυήσεις δεν μεταβάλλουν αυτόν τον κανόνα και, επομένως, δεν θα πρέπει να ενθαρρύνουν τις τράπεζες να δανειοδοτούν επιχειρήσεις "ζόμπι".
- Σε αυτό το πλαίσιο, οι τράπεζες επιμένουν ότι δεν μπορούν να παρακάμψουν τα κριτήρια δανειοδότησης ούτε και με τις αυξημένες εγγυήσεις που θα προσφέρει το Δημόσιο, ούτε ίσως και αν οι επιχειρήσεις προσφέρουν σημαντικές εξασφαλίσεις, διότι αυτό που προέχει είναι να κρίνεται πως η επιχείρηση θα μπορέσει να αποπληρώσει το δάνειο. Έτσι, επισημαίνεται ότι υπάρχει ο κίνδυνος να κατακλυσθεί το τραπεζικό σύστημα από εκατοντάδες χιλιάδες αιτήσεις επιχειρήσεων, να «φρακάρει» η διαδικασία αξιολόγησης των αιτημάτων και, τελικά, να είναι πολύ λίγες οι επιχειρήσεις που θα φθάσουν στην εκταμίευση δανείου. Με άλλα λόγια, το πρόγραμμα θα μπορούσε να εξελιχθεί σε φιάσκο που θα βάρυνε τις τράπεζες και την κυβέρνηση.
Αυτές οι επιφυλάξεις κρατούν προς το παρόν στον... πάγο το πρόγραμμα για τα εγγυημένα δάνεια των πολύ μικρών επιχειρήσεων, ο σχεδιασμός του οποίου προβλέπει ότι θα κινητοποιήσει συνολικά κεφάλαια για δάνεια ύψους 450 εκατ. ευρώ, με το συνδυασμό κρατικών εγγυήσεων και τραπεζικής μόχλευσης. Θα παρέχει, όπως και το βασικό πρόγραμμα εγγυημένων δανείων της Αναπτυξιακής Τράπεζας, κεφάλαια κίνησης με καλούς όρους σε επιχειρήσεις που, σε κανονικές συνθήκες, θα δανείζονταν με πολύ υψηλότερα επιτόκια.
Το ποσό του δανείου θα υπολογίζεται με βάση το μισθολογικό κόστος ή τον κύκλο εργασιών του 2019, όπως έγινε και με τα άλλα προγράμματα του Ταμείου Εγγυοδοσίας της Αναπτυξιακής Τράπεζας, τα οποία χορηγούν δάνεια ίσα με το διπλάσιο του μισθολογικού κόστους ή το 25% του κύκλου εργασιών. Κάθε δάνειο δεν θα μπορεί να υπερβαίνει τα 50.000 ευρώ.Το νέο πρόγραμμα θα απευθύνεται στις επιχειρήσεις που ορίζονται με βάση τους κοινοτικούς κανόνες ως "micro" (πολύ μικρές) και είναι αυτές που απασχολούν λιγότερα από δέκα άτομα και έχουν κύκλο εργασιών και συνολικό ενεργητικό μικρότερο των 2 εκατ. ευρώ. Σε αυτή την κατηγορία εντάσσεται ένα πολύ μεγάλο ποσοστό του συνόλου των μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Πρόκειται, κατά κανόνα, για επιχειρηματικές μονάδες οικογενειακού χαρακτήρα.
