Ως «μικρό ευρωπαϊκό εξαγωγικό τίγρη» χαρακτήρισε απόψε την Ελλάδα ο αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Μαργαρίτης Σχοινάς, ο οποίος παρουσίασε στην 48η γενική συνέλευση του Συνδέσμου Εξαγωγέων- ΣΕΒΕ στη Θεσσαλονίκη τα «τρία πεδία δυσκολιών», αλλά και ευκαιριών που διανοίγονται σήμερα στην Ευρώπη, για τα οποία οι ελληνικές επιχειρήσεις θα πρέπει να παραμένουν σε εγρήγορση: το «παιχνίδι» της ανταγωνιστικότητας της ΕΕ, της στρατηγικής της αυτονομίας και των εξελίξεων γύρω από τις καθαρές τεχνολογίες (clean tech), τη «σιωπηλή πανδημία» της έλλειψης δεξιοτήτων και το μεταναστευτικό, για το οποίο - όπως είπε - η Ευρώπη πρέπει να οργανώσει ένα φιλόδοξο πρόγραμμα νόμιμης μετανάστευσης.
Το παγκόσμιο πλανητικό παιχνίδι του cleantech
Αναλυτικότερα, ως προς το πρώτο από τα τρία θέματα, ο κ. Σχοινάς επισήμανε ότι η πανδημία αποκάλυψε τις δομικές αδυναμίες της Ευρώπης, ήτοι την εξάρτησή της από πρώτες ύλες τρίτων χωρών, την έλλειψη βιομηχανικής και μεταποιητικής παραγωγής σε κρίσιμους τομείς και γενικά το έλλειμμα στρατηγικής αυτονομίας.
«Το παιχνίδι της ανταγωνιστικότητας θα παιχτεί στο κατά πόσο η Ευρώπη θα μπορέσει γρήγορα να χτίσει μίγμα στρατηγικής αυτονομίας και επείγει η δράση, γιατί οι ανταγωνιστές μας δεν μας περιμένουν» σημείωσε, υπενθυμίζοντας ότι ειδικά στο θέμα του clean tech έχει εκκινήσει ένα παγκόσμιο πλανητικό παιχνίδι, με τις ΗΠΑ να επενδύουν το ιλιγγιώδες ποσό του 1 τρισ. δολ. «Βρήκαν έναν ευφημιστικό τρόπο να το αποκαλέσουν, "Πράξη μείωσης πληθωρισμού". Πρόκειται για ένα γιγαντιαίο σχήμα ενισχύσεων, που ουσιαστικά θα φέρει στις ΗΠΑ κάθε επενδυτική προσπάθεια στον τομέα των καθαρών τεχνολογιών. Δεν πρέπει να χάσουμε αυτό το παιχνίδι» τόνισε και πρόσθεσε ότι ανταποκρινόμενη στις εξελίξεις η ΕΕ έχει παρουσιάσει αφενός το δικό της σχέδιο, με το Net Zero Industry Act (για τις μηδενικές εκπομπές της βιομηχανίας) και αφετέρου την πρωτοβουλία για τις κρίσιμες πρώτες ύλες.
Μάλιστα, απευθυνόμενος στο κοινό των εξαγωγέων, είπε ότι οι εξελίξεις αυτές τους αφορούν άμεσα, γιατί πολλές από αυτές τις πρώτες ύλες και τεχνολογίες επηρεάζουν καθοριστικά την ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων και το ίδιο ισχύει και για τις σχετικές κρατικές ενισχύσεις. Γνωστοποίησε μάλιστα ότι στο νέο πλαίσιο κρατικών ενισχύσων και στην ευρωπαϊκή στρατηγική που συνοδεύει τις δύο προαναφερθείσες πρωτοβουλίες υπάρχει ρήτρα, η οποία ανοίγει τον δρόμο για να επωφεληθούν και κράτη και περιφέρειες με οικονομική παραγωγή κάτω από τον μέσο όρο της ΕΕ. «'Αρα πέρα από τους μεγάλους με τις βαθιές τσέπες, βάζουμε στο παιχνίδι και τους οικονομικούς παίκτες κάτω από τον μέσο όρο» σημείωσε.
Η σιωπηλή πανδημία της έλλειψης δεξιοτήτων και ο «δύσκολος πολιτικά» παράγοντας της μετανάστευσης
Ο αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής επισήμανε ακόμα ότι όπου και να βρεθεί στην Ευρώπη ακούει το ίδιο παράπονο: ότι οι επιχειρήσεις δεν έχουν το ανθρώπινο δυναμικό που χρειάζονται ή ότι το δυναμικό αυτό δεν είναι αρκετά εξειδικευμένο. «Είναι μια σιωπηλή πανδημία η έλλειψη δεξιοτήτων, που πρέπει να τη διορθώσουμε ταχύτατα. Η Ευρώπη χρειάζεται μια επανάσταση δεξιοτήτων, που θα τους αφορά όλους, και τη χρειάζεται τώρα, σαν βασικό ανθρώπινο δικαίωμα. Για αυτή την επανάσταση στην Ελλάδα δεν είχαμε ποτέ πριν τόσο φιλόδοξο χρηματοδοτικό φάκελο, συνολικά 3,6 δισ. ευρώ μόνο γι' αυτή τη δουλειά 2 δισ. ευρώ από το σχέδιο ανάκαμψης και 1,6 δισ. από Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο. Είναι μια μεγάλη ιστορική ευκαιρία που δεν πρέπει να χάσουμε και εσείς ως επιχειρήσεις πρέπει να πρωταγωνιστήσετε ώστε τα λεφτά αυτά να πιάσουν τόπο» είπε.
Πρόσθεσε ότι υπάρχει ένας «δύσκολος πολιτικά, αλλά αναγκαίος οικονομικά παράγοντας, που λέγεται νόμιμη μετανάστευση ή οργανωμένη αγορά εργασίας». Όπως είπε, στις αρχές του 20ου αιώνα, οι Ευρωπαίοι αντιστοιχούσαν στο 20% του παγκόσμιου πληθυσμού, στις αρχές του 21ου στο 10% και το 2050 το ποσοστό τους προβλέπεται να υποχωρήσει στο 5%, με ό,τι αυτό σημαίνει για την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας και τη βιωσιμότητα των ασφαλιστικών συστημάτων και των προνοιακών πολιτικών.
«Η Ευρώπη πρέπει να οργανώσει ένα φιλόδοξο πρόγραμμα νόμιμης μετανάστευσης. Οπως ωραία το είπε ο Γιούνκερ, να ανοίξουμε μια πόρτα για να σταματήσει ο κόσμος να μπαίνει από τα παράθυρα» επισήμανε προσθέτοντας ότι το πρόγραμμα αυτό θα είναι οργανωμένο και απόλυτα ευθυγραμμισμένο με τις ανάγκες της αγοράς εργασίας και «θα βασίζεται στην ακλόνητη πεποίθηση ότι όσοι (μετανάστες) έρχονται στην Ευρώπη θα πρέπει να ενστερνιστούν απόλυτα τις αρχές και αξίες που τη διέπουν. Είναι κάτι που πρέπει να γίνει. Δεν είναι πολύ δημοφιλές στις πρωτεύουσες των κρατών-μελών, δεν είναι εύκολο, αλλά είναι αναγκαίο και χρειάζεται πολιτική αντιστήριξη. Ο δικός σας ρόλος ως εκπροσώπων της ζώσας οικονομίας, θα είναι καθοριστικός» υπογράμμισε, απευθυνόμενος στο κοινό των επιχειρηματιών και των εξαγωγέων.
«Πάτος στο βαρέλι» με την ενιαία μεταναστευτική πολιτική
Ο κ. Σχοινάς αναφέρθηκε και στο μεταναστευτικό, λέγοντας πως αν δεν υπάρχουν ασφαλή σύνορα, δεν υπάρχει και ασφαλής οικονομία. «Όταν ξεκινήσαμε τον Σεπτέμβριο του 2019, παραλάβαμε μια ντροπιαστική κατάσταση για τη χώρα και την Ευρώπη (...) και τέσσερα χρόνια μετά έχουμε χτίσει σε όλα τα ελληνικά νησιά σύγχρονα κέντρα υποδοχής και ταυτοποίησης, 100% χρηματοδοτημένα από τον ευρωπαϊκό προϋπολογισμό, θωρακίσαμε τα σύνορα, αποκρούσαμε την εργαλειοποίηση (του μεταναστευτικού) στον Έβρο και τα σύνορα της Λευκορωσίας και χτίζουμε ένα νέο μεταναστευτικό σύμφωνο, για το οποίο πριν από δέκα ημέρες είχαμε την πρώτη μεγάλη επιτυχία, γιατί τα κράτη - μέλη συμφώνησαν στην ανάγκη ενιαίας μεταναστευτικής πολιτικής. (Ως επιχειρήσεις) σας αφορά καθοριστικά (το συγκεκριμένο θέμα), γιατί μόνο με ενιαία μεταναστευτική πολιτική βάζουμε πάτο στο βαρέλι» είπε χαρακτηριστικά και πρόσθεσε ότι αν έπρεπε να προσθέσει έναν τέταρτο παράγοντα, στη λίστα των τριών που προανάφερε, αυτός θα ήταν η σύγκλιση και η συνεργασία, «να δούμε τον αναπτυξιακό ορίζοντα ως πεδίο εθνικής συνεννόησης όχι ως γήπεδο για διαφωνίες ή κοκορομαχίες».
Περί δημοκρατικής Ρωσίας και ανοικοδόμησης της Ουκρανίας
Σε συζήτηση που ακολούθησε με τον πρόεδρο του ΣΕΒΕ, Συμεών Διαμαντίδη, για την επίπτωση στην ευρωπαϊκή οικονομία του πολέμου στην Ουκρανία, ο κ. Σχοινάς επισήμανε ότι ενώ αρχικά δημιουργήθηκε πανικός και «πετάχθηκαν οι Κασσάνδρες», η κατάσταση μετέπειτα ομαλοποιήθηκε, με αποτέλεσμα να μειωθεί η ενεργειακή εξάρτηση από τη Ρωσία (στο 13% από 52%), να βρεθούν εναλλακτικοί πάροχοι ενέργειας και να συναφθούν μακροχρόνια συμβόλαια για LNG (υγροποιημένο φυσικό αέριο). Επιπλέον, η Ευρώπη στηρίζει την Ουκρανία με 2 δισ. ευρώ μηνιαίως και σιγά - σιγά η ευρωπαϊκή επενδυση στη σταθερότητα αρχίζει και αποδίδει: «η οικονομία σταθεροποιείται, η απασχόληση ξαναξεκινάει, ο πληθωρισμός είναι πτωτικός, η ενεργειακή ανεξαρτησία είναι δεδομένη. Μας λείπει μόνο να σταματήσει ο πόλεμος, αλλά αυτό απαιτεί συνεννόηση ευρύτερη, η οποία είναι σε εξέλιξη» είπε.
Ο κ. Σχοινάς αφού δήλωσε αθεράπευτα αισιόδοξος, διατύπωσε την εκτίμηση ότι «δεν είμαστε μακριά από τη στιγμή που θα δούμε μια δημοκρατική Ρωσία. Η Ρωσία πρέπει να είναι δημοκρατική - δεν μπορεί να συνεχίσει να κυβερνάται έτσι. Η ύψιστη ασφάλεια σταθερότητας για την Ευρώπη, κοινωνικά, οικονομικά και γεωπολιτικά, θα είναι μια δημοκρατική Ρωσία. Εύχομαι να το δούμε να συμβαίνει».
Δήλωσε αισιόδοξος για την ανοικοδόμηση της Ουκρανίας, επισημαίνοντας ότι είναι μια σχετικά πιο απλή και φθηνή διαδικασία, σε σχέση με εκείνη της ανοικοδόμησης της Ευρώπης μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, με το σχέδιο Μάρσαλ, γιατί θα την κάνουν Αμερικανοί και Ευρωπαίοι μαζί. «Η ανοικοδόμηση της Ουκρανίας δεν πρέπει να θεωρείται κάτι ανέφικτο ή πανάκριβο και οι ελληνικές επιχειρήσεις θα πρέπει να έχουν λόγο σε αυτή» είπε.
Ο κ. Σχοινάς υποστήριξε ακόμα ότι το αποτέλεσμα των πρώτων εκλογών έδειξε σαφέστατα την ενηλικίωση του ελληνικού πολιτικού συστήματος, με μια νομιμοποίηση της αποτελεσματικότητας. Υπογράμμισε δε, πως δεν χωράει καμία αμφιβολία ότι «από Δευτέρα, θα περιμένουμε ένα μεγάλο εκρηκτικό επενδυτικό "μπουμ" στην Ελλάδα».
Επισήμανε ακόμα ότι το λιμάνι της Θεσσαλονίκης, έπειτα από δεκαετίες οπισθοδρόμησης αρχίζει σιγά - σιγά να δείχνει τη δυναμική του, ενώ χαρακτήρισε ως «εμβληματικό καινοτόμο υπερέργο» το τεχνολογικό πάρκο τέταρτης γενιάς ThessINTEC, που «προικίζεται» με 35 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης.
Στον αντιπρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής απονεμήθηκε το βραβείο «Χρυσός Αλέξανδρος» από τον ΣΕΒΕ.