Στις 4 Μαρτίου, το 66% των ψηφισάντων της κομματικής βάσης των Σοσιαλδημοκρατών τέθηκε υπέρ του «Μεγάλου Συνασπισμού» με τους Χριστιανοδημοκράτες, με βασικό κίνητρο την αποτροπή μιας νέας σκληρής εκλογικής ήττας σε περίπτωση πρόωρων εκλογών. Με ποσοστά στις δημοσκοπήσεις μεταξύ 15% και 16% το ένστικτο της πολιτικής αυτοσυντήρησης λειτούργησε ως αντίβαρο στη διαφανείσα ισχυρή εσωκομματική δυναμική ανατροπής.
Ο τρίτος, μετά το 2005, «Μεγάλος Συνασπισμός» CDU/CSU-SPD αρχίζει με μια εύθραυστη σταθεροποίηση καθώς και οι δύο εταίροι του είναι οι ηττημένοι των εκλογών του Σεπτεμβρίου∙ κατά κύριο λόγο οι Σοσιαλδημοκράτες βέβαια, με ιστορικά χαμηλά, αλλά και οι Χριστιανοδημοκράτες που είχαν σημαντικές απώλειες.
Ο πραγματικός πολιτικός ορίζοντας και των δύο κομμάτων δεν είναι η τετραετία, αλλά οι ευρωεκλογές της Άνοιξης του 2019, όταν η παραδοσιακά χαλαρή ψήφος κινδυνεύει να διογκώσει τη συρρίκνωση της εκλογικής βάσης τους και να θέσει σε αμφισβήτηση τη βιωσιμότητα του «Μεγάλου Συνασπισμού».
Ερωτήματα
Όμως, ακόμη και ο χρόνος που μεσολαβεί μέχρι τότε, προβάλλει εν μέσω μιας σειράς εξελίξεων στην ΕΕ–Ευρωζώνη παραμένει αχαρτογράφητη περιοχή, εξαιτίας ενός συνεχώς αυξανόμενου κατάλογου από ερωτήματα που δεν μπορούν να απαντηθούν, κατά κύριο λόγο, ως προς την ευρωπαϊκή στρατηγική της νέας γερμανικής κυβέρνησης.
Ερώτημα πρώτο: Μπορεί ακόμη και η καλύτερη εκδοχή γαλλογερμανικής σύνθεσης για τη μεταρρύθμιση της Ευρωζώνης να ενσωματώσει την απόκλιση της Ιταλίας, λαμβάνοντας υπόψη ότι είναι πιθανό ο συνομιλητής των Μέρκελ και Μακρόν να είναι ο υποψήφιος πρωθυπουργός του Κινήματος των Πέντε Αστέρων Ντι Μάιο;
Ερώτημα δεύτερο: Όταν και εάν βρουν τη μεταξύ τους ισορροπία η Μέρκελ και ο Μακρόν, πώς θα αναζητήσουν κοινό παρονομαστή που να είναι ταυτόχρονα αποδεκτός και από τους Επτά του Νότου (Γαλλία, Ιταλία, Ισπανία, Πορτογαλία, Μάλτα, Κύπρος και Ελλάδα), ιδιαίτερα από τη στιγμή που οι Οκτώ του Βορρά (Ολλανδία, Ιρλανδία, Σουηδία, Δανία, Φινλανδία και τις τρεις βαλτικές χώρες) την περασμένη εβδομάδα, με κοινή τους δήλωση, απέρριψαν την πρόταση Μακρόν;
Ερώτημα τρίτο: Ποιες διαστάσεις θα πάρει η αντιπαράθεση που ήδη καταγράφεται για τη διαδοχή του Ντράγκι στην ηγεσία της ΕΚΤ τον Νοέμβριο του 2019, με τη Μέρκελ να στηρίζει την υποψηφιότητα του νυν επικεφαλής της Bundesbank και γνωστού «γερακιού» της γραμμής Σόιμπλε, Γενς Βάιντμαν;
Με τον Ισπανό Ντε Γκίντος στην αντιπροεδρία της ΕΚΤ, τον Πορτογάλο Σεντένο επικεφαλής του Eurogroup και το Βερολίνο να έχει υποχωρήσει την Άνοιξη του 2011 αποσύροντας επί της ουσίας την υποψηφιότητα του τότε επικεφαλής της Γερμανικής Κεντρικής Τράπεζας Βέμπερ για τη διαδοχή του Τρισέ, η Μέρκελ πολύ δύσκολα θα μπορούσε να αντισταθεί στην πίεση που δέχεται από τα δεξιά για στήριξη ενός κεντρικού τραπεζίτη της Ευρωζώνης όχι κατ’ ανάγκη Γερμανού, αλλά πιστού στην κληρονομιά του Σόιμπλε.
Οι δύο εταίροι, Χριστιανοδημοκράτες και Σοσιαλδημοκράτες πιέζονται με διαφορετικό τρόπο στο εσωτερικό:
Η CDU πιέζεται από την ακροδεξιά Εναλλακτική για την Γερμανία (AfD) αλλά και από το κόμμα των Φιλελευθέρων, που φιλοδοξεί να συγκρατήσει τις διαρροές προς την ακροδεξιά αλλά και να επαναπατρίσει όλους όσους την ψήφισαν συγκυριακά ως κίνηση διαμαρτυρίας. Η διπλή αυτή πίεση απειλεί κατά κύριο λόγο τους Βαυαρούς Χριστιανοκοινωνιστές, την CSU δηλαδή, η οποία με την σειρά της πιέζει την Μέρκελ.
Επιπρόσθετα, οι πολιτικές εξελίξεις στην Αυστρία, με το ακροδεξιό Κόμμα της Ελευθερίας να συγκυβερνά με το δεξιό Λαϊκό Κόμμα, αλλά και η ανάδειξη στην Ιταλία ως κυρίαρχων πόλων στην πολιτική σκηνή του Κινήματος των Πέντε Αστέρων και της Λέγκας του Βορρά, διευκολύνει τη σταδιακή, έστω, αποδοχή της Εναλλακτικής για την Γερμανία στην πολιτική ορθότητα και κανονικότητα, με ό,τι αυτό μπορεί να σημάνει αρχικά σ’ επίπεδο ομόσπονδων κρατιδίων και στη συνέχεια σε ομοσπονδιακό και ευρωπαϊκό επίπεδο.
Ούτε ένα χειροκρότημα
Οι Σοσιαλδημοκράτες έχουν κατρακυλήσει δημοσκοπικά στο ίδιο ποσοστό με την Εναλλακτική ενώ η αποσάρθρωση της εκλογικής τους βάσης δεν απορροφάται ούτε από τους Πράσινούς ούτε από την Linke.
Το κλισέ «μια εικόνα χίλιες λέξεις» επιβεβαιώθηκε δύο φορές από τους Σοσιαλδημοκράτες.
Εικόνα πρώτη, πριν από ένα μήνα, όταν στην κομματική συνδιάσκεψη η ψηφοφορία με ανάταση χεριών δεν έδινε την εικόνα αν εγκρίνεται ή όχι η καταρχήν συμφωνία συγκυβέρνησης Μέρκελ-Σουλτς, η αίθουσα «πάγωσε» και μαζί τους οι σχολιαστές των ζωντανών τηλεοπτικών μεταδόσεων.
Δεύτερη εικόνα, την Κυριακή 4 Μαρτίου, όταν ανακοινώθηκε το αποτέλεσμα του εσωκομματικού δημοψηφίσματος, όπου παρά το υψηλό ποσοστό του «ναι», δεν ακούσθηκε ούτε ένα χειροκρότημα.
* Το ΕΝΑ http://www.enainstitute.org/ είναι ένα ανεξάρτητο, μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα ερευνητικό κέντρο. Αποτελεί ένα βήμα ελεύθερου διαλόγου και ένα χώρο δημιουργίας και διάδοσης εναλλακτικών ιδεών με τελικό στόχο το μετασχηματισμό τους σε εφαρμόσιμες θεωρίες και πολιτικές τόσο στην Ελλάδα όσο και σε ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο.