Η αποπομπή του Ευάγγελου Βενιζέλου από το ΚΙΝΑΛ/ΠΑΣΟΚ εξακολουθεί να ταλανίζει τη Χαριλάου Τρικούπη, καθώς συνεχίζονται οι αποχωρήσεις στελεχών, που πρόσκεινται στον πρώην αρχηγό του ΠΑΣΟΚ.
Το Σάββατο, 8 Ιουνίου, αποχώρησαν από το ΚΙΝΑΛ δύο ακόμη στελέχη. Πρόκειται για τους Παύλο Γεωργιαδη, υποψήφιο στο νομό Καβάλας με το ΚΙΝΑΛ και τον Αλέξη Αθανασόπουλου από το νομό Φωκίδας. Και οι δύο με επιστολές τους εξέφρασαν την αντίθεσή τους με την απόφαση της Φώφης Γεννηματά να θέσει εκτός ΚΙΝΑΛ τον Ευάγγελο Βενιζέλο και αποφάσισαν να αποχωρήσουν.
Ωστόσο, ανεξάρτητα από τα εσωτερικά του ΚΙΝΑΛ/ΠΑΣΟΚ, η απουσία από την επόμενη Βουλή του κ. Βενιζέλου, όπως ο ίδιος δήλωσε, έχει προκαλέσει αντιδράσεις σε πολιτικούς φίλους και αντιπάλους, σε μέγεθος μάλλον δυσανάλογο της προσφοράς του.
Αρκετοί υποστηρίζουν ότι η επόμενη Βουλή θα είναι "φτωχή" χωρίς την παρουσία του κ. Βενιζέλου. Πρόκειται, όμως για "κροκοδείλια δάκρυα" καθώς πολλοί εξ αυτών ήταν αυτοί που που τον κατηγορούσαν ειδικά για τη φορολογική που άσκησε ως υπουργός Οικονομικών από τον Ιούνιο του 2011, μέχρι τον Μάρτιο του 2012, καθώς έχει συνδέσει το όνομά του με τρεις φόρους που πλήττουν ακόμη και σήμερα τα χαμηλά εισοδήματα και βέβαια την αποκαλούμενη μεσαία τάξη.
Πρόκειται για τον φόρο κατοχής ακινήτων (σημερινό ΕΝΦΙΑ) στην πιο στυγνή μορφή του, το τέλος επιτηδεύματος στους ελεύθερους επαγγελματίες, προσυπέγραψε την… προσωρινή ειδική εισφορά αλληλεγγύης, όπως επίσης και έχει την ευθύνη για την αποτυχημένη κίνηση «κουρέματος» του ελληνικού δημοσίου χρέους, το περιβόητο PSI.
Η θητεία του ως υπουργός Οικονομικών
Ανέλαβε υπουργός Οικονομικών τον Ιούνιο του 2011, όταν η κυβέρνηση του Γιώργου Παπανδρέου κλυδωνιζόμενη από τις αντιδράσεις που προκαλούσε το πακέτο των μέτρων που περιείχε το Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα.
Ανέλαβε υπουργός Οικονομικών τον Ιούνιο του 2011, όταν η κυβέρνηση του Γιώργου Παπανδρέου κλυδωνιζόμενη από τις αντιδράσεις που προκαλούσε το πακέτο των μέτρων που περιείχε το Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα.
Ήταν μια επιλογή που όπως αποδείχτηκε, ο ίδιος δεν ζύγισε καλά, ενώ άλλοι εκτιμούν ότι έπεσε στην παγίδα του Γιώργου Παπανδρέου. Ο κ. Βενιζέλος έπαιρνε διακριτικές αποστάσεις από την τότε οικονομική πολιτική και με την κορύφωση των αντιδράσεων για τα μέτρα, ο κ. Παπαδρέου κατέφυγε στον ανασχηματισμό.
Είπε στον κ. Βενιζέλο «αφού θεωρείς ότι μπορείς να περιορίσεις τις απαιτήσεις της τρόικας, ανέλαβε υπουργός Οικονομικών».
Ο κ. Βενιζέλος, έχοντας εμπιστοσύνη στο «εγώ» του και υπερκετιμώντας τις δυνατότητές του, όπως συνέβη πολλάκις στην πολιτική του καριέρα, δέχτηκε και στις 17 Ιουνίου ανέλαβε υπουργός Οικονομικών, με υποσχέσεις ότι θα αλλάξει το μείγμα της μνημονιακής πολιτικής.
Δεν τα κατάφερε όμως και οι ήττες για τον ίδιο, ξεκίνησαν από τα… αποδυτήρια. Οι διαφημιζόμενες «διαλεκτικές ικανότητες» του κ. Βενιζέλου αποδείχτηκαν εξαιρετικά αδύναμες απέναντι στην τρόικα.
Το υπουργείο Οικονομικών υπό την ηγεσία του Γιώργου Παπακωνσταντίνου, είχε δρομολογήσει την επιβολή Ειδικής Εισφοράς Αλληλεγγύης, ως «προσωρινό μέτρο μέχρι το 2014.
Στο νομοσχέδιο που τελικά κατατέθηκε στη Βουλή, περιείχε το συγκεκριμένο μέτρο (μεταξύ των άλλων επιβαρυντικών) και φέρει την υπογραφή του Ευάγγελου Βενιζέλου ως υπουργού Οικονομικών. Πρόκειται για τον ν. 3986/2011 που δημοσιεύτηκε στο ΦΕΚ την 1η Ιουλίου 2011. Για την ιστορία, η «προσωρινή» Ειδική Εισφορά Αλληλεγγύης εξακολουθεί να επιβάλλεται ακόμη!
Ο ίδιος νόμος (3986/2011) περιέχει και το επίσης «προσωρινό» Τέλος Επιτηδεύματος για τους ελεύθερους επαγγελματίες και τις επιχειρήσεις το οποίο επίσης επιβάλλεται ακόμα!
Όταν έδιωξε την τρόικα και έφερε τον «ΕΝΦΙΑ»
Τα μέτρα, όμως δεν είχαν τελειώσει. Στα τέλη Αυγούστου του 2011 ξεκινά νέα διαπραγμάτευση με την τρόικα, η οποία ως συνήθως έβλεπε «κενά» στον προϋπολογισμό.
Οι διαπραγματεύσεις στο υπουργείο Οικονομικών ήταν πολύωρες και εξαντλητικές καθώς οι δανειστές πίεζαν για νέα μέτρα. Κι ενώ προχωρούσαν οι συζητήσεις, τα μεσάνυχτα της 30ης Αυγούστου προς ξημερώματα της 1ης Σεπτεμβρίου, φτάνει ένα sms στους οικονομικούς συντάκτες, με το οποίο το γραφείο Τύπου του ΥΠΟΙΚ τους ενημέρωνε, ότι ο διαπραγμάτευση διακόπηκε και η τρόικα αποχωρεί.
Πράγματι, οι εκπρόσωποι των δανειστών αποχώρησαν ξαφνικά και διαμήνυσαν ότι δεν θα επιστρέψουν, αν η κυβέρνηση δεν λάβει νέα δημοσιονομικά μέτρα.
Υπό την πίεση αυτή και για να επιστρέψει η τρόικα στις συζητήσεις ο τότε υπουργός Οικονομικών Ευάγγελος Βενιζέλος ανακοινώνει το ΕΕΤΗΔΕ.
Πρόκειται για το Έκτακτο Ειδικό Τέλος Ηλεκτροδοτούμενων Επιφανειών, το οποίο αντικατέστησε τον Φόρο Ακίνητης Περιουσίας. Μάλιστα, προκειμένου να επιτευχθεί η απόλυτη εισπραξιμότητα του νέου φόρου, ο νόμος προέβλεψε την είσπραξή του μέσα από τους λογαριασμούς της ΔΕΗ. Τι σήμαινε αυτό; Ότι όποιος δεν πλήρωνε τον λογαριασμό του ρεύματος και τον ΕΕΤΗΔΕ του έκοβαν το ηλεκτρικό ρεύμα!!
Μάλιστα η ΔΕΗ είχε υποχρεωθεί να διακόπτει την παροχή του ηλεκτρικού ρεύματος, ακόμα και σε όσους καταναλωτές πλήρωναν την αξία του ρεύματος αλλά όχι τον νέο φόρο.
Επρόκειτο για τον πιο ανάλγητο φόρο τόσο σε ότι αφορά στην διαδικασία με την οποία επιβλήθηκε όσο και για τον αναγκαστικό τρόπο είσπραξής του.
Ο ίδιος ο κ. Βενιζέλος, δήλωνε τότε με έπαρση ότι το νέο Τέλος Ακινήτων λειτουργεί σαν «Ασφάλιστρο Κινδύνου Περιουσίας». Τι εννοούσε; Ότι εάν κατέρρεε η χώρα θα κατέρρεε και η αξία της ακίνητης περιουσίας, οπότε οι ιδιοκτήτες ακινήτων πληρώνοντας το νέο τέλος «σώζουν» την περιουσία του!
Κατόπιν, το 2013το ΕΕΤΗΔΕ μετονομάστηκε σε Έκτακτο Ειδικό Τέλος Ακινήτων (ΕΕΤΑ) και καταργήθηκε η σύνδεσή του με τους λογαριασμούς της ΔΕΗ.
Το 2014, το ΕΕΤΑ μετονομάστηκε σε ΕΝΦΙΑ από τον τότε υπουργό Οικονομικών και σημερινό διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος Γιάννη Στουρνάρα, ονομασία που διατηρεί μέχρι σήμερα, αλλά έχει μειωθεί η επιβάρυνση των ιδιοκτησιών μικρής αντικειμενικής αξίας, σε σχέση με το αρχικό πλαίσιο.
Το καταστροφικό PSI
Ο κ. Βενιζέλος επαίρεται για το PSI, υποστηρίζοντας ότι είναι ο μόνος υπουργός Οικονομικών, που πέτυχε να «κουρέψει» το χρέος κατά 106 δισ. ευρώ.
Όμως, την… επιτυχία του, διαψεύδει το ίδιο το ΔΝΤ το οποίο πρόσφατα παραδέχτηκε, ότι με τη διαδικασία που έγινε το «κούρεμα» του ελληνικού χρέους, σώθηκαν οι ευρωπαϊκές τράπεζες και φυσικά απέτυχε η προσπάθεια να σωθεί η Ελλάδα.
Επίσης, το περίφημο PSI αποδομεί πλήρως έκθεση της Τράπεζας της Ελλάδος. Στο βιβλίο της Τράπεζας της Ελλάδος «Το χρονικό της μεγάλης κρίσης 2008-2013», που εκδόθηκε τον Ιούνιο του 2014, επί θητείας του Γιώργου Προβόπουλου και αποκαλύπτει ότι το όφελος από το PSI και το PSI+ ήταν εξαιρετικά περιορισμένο.
Από τη συνολική μείωση του χρέους κατά 137,9 δισ. ευρώ που επιτεύχθηκε με το PSI του Φεβρουαρίου του 2012 και την επαναγορά ομολόγων το Δεκέμβριο του ίδιου έτους, το καθαρό όφελος ήταν μόλις 51,2 δισ. ευρώ.
Όπως εξηγεί η ΤτΕ, αυτό οφείλεται στην ιδιομορφία της διαδικασίας του PSI, στις πρόσθετες ανάγκες δανεισμού που δημιούργησαν οι ίδιες οι διαδικασίες (ανακεφαλαιοποίηση τραπεζών), καθώς και στην ανάγκη χρηματοδότησης των ελλειμμάτων του προϋπολογισμού.
Όπως αναφέρεται στο βιβλίο της ΤτΕ, το ύψος των παλαιών δανείων (ομολόγων) προς τους ιδιώτες επενδυτές μειώθηκε το Φεβρουάριο κατά 106 δισ. ευρώ περίπου. Επίσης, με την επαναγορά χρέους το Δεκέμβριο του 2012, το χρέος μειώθηκε περαιτέρω κατά 31,9 δισ. ευρώ, δηλαδή συνολικά κατά 137,9 δισ. ευρώ. Όμως, τονίζεται στο βιβλίο της ΤτΕ, το καθαρό όφελος από την αναδιάρθρωση του χρέους μετριάστηκε σημαντικά, κυρίως λόγω:
• Της ανάγκης για ανακεφαλαιοποίηση των ελληνικών τραπεζών με έκδοση νέου χρέους (ύψους 41 δισ. ευρώ εντός του 2012).
• Του δανεισμού ύψους 11,3 δισ. ευρώ για την επαναγορά χρέους (το Δεκέμβριο).
• Του γεγονότος ότι η μείωση της αξίας των ομολόγων που διακρατούσαν τα ελληνικά ασφαλιστικά ταμεία ή άλλοι φορείς (ύψους 16,2 δισ. ευρώ) δεν οδήγησε σε μείωση του χρέους, επειδή επρόκειτο για ενδοκυβερνητικό χρέος.
• Του δανεισμού 4,5 δισ. ευρώ για την παροχή ομολόγων του EFSF στα ασφαλιστικά ταμεία ως αντισταθμιστικού οφέλους έναντι της μείωσης των απαιτήσεων που υπέστησαν.
• Της ανάγκης για δανεισμό 11,9 δισ. ευρώ για την κάλυψη του ελλείμματος του 2012 (συμπεριλαμβανομένης της πληρωμής δεδουλευμένων τόκων το Φεβρουάριο, αλλά όχι και της επίπτωσης από τη στήριξη τραπεζικών ιδρυμάτων).
• Της ανάγκης κάλυψης λοιπών υποχρεώσεων του Δημοσίου (π.χ. πληρωμές στον ΕΜΣ, πληρωμές παλαιών οφειλών κ.λπ.) συνολικού ύψους 1,9 δισ. ευρώ.
• Στο πλαίσιο αυτό το καθαρό τελικό αποτέλεσμα όλων των συναλλαγών ήταν η μείωση του χρέους εντός του 2012 μόνο κατά 51,2 δισ. ευρώ, σημειώνει η ΤτΕ.