Σε στάδιο τελικής επεξεργασίας βρίσκεται νομοσχέδιο, για την παροχή μικροπιστώσεων από νέα, εξειδικευμένα σχήματα, σε αποκλεισμένους από την τραπεζική δανειοδότηση.
Ο υφυπουργός Οικονομικών, αρμόδιος για το χρηματοπιστωτικό σύστημα, Γιώργος Ζαββός σε συνέντευξή του στο ΑΠΕ ΜΠΕ ανέφερε ότι βρίσκεται στο στάδιο της τεχνικής επεξεργασίας νομοσχέδιο με το οποίο δημιουργείται ένα νέο χρηματοδοτικό εργαλείο, οι μικροπιστώσεις έως 25.000 ευρώ, οι οποίες θα προσφέρονται από εξειδικευμένες εταιρείες σε δανειολήπτες που είναι αποκλεισμένοι από το πιστωτικό σύστημα.
Συγκεκριμένα,προωθείται η θεσμοθέτηση ευέλικτων μηχανισμών που θα επιτρέψουν στους δανειολήπτες - κυρίως ελεύθερους επαγγελματίες - οι οποίοι παραμένουν αποκλεισμένοι από τις τράπεζες να αποκτήσουν πρόσβαση σε δανεικά κεφάλαια. Πρόκειται για μικρά ποσά έως 25.000 ευρώ, το λεγόμενο Microfinance.
Είναι ένας θεσμός που έχει λειτουργήσει στη Γαλλία και αποτελεί μιά νέα προσέγγιση της κοινωνικής τραπεζικής. Eξειδικευμένες εταιρείες παρέχουν δάνεια τα οποία συνοδεύονται από συμβουλευτικές υπηρεσίες προς τους δανειολήπτες.
Σύμφωνα με πληροφορίες, το προς ολοκλήρωση νομοθέτημα βασίζεται στο νομοσχέδιο που είχε τεθεί σε διαβούλευση τον Ιανουάριο του 2019 από τον πρώην υπουργό Οικονομίας και Ανάπτυξης Γιάννη Δραγασάκη, αλλά δεν έφτασε στην Βουλή, λόγω των πολιτικών εξελίξεων που οδήγησαν σε πρόωρες εκλογές.
Τα σχήματα που δανειοδοτούν και οι δικαιούχοι
Το νομοσχέδιο Δραγασάκη καθόριζε τη διαδικασία σύστασης των ιδρυμάτων τα οποία θα χορηγούν μικροπιστώσεις και θα αδειοδοτούνται από την Τράπεζα της Ελλάδος.
Συγκεκριμένα, μπορεί να είναι είτε ιδιωτικές είτε δημόσιες είτε μικτά σχήματα. Για τη χορήγηση άδειας λειτουργίας από την κεντρική τράπεζα, απαιτείται η κάλυψη αρχικού κεφαλαίου ίσου τουλάχιστον με το ποσό των διακοσίων χιλιάδων (200.000) ευρώ. Τα ιδρύματα μικροχρηματοδοτήσεων υποχρεούνται να διατηρούν το ως άνω αρχικό κεφάλαιο σε όλη τη διάρκεια λειτουργίας τους.
Μικροδάνεια θα δικαιούνται:
- Οι πολύ μικρές και μικρές επιχειρήσεις
- Τα φυσικά πρόσωπα για τη σύσταση πολύ μικρών και μικρών επιχειρήσεων
- Οι αυτοαπασχολούμενοι
- Οι Φορείς Κοινωνικής και Αλληλέγγυας Οικονομίας
- Τα φυσικά πρόσωπα για την κάλυψη εκπαιδευτικών αναγκών
- Οι δικαιούχοι προγραμμάτων εφαρμογής δημόσιας πολιτικής
- Οι ευάλωτες κοινωνικά ομάδες
Ποιές ανάγκες θα καλύπτουν τα δάνεια:
- Τα χορηγούμενα δάνεια θα καλύπτουν ανάγκες, όπως
- Επενδυτικές ανάγκες
- Κεφάλαιο κίνησης
- Χρηματοδοτικές μισθώσεις έως 25.000 ευρώ για την απόκτηση εξοπλισμού.
- Εγγυήσεις έως το όριο των 25.000 ευρώ, οι οποίες, όμως, δεν μπορεί να χρησιμοποιηθούν για τη λήψη δανείων από άλλα χρηματοδοτικά ιδρύματα.
- προσωπικές μικροχρηματοδοτήσεις έως 10.000 ή έως 25.000 ευρώ, υπό όρους.
Οι servicers έχουν μεγαλύτερη ευχέρεια για «κουρέματα»
Επίσης, ο υφυπουργός Οικονομικών Γιώργος Ζαββός στη συνέντευξή του στο ΑΠΕ ΜΠΕ προανήγγειλε παρεμβάσεις για μεγαλύτερη διαφάνεια στον τρόπο λειτουργίας των εταιρειών που διαχειρίζονται τα «κόκκινα δάνεια» (Servisers) και κυρίως στις σχέσεις τους με τους δανειολήπτες.
Ο Γ. Ζαββός παραδέχεται ότι στην παρούσα φάση υπάρχει ένα έλλειμμα διαφάνειας όσον αφορά τον τρόπο που λειτουργούν οι εταιρείες αυτές και υποστηρίζει ότι θα πρέπει να υπάρξει μεγαλύτερη και πληρέστερη ενημέρωση του κοινού για τους όρους στοιχεία (πόσα δάνεια διαχειρίζεται καθεμιά) γεγονός που θα διευκόλυνε και την προσέγγιση τους με τους δανειολήπτες.
Αναφέρει δε, ότι οι εταιρείες διαχείρισης έχουν μεγαλύτερη ευχέρεια σε σύγκριση με τις τράπεζες στην αναδιάρθρωση χρεών με «κούρεμα» της οφειλής και στη ρύθμιση προβληματικών δανείων.
«Είμασε σε ανοικτή συζήτηση με τους servicers ώστε να δώσουν κίνητρα σε αυτούς που μπορούν να εξυπηρετήσουν το χρέος τους, διαχωρίζοντας τους ταυτοχρόνως από τους στρατηγικούς κακοπληρωτές. Είναι πιο εύκολο για τους servicers να κάνουν αναδιάρθρωση χρέους με «κούρεμα» καθώς δεν επιβαρύνονται, όπως οι τράπεζες, με τους ίδιους εποπτικούς κανόνες οι οποίοι τους υποχρεώνουν για κάθε διαγραφή χρέους να εγγράφουν ζημιές και πρόσθετες προβλέψεις. Η συμβιβαστική λύση συμφέρει όλους» υποστηρίζει χαρακτηριστικά.
Ωστόσο, αναγνωρίζει ότι θα πρέπει να υπάρξει μεγαλύτερη διαφάνεια στον τρόπο λειτουργίας των servicers, και για το λόγο αυτό θα πρέπει συμπληρωματικά να δημιουργηθεί ένα point system για τις εταιρείες αυτές. Ακόμη εκτιμά ότι χρήσιμο θα ήταν να δημιουργηθεί ένα credit register bureau, όπως λειτουργεί στην Ιρλανδία, το οποίο μεταξύ άλλων θα παρέχει πλήρη στοιχεία για την καθαρή θέση του κάθε δανειολήπτη.
Μέγιστης σημασίας το σχέδιο «Ηρακλής»
Ο υφυπουργός Οικονομκών χαρακτηρίζει την εφαρμογή του σχεδίου «Ηρακλής» ως εγχείρημα μέγιστης σημασίας για ολόκληρη την οικονομία, καθώς η ταχύτερη αποδέσμευση των τραπεζών από το βάρος των «κόκκινων δανείων» θα δημιουργήσει τις προϋποθέσεις για την χρηματοδότηση των επιχειρήσεων και των νοικοκυριών, ενισχύοντας έτσι τους ρυθμούς ανάπτυξης. Εκτιμά ότι από την αποδοχή που φαίνεται να έχει ο «Ηρακλής», ένα μόλις μήνα μετά την έναρξη λειτουργίας του, η μείωση των «κόκκινων δανείων» μπορεί να φθάσει και τα 40 δισ. ευρώ.
Πιο συγκεκριμένα για τον «Ηρακλή» που ήδη έχει τεθεί σε πλήρη λειτουργία μετά την αίτηση που ήδη υπέβαλε η πρώτη τράπεζα για την ένταξη της στο πρόγραμμα παροχής κρατικής εγγύησης (Eurobank) ο Γ. Ζαββός επισημαίνει ότι η παρούσα φάση της υλοποίησης του φιλόδοξου σχεδίου αποτελεί πρόκληση. «Είναι κρίσιμης σημασίας διότι θα λειτουργήσει ως παράδειγμα για τις υπόλοιπες τράπεζες.
Αναμφίβολα η ταχύτατη ανταπόκριση που έδειξαν οι τράπεζες αποτελεί θετικό σημάδι. Αν μάλιστα λάβουμε υπόψιν ότι στην Ιταλία που εφαρμόστηκε το ίδιο μοντέλο, πέρασε ένας χρόνος από την ψήφιση του σχετικού νόμου μέχρι να υποβληθεί η πρώτη αίτηση από πιστωτικό ίδρυμα».
Το όφελος για τις τράπεζες από την πλήρη ανάπτυξη του σχήματος παροχής εγγυήσεων θα είναι η διαγραφή «κόκκινων δανείων» 30 έως 40 δισ. ευρώ, με πολύ μικρό κόστος. Ομως η επιτυχία του σχεδίου σηματοδοτεί ευρύτερες επιπτώσεις. Ετσι σύμφωνα με τον Γ. Ζαββό "η ανταπόκριση των επενδυτών στο πρόγραμμα θα δώσει ψήφο εμπιστοσύνης στην ελληνική οικονομία και θα την βοηθήσει να αποκτήσει υψηλότερη πιστοληπτική αξιολόγηση. Αλλωστε, όλοι οι οίκοι αξιολόγησης στις εκθέσεις τους υπογραμμίζουν την ταχύτητα και επάρκεια με την οποία η κυβέρνηση σχεδίασε, νομοθέτησε και εφαρμόζει το σχέδιο «Ηρακλής».
Βέβαια η ολοκλήρωση των σχετικών διαδικασιών μέχρι να φθάσει η στιγμή να εκδοθούν τα πρώτα ομόλογα απαιτεί χρόνο. Ωστόσο δρομολογούνται όλες οι παρεμβάσεις που απαιτεί ο σχετικός νόμος, προκειμένου να μπορέσει να λειτουργήσει ο μηχανισμός. Στο πλαίσιο αυτό την προηγούμενη εβδομάδα ο Γ. Ζαββός υπέγραψε την Πράξη για τη σύσταση της Επιτροπής που θα ελέγχει την πορεία ανάκτησης των δανείων από τους servicers.
«Στόχος μας είναι να απελευθερωθούν ταχύτατα οι πόροι από τις τράπεζες για τη χρηματοδότηση της οικονομίας» αναφέρει ο ίδιος χαρακτηριστικά. Οσον αφορά στην εγγύηση που θα παράσχει το Ελληνικό Δημόσιο στους τίτλους κύριας διαβάθμισης (senior bonds) συνολικού ύψους έως 12 δισ. ευρώ, ο Γ. Ζαββός είναι κατηγορηματικός, ξεκαθαρίζοντας ότι θα είναι όπως όλες οι εγγυήσεις που παρέχει το Ελληνικό Δημόσιο. Τούτο σημαίνει ότι για την εγγύηση το Δημόσιο δεν θα δεσμεύσει κεφάλαια από το «μαξιλάρι ασφαλείας» που διαθέτει. Το αν αυτά τα τιτλοποιημένα ομόλογα χαρακτηριστούν μηδενικού κινδύνου, αποτελεί απόφαση η οποία θα λαμβάνει κατά περίσταση ο επόπτης των τραπεζών στην Φρανκφούρτη (ο SSM).
