Με φόντο τις αλλεπάλληλες τουρκικές προκλήσεις στο Αιγαίο -όπως οι πρόσφατες υπερπτήσεις F16 στο Καστελόριζο-, αλλά και την κλιμάκωση της επιθετικής ρητορικής που χρησιμοποιεί κάθε τόσο η Τουρκία, ο Αλέξης Τσίπρας είναι έτοιμος για το ταξίδι στην Τουρκία την Τρίτη, προκειμένου να συναντηθεί με τον τούρκο πρόεδρο, Ταγίπ Ερντογάν.
Κορυφαίοι Τούρκοι κυβερνητικοί αξιωματούχοι, με πρώτο και καλύτερο τον υπουργό Άμυνας Χουλουσί Ακάρ, με κάθε ευκαιρία υπονομεύουν τις ελληνοτουρκικές σχέσεις, κάνοντας λόγο για γαλάζια πατρίδα στο Αιγαίο και για τα δικαιώματα της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο.
Εξάλλου την περασμένη εβδομάδα ο ίδιος ο Ερντογάν επανέφερε στη διμερή ατζέντα το ζήτημα των οκτώ Τούρκων αξιωματικών που διέφυγαν στην Ελλάδα μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα στη γειτονική χώρα.
Ως εκ τούτου αντικρουόμενες είναι οι απόψεις για το αν είναι σωστός ο χρόνος της συνάντησης Τσίπρα- Ερντογάν, ωστόσο «πηγές» του υπουργείο Εξωτερικών επιμένουν ότι αυτό που προέχει είναι να διατηρηθεί ανοιχτός δίαυλος επικοινωνίας και μάλιστα στο υψηλότερο επίπεδο με την Τουρκία, παρά τις αδιαμφισβήτητες δυσκολίες που όλοι αναγνωρίζουν ότι υφίστανται.
Επισημαίνουν, μάλιστα, ότι η διακοπή του διαλόγου με την Άγκυρα, αποτελεί μια επιλογή που εγκυμονεί σοβαρούς κινδύνους, καθώς θα λειτουργούσε ως επιταχυντής κλιμάκωσης της έντασης ανάμεσα στις δύο χώρες.
Οι προσδοκίες της Αθήνας
Η Αθήνα δεν περιμένει να προκύψουν "θαύματα" από τις επαφές στην Άγκυρα έχει ωστόσο συγκεκριμένη στόχευση.
Αυτό που προέχει για το Μαξίμου είναι να σταλούν συγκεκριμένα σαφή μηνύματα προς την τουρκική πλευρά, που σχετίζονται με την ανάγκη αποκλιμάκωσης της έντασης στο Αιγαίο (περιορισμός των παραβάσεων σε θάλασσα και αέρα), ενώ σημείο «κλειδί» στην ελληνική ατζέντα αποτελεί και το προσφυγικό.
Ειδικότερα ο Αλέξης Τσίπρας θα επιδιώξει να λάβει μια νέα δέσμευση από την Άγκυρα ότι θα λάβει μέτρα προκειμένου να μην υπάρχει αύξηση στις προσφυγικές ροές προς την Ελλάδα.
Επίσης ο πρωθυπουργός αναμένεται να ενημερώσει τον Ταγίπ Ερντογάν για την απόφαση της Ελλάδας να επεκτείνει τα χωρικά της ύδατα αλλά μόνο στην Αδριατική και το Ιόνιο. Η Ρώμη και τα Τίρανα έχουν ήδη ενημερωθεί.
Ο πρωθυπουργός θα ενημερώσει τον Ταγίπ Ερντογάν πως η Αθήνα δεν σκοπεύει να αλλάξει το status quo στο Αιγαίο και την Κρήτη.
Στην διευρυμένη ατζέντα των συνομιλιών περιλαμβάνονται το Κυπριακό, όπου πάντως η Τουρκία εμμένει στην απορριπτική στάση επί των βασικών ελληνικών θέσεων (τέλος στις εγγυήτριες δυνάμεις, αποχώρηση τουρκικών στρατευμάτων), οι ευρωτουρκικές σχέσεις καθώς και η ενίσχυση των Μέτρων Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης.
Παράλληλα η ελληνική πλευρά θα επιδιώξει να αποφύγει το άνοιγμα της ατζέντας σε θέματα, όπως αυτό της Θράκης, στο οποίο είχε επιμείνει ο Ταγίπ Ερντογάν, κατά την επίσκεψή του στην Αθήνα τον Δεκέμβριο του 2017. Η τουρκική πλευρά υποστηρίζει πως οι μουφτήδες πρέπει να εκλέγονται από τα μέλη της μειονότητας, ενώ η Ελλάδα αναγνωρίζει τους διορισμένους από το ελληνικό κράτος.
Το πρόγραμμα της επίσκεψης
Ο κ. Τσίπρας θα μεταβεί την Τρίτη στην Άγκυρα, όπου θα γίνει δεκτός από τον κ. Ερντογάν, ενώ θα ακολουθήσει συνέντευξη Τύπου και δείπνο.
Την Τετάρτη 6 Φεβρουαρίου ο Πρωθυπουργός θα επισκεφθεί την Κωνσταντινούπολη, όπου θα έχει και συνάντηση με τον Οικουμενικό Πατριάρχη, Βαρθολομαίο.
Μάλιστα, αναφερόμενος στην επίσκεψη Τσίπρα στην Τουρκία ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος αναφέρθηκε στον ιδιαίτερο συμβολισμό της επίσκεψης του Αλέξη Τσίπρα στη «σιωπηλή», από το 1971, Ιερά Θεολογική Σχολή της Χάλκης επισημαίνοντας την ανάγκη επαναλειτουργίας της Σχολής, ύστερα από σχεδόν μισό αιώνα από τότε που άδικα ανεστάλη η λειτουργία της».
Επίσης ευχήθηκε η συνάντηση του πρωθυπουργού με τον Ερντογάν «να συμβάλει καταλυτικά στη βελτίωση των σχέσεων» μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας
Σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, τον κ. Τσίπρα θα συνοδεύσουν, μεταξύ άλλων, ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Κατρούγκαλος και ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομίας και Ανάπτυξης, Στέργιος Πιτσιόρλας.
Τονίζεται πως πρόκεται για το 4ο ταξίδι του κ. Τσίπρα στη γειτονική χώρα, μετά τις επισκέψεις τον Νοέμβριο του 2015 σε Κωνσταντινούπολη και Άγκυρα, τον Μάρτιο του 2016 στη Σμύρνη, και τον Μάιο του 2016 στην Ανθρωπιστική Σύνοδο του ΟΗΕ που πραγματοποιήθηκε στην Κωνσταντινούπολη.
