«Αμέσως μετά την ολοκλήρωση της πρώτης αξιολόγησης και την εφαρμογή της μεταρρύθμισης του ασφαλιστικού, θα προχωρήσουμε στο δεύτερο κεφάλαιο των μεταρρυθμίσεων του εργασιακού πεδίου, με έμφαση στην επαναφορά των συλλογικών διαπραγματεύσεων» δήλωσε ο υπουργός Εργασίας, Γιώργος Κατρούγκαλος, μιλώντας στην ημερίδα της ευρωομάδας GUE/NGL και των ευρωβουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ, σε συνεργασία με το τμήμα Εργατικής Πολιτικής του ΣΥΡΙΖΑ, με τίτλο: «Συλλογικές συμβάσεις εργασίας και απλήρωτη δουλειά: Πώς θα ανακτήσουμε το χαμένο έδαφος σε Ελλάδα και Ευρώπη».
«Όπως έχει προβλεφθεί και στη συμφωνία του Ιουλίου, έχουμε συγκροτήσει μαζί με τους δανειστές μία επιτροπή από ειδικούς, η οποία θα προτείνει ένα πόρισμα, βάσει του οποίου θα θεσπιστεί η τομή που θα επαναφέρει τον κοινωνικό διάλογο για τις συλλογικές διαπραγματεύσεις στην Ελλάδα. Έχουμε ήδη συμφωνήσει με τη διεθνή οργάνωση εργασίας να αποτελεί και αυτή έναν σύμβουλο που θα επιβλέπει την όλη διαδικασία και θα εξασφαλίσει το σεβασμό και την τήρηση των διεθνών κανόνων» τόνισε ο κ. Κατρούγκαλος.
Αναφερόμενος στο ρόλο που πρέπει να παίξει το συνδικαλιστικό κίνημα, ο υπουργός Εργασίας υπογράμμισε ότι οι ίδιοι οι εργαζόμενοι θα πρέπει να κάνουν τα συνδικάτα τους πιο ζωντανά, πιο κοντά στους νέους ανθρώπους, ώστε το συνδικαλιστικό κίνημα να αποτελέσει ξανά παράγοντα προοδευτικής αλλαγής και όχι στοιχείο του πελατειακού συστήματος. «Καθήκον όλων μας, λοιπόν, όσων θέλουμε η Ελλάδα να αλλάξει, είναι να προωθήσουμε αυτές τις σημαντικές αλλαγές, που έχει ανάγκη ο τόπος» πρόσθεσε.
Παράλληλα, ο κ. Κατρούγκαλος εκτίμησε ότι μέσα στο μήνα θα κατατεθεί στη Βουλή το νομοσχέδιο για την ασφαλιστική μεταρρύθμιση. Όπως είπε, οι εφαρμογές των πολιτικών του μνημονίου δεν αποτελούν τίποτα παραπάνω, παρά συμπυκνωμένο νεοφιλελευθερισμό. «Στον αναγκαστικό συμβιβασμό στον οποίο μας οδήγησε το «πραξικόπημα» του κλεισίματος των τραπεζών τον Ιούλιο, πράγματι υπογράψαμε μνημόνιο, το οποίο περιλαμβάνει νεοφιλελεύθερα μέτρα. Θα τιμήσουμε την υπογραφή μας και θα πάρουμε τα μέτρα τα οποία δεσμευτήκαμε, κυρίως, σε ό,τι αφορά την ανάγκη εξοικονόμησης πόρών. Θα τα σεβαστούμε, μέχρι κεραίας» επεσήμανε ο κ. Κατρούγκαλος, διευκρινίζοντας, ωστόσο ότι θα τα εντάξουν σε ευρύτερες πολιτικές που θα έχουν κοινωνικό πρόσημο και στίγμα. «Η μεταρρύθμιση του ασφαλιστικού έχει τέτοια χαρακτηριστικά» δήλωσε ο υπουργός.
Σύμφωνα με τον ίδιο, το χαρακτηριστικότερο παράδειγμα της πλήρους απορρύθμισης του κοινωνικού κράτους είναι η κατάργηση στην πράξη των συλλογικών συμβάσεων εργασίας, της υποχρεωτικότητας και της δυνατότητας επέκτασής τους. Όπως ανέφερε χαρακτηριστικά, πάνω από 200 κλαδικές συλλογικές συμβάσεις που ίσχυαν, πριν από τις μνημονιακές πολιτικές, φτάσαμε το 2015 να είναι λιγότερες από 19.
Ο κ. Κατρούγκαλος, επικαλούμενος πρόσφατη μελέτη του ΔΝΤ, έκανε λόγο για «τεράστια έκρηξη ανισοτήτων που αποτελεί πρόβλημα για την ίδια την ανάπτυξη». «Αυτές οι ανισότητες έχουν γίνει πράγματι πρωτοφανείς. Μόνο οι κοινωνικοί αγώνες μπορούν να ξαναφέρουν τον κοινωνικό χαρακτήρα της Ευρώπης» σημείωσε ο κ. Κατρούγκαλος. Την ίδια ώρα, ο υπουργός αναφέρθηκε και στις ενέργειες της κυβέρνησης, λέγοντας: «Αρχικά, κυρώσαμε, μετά από 20 ολόκληρα χρόνια από την υπογραφή του, τον αναθεωρημένο ευρωπαϊκό κοινωνικό χάρτη. Πλέον, οι απολύσεις πρέπει να είναι αιτιολογημένες. Αυτό το βασικό χαρακτηριστικό της νομοθεσίας του τόπου μας να δέχεται ότι είναι αναιτιώδης η καταγγελία της σύμβασης εργασίας δεν ισχύει πια, μετά την κύρωση του αναθεωρημένου ευρωπαϊκού κοινωνικού χάρτη».
Από την πλευρά του, ο αντιπρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Δημήτρης Παπαδημούλης, δήλωσε ότι είναι δέσμευση της συμφωνίας, αμέσως μετά την ολοκλήρωση της πρώτης αξιολόγησης, να προχωρήσει η επαναφορά της ισχύος των συλλογικών συμβάσεων και στην Ελλάδα, «που καταργήθηκαν από τις κυβερνήσεις της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ». «Δυστυχώς, αυτή η κατάσταση της κατάργησης δικαιωμάτων στην Ελλάδα την μετατρέπει σε ουραγό στην Ευρώπη, αλλά δεν είμαστε μία εξαίρεση σε μία ευρωπαϊκή πραγματικότητα που πηγαίνει καλά», τόνισε ο κ. Παπαδημούλης, επισημαίνοντας ότι, τα τελευταία χρόνια, παρατηρείται μία υποχώρηση εισοδημάτων και δικαιωμάτων σε όλη την Ευρώπη.
Ενδεικτικά, ανέφερε ότι «λιγότερο από 60% των εργαζομένων στην Ευρώπη, στην Ευρωπαϊκή Ένωση, καλύπτονται από συλλογικές συμβάσεις οποιασδήποτε μορφής, πολύ πιο κάτω απ' ό,τι ίσχυε στις δεκαετίες του 60, του 70 και του 80. Επίσης, έχει αυξηθεί πάρα πολύ η μορφή της ελαστικής εργασίας και της μερικής απασχόλησης, που έχει ξεπεράσει το 20%. Όλα αυτά στο όνομα της καταπολέμησης της ανεργίας, αλλά και η ανεργία αυξήθηκε τα τελευταία χρόνια. Στην Ευρωζώνη έχει πιάσει διψήφιο ποσοστό, παρά την ευελιξία των εργασιακών σχέσεων, που σημαίνει ότι οι περίφημες συμπιέσεις δικαιωμάτων, εισοδημάτων και κατακτήσεων, των εργαζομένων, προκειμένου να δημιουργηθούν επενδύσεις, απέτυχαν».
Μεταξύ άλλων, ο κ. Παπαδημούλης υπογράμμισε: «Περνάμε μία περίοδο πολύ πυκνών εξελίξεων. Σε δύο μέρες, τη Δευτέρα στις 7 Μαρτίου, έχουμε μία Σύνοδο Κορυφής, από την οποία περιμένουμε επιτέλους ένα θετικό μήνυμα για την αντιμετώπιση του προσφυγικού ως ενός μεγάλου ευρωπαϊκού προβλήματος. Και πρέπει επιτέλους από τα λόγια να περάσουμε στις πράξεις. Την ίδια μέρα, γίνεται και το Eurogroup και περιμένουμε και από εκεί την επιτάχυνση για την ολοκλήρωση της πρώτης αξιολόγησης». Όπως είπε, η ολοκλήρωση της πρώτης αξιολόγησης θα σημάνει και την υλοποίηση του 70% της συμφωνίας, που έχει υπογράψει η χώρα, μέχρι και το 2018 και θα είναι η αφετηρία, για να αρχίσουν να έρχονται και θετικές ειδήσεις. «Πριν από δύο μέρες, η ΕΛΣΤΑΤ ανακοίνωσε ότι η ύφεση για το 2015 δεν ήταν 2,5 ή 4%, όπως προβλεπόταν το καλοκαίρι, αλλά μόλις 0,2%. Πρακτικά, σταμάτησε αυτή η κατρακύλα της ύφεσης, που μείωσε κατά 25% το παραγόμενο προϊόν, το εθνικό μας εισόδημα. Το αναφέρω αυτό, διότι τα πράγματα έχουν εξελιχθεί καλύτερα, απ' ό,τι προβλεπόταν το καλοκαίρι. Όπως, επίσης, έχουν εξελιχθεί καλύτερα και στα δημοσιονομικά. Αντί για πρωτογενές έλλειμμα 0,25%, θα καταγραφεί ένα μικρό πλεόνασμα. Είναι και αυτό περίεργο, παράλογο, το να υπάρχουν κάποιοι, όπως ο κ. Τόμσεν από το ΔΝΤ που να ζητούν παραπάνω μέτρα, ενώ τα πράγματα έχουν εξελιχθεί καλύτερα. Η ελληνική κυβέρνηση είναι αποφασισμένη να υλοποιήσει στο 100% τη συμφωνία» πρόσθεσε ο κ. Παπαδημούλης.
Ο ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Κώστας Χρυσόγονος, σε δήλωσή του στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, επεσήμανε ότι, τα τελευταία χρόνια, στο πλαίσιο των μνημονιακών προγραμμάτων, παρατηρείται μία γενικότερη κατεδάφιση των κοινωνικών δικαιωμάτων στην Ελλάδα. Μέσα σε αυτά, όπως τόνισε, περιλαμβάνονται και τα εργασιακά δικαιώματα, «δεδομένου άλλωστε ότι μία από τις κεντρικές ιδέες του προγράμματος είναι η απορρύθμιση της αγοράς εργασίας, με στόχο την πτώση του κόστους εργασίας, η οποία υποτίθεται ότι θα ενισχύσει την ανταγωνιστικότητα των ελληνικών επιχειρήσεων».
«Στην πράξη, βέβαια, ο καθένας αντιλαμβάνεται ότι αυτή δεν είναι μία σοβαρή μέθοδος ενίσχυσης ανταγωνιστικότητας, διότι, αν ίσχυε κάτι τέτοιο, τότε η Βουλγαρία θα έπρεπε να είναι πιο ανταγωνιστική από τη Δανία, πράγμα το οποίο προφανώς δεν ισχύει στην πράξη» είπε ο κ. Χρυσόγονος και συνέχισε: «Η σημερινή εκδήλωση είναι, λοιπόν, μία προσπάθεια της ευρωομάδας του ΣΥΡΙΖΑ να ενισχύσει το μέτωπο του αγώνα απέναντι στις πρωτοβουλίες για απορρύθμιση, οι οποίες προέρχονται από την πλευρά των ξένων δανειστών της χώρας. Και για το σκοπό αυτό επιστρατεύσαμε και έχουμε καλέσει και πανεπιστημιακούς που ασχολούνται με αυτά τα θέματα, συνδικαλιστές και ανθρώπους της πολιτικής όχι μόνο από την Ελλάδα, αλλά και από το εξωτερικό και, μάλιστα, όχι μόνο από το χώρο της ευρωπαϊκής αριστεράς, αλλά και σοσιαλδημοκράτες και άλλους. Ευελπιστούμε ότι μπορεί να έχουμε ένα θετικό αποτέλεσμα στη δημιουργία ενός κλίματος που θα βοηθήσει και την ελληνική κυβέρνηση στην προσπάθειά της να προστατεύσει, όσο γίνεται περισσότερο, τις εργασιακές σχέσεις και τα εργασιακά δικαιώματα στη χώρα μας».
Για «εργασιακό μεσαίωνα» έκανε λόγο στην ομιλία του ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, συντονιστής ΕΠΕΚΕ Εργασίας, Σωκράτης Βαρδάκης. «Οι λέξεις εργασιακός μεσαίωνας και εργασιακές σχέσεις γαλέρας αντικατοπτρίζουν πλήρως την ελληνική πραγματικότητα στο πεδίο των εργασιακών σχέσεων» ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Βαρδάκης, ενώ υπογράμμισε ότι «οι εργασιακές μεταρρυθμίσεις έγιναν χωρίς καμία λογική και πάνω από όλα χωρίς τα συνδικάτα. Οι εφαρμοζόμενες πολιτικές των τελευταίων έξι χρόνων κατήργησαν κάθε έννοια εργασιακού δικαίου και όχι μόνο». Σύμφωνα με στοιχεία που παρουσίασε, «λιγότερο από 7% εργαζομένων καλύπτονται πλέον από τις ελάχιστες συλλογικές συμβάσεις που έχουν απομείνει σε ισχύ, η απασχόληση έχει μειωθεί στο 53% και η ανεργία εκτοξεύθηκε στο 25%». «Η χώρα μας πλέον δεν έχει απασχολούμενους, έχει απασχολήσιμους», όπως δήλωσε.
Την ίδια ώρα, ο κ. Βαρδάκης σημείωσε ότι είναι επιτακτική ανάγκη να εντατικοποιηθούν οι έλεγχοι για την ανασφάλιστη εργασία. «Πρέπει να κάνουμε ουσιαστικές παρεμβάσεις, για να προφυλάξουμε έστω αυτά τα λίγα δικαιώματα. Σαφώς, τεράστιες ευθύνες έχουν οι προηγούμενες κυβερνήσεις, αλλά και η Ευρωπαϊκή Ένωση και, ειδικά, το ΔΝΤ. Οι ευρωπαϊκοί θεσμοί πρέπει να καταλάβουν ότι πρέπει να αλλάξουν πολιτική και τακτική. Το επόμενο διάστημα, πρέπει όλοι μαζί να δημιουργήσουμε τις προοπτικές εκείνες, για να επαναφέρουμε τις εργασιακές σχέσεις» συμπέρανε ο κ. Βαρδάκης.
Από την πλευρά της, η ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Κωνσταντίνα Κούνεβα, ανέφερε, μεταξύ άλλων ότι οι ατομικές συμβάσεις επεκτείνονται ραγδαία.
Κοινό συμπέρασμα της ημερίδας ήταν ότι η στρατηγική της απορρύθμισης της εργασίας δεν είναι μόνο ελληνικό πρόβλημα. Όπως ειπώθηκε, «σε ολόκληρη την ΕΕ καταγράφεται υποχώρηση των συλλογικών συμβάσεων εργασίας, ραγδαία εξάπλωση των «ευέλικτων» εργασιακών σχέσεων, αύξηση της επισφάλειας και ταυτόχρονη διατήρηση της ανεργίας σε πρωτοφανή επίπεδα». Σύμφωνα με σχετική ανακοίνωση, «στην Ελλάδα, τους προσεχείς μήνες, κυβέρνηση και θεσμοί θα διαπραγματευτούν ένα νέο πλαίσιο σε κρίσιμα πεδία των εργασιακών σχέσεων, με κορυφαίο αυτό των συλλογικών συμβάσεων. Περίπου, ταυτόχρονα, η Κομισιόν θα παρουσιάσει τις προτάσεις της για ένα πλαίσιο «ελάχιστων κοινών εργασιακών κανόνων» στην ΕΕ».