Η βρετανική κυβέρνηση ενεργοποιεί σήμερα το άρθρο 50 της Συνθήκη της ΕΕ, το οποίο αποτελεί την επίσημη κοινοποίηση της πρόθεσης ενός κ-μ να αποχωρήσει από την Ένωση. Από σήμερα ΕΕ και Βρετανία θα έχουν δύο χρόνια για να διαπραγματευτούν μια συμφωνία αποχώρησης. Επίσης, οι δύο πλευρές θα πρέπει να προσδιορίζουν τις μελλοντικές εμπορικές τους σχέσεις.
Το άρθρο 50
Το άρθρο 50 ορίζει τη διαδικασία που πρέπει να ακολουθήσει ένα κράτος μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης για να αποχωρήσει από αυτή. Κάθε κράτος μέλος μπορεί να αποφασίσει να αποχωρήσει από την Ένωση, σύμφωνα με τους εσωτερικούς συνταγματικούς του κανόνες. Μόλις ενεργοποιηθεί το άρθρο 50, οι δύο πλευρές έχουν δύο χρόνια διαπραγματεύσεων. Ωστόσο, η περίοδος αυτή μπορεί να επεκταθεί με ομόφωνη απόφαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.
Στόχος είναι η επίτευξη συμφωνίας, παρόλα αυτά υπάρχει η πιθανότητα αυτό να μην επιτευχθεί.
Δύο συμφωνίες
Η ΕΕ και η Βρετανία, έχουν δύο χρόνια για να διαπραγματευτούν τη συμφωνία αποχώρησης, που θα ορίζει τις ρυθμίσεις για την αποχώρηση της χώρας από την Ένωσης και λαμβάνοντας ταυτόχρονα το πλαίσιο των μελλοντικών τους σχέσεων. Οι συμφωνίες που θα καθορίζουν το πλαίσιο των μελλοντικών σχέσεων των δύο πλευρών θα είναι μέρος ξεχωριστής συμφωνίας, την οποίας οι διαπραγματεύσεις ενδέχεται να διαρκέσουν περισσότερο.
Αν οι διαπραγματεύσεις ολοκληρωθούν επιτυχώς, η συμφωνία αποχώρησης θα πρέπει να επικυρωθεί από τη Βρετανία, να εγκριθεί από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο καθώς και από 20 από τα 27 κράτη μέλη που εκπροσωπούνται στο Συμβούλιο.
Η συμφωνία για το πλαίσιο των μελλοντικών σχέσεων των δύο πλευρών θα πρέπει να εγκριθεί από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και από όλα τα κράτη μέλη της Ένωσης.
Τι καλύπτει η συμφωνία αποχώρησης;
Η συμφωνία αποχώρησης καλύπτει ζητήματα όπως:
Τα δικαιώματα των Ευρωπαίων πολιτών στη Βρετανία
Τα δικαιώματα των Βρετανών πολιτών στην ΕΕ
Οι οικονομικές υποχρεώσεις που ανέλαβε η Βρετανία ως κράτος μέλος
Συνοριακά ζητήματα (ειδικά μεταξύ Βρετανίας και Ιρλανδίας)
Η έδρα των ευρωπαϊκών ορΤι καλύπτει η συμφωνία για το γανισμών
Οι διεθνείς δεσμεύσεις που έλαβε η Βρετανία ως κράτος μέλος της Ένωσης (για παράδειγμα η συμφωνία του Παρισιού για το κλίμα)
Τι καλύπτει η συμφωνία για το μελλοντικό πλαίσιο συνεργασίας;
Η συμφωνία για το μελλοντικό πλαίσιο συνεργασίας θα καθορίζει τις προϋποθέσεις για τη συνεργασία των δύο πλευρών σε διάφορα θέματα, όπως η άμυνα, η καταπολέμηση της τρομοκρατίας, η προστασία του περιβάλλοντος, η έρευνα και η εκπαίδευση.
Βασικό κομμάτι της συμφωνίας θα αφορά τις μελλοντικές εμπορικές σχέσεις.
Οι διαπραγματεύσεις
Μόλις η Βρετανία επικαλεστεί το άρθρο 50, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, που εκπροσωπεί τις κυβερνήσεις των κ-μ, θα ορίσει τις κατευθυντήριες γραμμές που θα λειτουργήσουν ως βάση της διαπραγμάτευσης. Επικεφαλής των διαπραγματεύσεων από την πλευρά της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι ο πρώην επίτροπος Μισέλ Μπαρνιέ. Οι διαπραγματεύσεις αναμένεται να ξεκινήσουν μέσα στις επόμενες εβδομάδες.
Κατά την παρουσίασή του στο ΕΚ, οκ. Μπαρνιέ, αρίθμησε σειρά αρχών που θα τηρηθούν κατά τις διαπραγματεύσεις: οι τέσσερις ελευθερίες πρέπει να μείνουν αδιαίρετες, οποιαδήποτε μεταβατική συμφωνία πρέπει να είναι χρονικά περιορισμένη, η ένταξη στην ΕΕ πρέπει να βασίζεται σε ίσους όρους ανταγωνισμού και στο σεβασμό των κανόνων του ανταγωνισμού, πρέπει να λαμβάνονται υπόψη τα δικαιώματα και οι υποχρεώσεις που έχουν συμφωνηθεί με τρίτες χώρες και τέλος η στενή συνεργασία στο τομέα της άμυνας και της ασφάλειας είναι επιθυμητή.
Τι συμβαίνει σε περίπτωση που δεν υπάρξει συμφωνία;
Αν δεν υπάρξει συμφωνία ούτε και επέκταση των διαπραγματεύσεων, τότε η Βρετανία εγκαταλείπει αυτόματα την ΕΕ μετά την περίοδο των δύο ετών. Επίσης, αν δεν επιτευχθεί συμφωνία για τις μελλοντικές σχέσεις των δύο πλευρών, οι συναλλαγές της Βρετανίας με την ΕΕ θα γίνονται σύμφωνα με τους κανόνες του ΠΟΕ.
Ο ρόλος του ΕΚ
Η συμφωνία αποχώρησης δεν μπορεί να τεθεί σε ισχύ χωρίς τη συγκατάθεση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Τις επόμενες εβδομάδες οι ευρωβουλευτές αναμένεται να υιοθετήσουν ψήφισμα με τις κόκκινες γραμμές του Κοινοβουλίου.
Επικεφαλής των διαπραγματεύσεων από την πλευρά του ΕΚ έχει διοριστεί ο Γκι Φερχόφσταντ.
Οι ευρωβουλευτές μπορούν να επηρεάσουν τις διαπραγματεύσεις με την υιοθέτηση ψηφισμάτων που θα καθορίζουν τη θέση του Κοινοβουλίου.