Έκλεισαν απότομα οι τράπεζες τις στρόφιγγες της χορήγησης νέων δανείων στις επιχειρήσεις, τη χρονική στιγμή μάλιστα όπου η οικονομία μπήκε σε ρυθμούς επανεκκίνησης μετά το lockdown και οι επιχειρήσεις είχαν μεγάλες ανάγκες για ρευστότητα. Η απροθυμία των τραπεζών να αυξήσουν τις χορηγήσεις δανείων, ιδιαίτερα σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις, έχει προκαλέσει έντονο προβληματισμό στο υπουργείο Οικονομικών και στην Τράπεζα της Ελλάδος, καθώς μάλιστα οι τράπεζες έχουν λάβει ρευστότητα 47 δισ. ευρώ από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα με αρνητικά επιτόκια.
Όπως δείχνουν τα νεότερα στοιχεία της ΤτΕ για τον Μάιο και για την περίοδο έως και τον Απριλίο 2020, όπου η οικονομία κινήθηκε στους ρυθμούς της πανδημίας, ο Μάιος 2021 ήταν ο χειρότερος μήνας, σε ό,τι αφορά τις νέες χορηγήσεις δανείων στις επιχειρήσεις και, παράλληλα, οι τράπεζες αύξησαν σημαντικά τα επιτόκια των νέων επιχειρηματικών δανείων.
Όπως φαίνεται στο γράφημα της ΤτΕ, σε δύο μήνες αυτής της περιόδου (Ιούλιος και Δεκέμβριος 2020) εντοπίζεται η σημαντική αύξηση των επιχειρηματικών δανείων, σε μηνιαία επίπεδα 2,5 - 3 δισ. ευρώ, ενώ τον Μάιο 2021 καταγράφεται αρνητικό ρεκόρ της περιόδου Απρ. 2020 - Μαϊου 2021, με τις συνολικές εκταμιεύσεις δανείων να πέφτουν χαμηλότερα από 500 εκατ. ευρώ.
Επιτόκια και ποσά νέων επιχειρηματικών δανείων
Αυτή η μείωση εκτιμάται ότι συνδέεται με το γεγονός ότι έχουν λήξει πλέον τα προγράμματα που εφάρμοσε η κυβέρνηση για να στηρίξει τις επιχειρήσεις, μέσω κρατικών εγγυήσεων και επιδότησης στα επιτόκια δανείων. Την ίδια στιγμή, φαίνεται ότι οι τράπεζες είναι πολύ επιφυλακτικές στην ανάληψη ρίσκου νέων δανείων, ιδιαίτερα προς τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, καθώς συνεχίζουν το ξεκαθάρισμα των παλαιών μη εξυπηρετούμενων δανείων, ενώ περιμένουν και νέα «κόκκινα» δάνεια που θα δημιουργηθούν από την πανδημία και τα οποία θα αυξάνονται μετά τη λήξη των προγραμμάτων στήριξης της οικονομίας.
Όμως, το «πάγωμα» των δανειοδοτήσεων στον επιχειρηματικό τομέα, την ώρα μάλιστα που οι επιχειρήσεις χρειάζονται επειγόντως ρευστότητα για να καλύψουν τις ανάγκες της επανεκκίνησης της οικονομίας, έχει σημάνει συναγερμό στο υπουργείο Οικονομικών, που βλέπει ότι είναι ορατός ο κίνδυνος να αποτελέσει η χαμηλή κινητικότητα των τραπεζών στα νέα δάνεια ένα σημαντικό εμπόδιο στην ανάκαμψη της οικονομίας μέσα στο 2021. Ο υπουργός Οικονομικών, Χρήστος Σταϊκούρας, συγκάλεσε πριν λίγες ημέρες ειδική σύσκεψη με τη συμμετοχή ΤτΕ, Ένωσης Τραπεζών, εμπορικών τραπεζών και εκπροσώπων του επιχειρηματικού κόσμου, χωρίς όμως να καταφέρει να αποσπάσει από τις τράπεζες δεσμεύσεις για αύξηση των δανείων.
Ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος, Γιάννης Στουρνάρας, δεν κρύβει πλέον τη δυσφορία του για το γεγονός ότι οι τράπεζες, ενώ έχουν λάβει 47 δισ. ευρώ από την ΕΚΤ με αρνητικά επιτόκια και οι καταθέσεις αυξάνονται συνεχώς, περνούν στην οικονομία πολύ μικρά ποσά νέων δανείων.
Σε πρόσφατες δηλώσεις του (στο Business Daily), ο κ. Στουρνάρας τόνισε ότι το Ευρωσύστημα έχει δανείσει 47 δισ. ευρώ τις ελληνικές τράπεζες με αρνητικά επιτόκια -1% έως -0,5%, δηλαδή επιδοτούνται οι τράπεζες για να δανειοδοτηθούν, κάτι που συμβαίνει για πρώτη φορά. Πέραν αυτού έχουμε και μια πολύ μεγάλη αύξηση των αποταμιεύσεων. «Δεν μπορώ να πω», τόνισε ο κ. Στουρνάρας, «ότι είμαι ικανοποιημένος, όταν οι τράπεζες έχουν διοχετεύσει στον καθαρά ιδιωτικό τομέα της οικονομίας, στον μη χρηματοπιστωτικό, γύρω στα 5 δισεκατομμύρια φέτος, ενώ έχουν πάρει 47 δισ. συν την αύξηση των καταθέσεων. Τα υπόλοιπα είναι σε ομόλογα του ελληνικού Δημοσίου και κατατεθειμένα ξανά στην κεντρική τράπεζα».
Επιπλέον, ο διοικητής της ΤτΕ κάλεσε τις τράπεζες να χορηγήσουν περισσότερα δάνεια στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, τονίζοντας: «Έτσι όπως είναι δομημένη η οικονομία της Ελλάδας, ένα πολύ μεγάλο ποσοστό της απασχόλησης είναι σε αυτό που λέμε μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις πρέπει να μείνουν ζωντανές, δεν έχουμε τη δυνατότητα να κλείσουν βιώσιμες επιχειρήσεις. Άρα λοιπόν οι τράπεζες πρέπει να φτιάξουν κατάλληλα προγράμματα».
Πώς κινούνται τα επιτόκια καταθέσεων και δανείων
Όπως ανακοινώθηκε σήμερα από την Τράπεζα της Ελλάδος, αμετάβλητο στο 0,06% παρέμεινε το μέσο σταθμισμένο επιτόκιο των νέων καταθέσεων, όμως το μέσο σταθμισμένο επιτόκιο του συνόλου των νέων δανείων αυξήθηκε στο 3,95%, κάτι που οφείλεται στην αύξηση των επιτοκίων στα επιχειρηματικά δάνεια. Το περιθώριο επιτοκίου μεταξύ των νέων καταθέσεων και δανείων αυξήθηκε στις 3,89 εκατοστιαίες μονάδες.
Ειδικότερα, το μέσο σταθμισμένο επιτόκιο του συνόλου των υφιστάμενων καταθέσεων παρέμεινε αμετάβλητο στο 0,06%, ενώ το αντίστοιχο επιτόκιο των δανείων παρέμεινε σχεδόν αμετάβλητο στο 3,64%. Το περιθώριο επιτοκίου μεταξύ των υφιστάμενων καταθέσεων και δανείων παρέμεινε σχεδόν αμετάβλητο στο 3,58%.
Νέες Καταθέσεις
Το μέσο σταθμισμένο επιτόκιο του συνόλου των νέων καταθέσεων παρέμεινε αμετάβλητο στο 0,06%. Ειδικότερα, το μέσο επιτόκιο των καταθέσεων μίας ημέρας από νοικοκυριά παρέμεινε αμετάβλητο στο 0,04%, ενώ το αντίστοιχο επιτόκιο από επιχειρήσεις παρέμεινε σχεδόν αμετάβλητο στο 0,01%. Το μέσο επιτόκιο των καταθέσεων με συμφωνημένη διάρκεια έως 1 έτος από νοικοκυριά παρέμεινε επίσης σχεδόν αμετάβλητο στο 0,15%, σε σχέση με τον προηγούμενο μήνα.
Νέα Δάνεια
Το μέσο σταθμισμένο επιτόκιο του συνόλου των νέων δανείων προς νοικοκυριά και επιχειρήσεις αυξήθηκε κατά 19 μονάδες βάσης και διαμορφώθηκε στο 3,95%. Ειδικότερα, το μέσο επιτόκιο των καταναλωτικών δανείων χωρίς καθορισμένη διάρκεια (κατηγορία που περιλαμβάνει τα δάνεια μέσω πιστωτικών καρτών, τα ανοικτά δάνεια και τις υπεραναλήψεις από τρεχούμενους λογαριασμούς) μειώθηκε κατά 13 μονάδες βάσης στο 14,48%.
Το μέσο επιτόκιο των καταναλωτικών δανείων με συγκεκριμένη διάρκεια και κυμαινόμενο επιτόκιο αυξήθηκε κατά 28 μονάδες βάσης και διαμορφώθηκε στο 10,84%. Το μέσο επιτόκιο των στεγαστικών δανείων με κυμαινόμενο επιτόκιο αυξήθηκε κατά 32 μονάδες βάσης στο 2,61%. Tο μέσο επιτόκιο των επιχειρηματικών δανείων χωρίς καθορισμένη διάρκεια παρέμεινε σχεδόν αμετάβλητο στο 4,28%. Το αντίστοιχο επιτόκιο των επαγγελματικών δανείων παρέμεινε επίσης σχεδόν αμετάβλητο στο 6,59%.
Το μέσο επιτόκιο των νέων επιχειρηματικών δανείων με συγκεκριμένη διάρκεια και κυμαινόμενο επιτόκιο αυξήθηκε, το Μάιο του 2021, κατά 28 μονάδες βάσης στο 2,90%. Ειδικότερα, τo μέσο επιτόκιο των δανείων τακτής λήξης με κυμαινόμενο επιτόκιο προς μικρομεσαίες επιχειρήσεις (ΜΜΕ) αυξήθηκε στο 3,44% από 3,16% τον προηγούμενο μήνα.
Όσον αφορά τη διάρθρωση των επιτοκίων ως προς το ύψος του δανείου σημειώνεται ότι το μέσο επιτόκιο για δάνεια μέχρι και 250.000 ευρώ παρέμεινε σχεδόν αμετάβλητο στο 4,51%, για δάνεια από 250.001 μέχρι 1 εκατ. ευρώ αυξήθηκε κατά 17 μονάδες βάσης στο 3,30%, ενώ για δάνεια άνω του 1 εκατ. ευρώ αυξήθηκε κατά 11 μονάδες βάσης στο 2,56%.
Υφιστάμενες Καταθέσεις
Το μέσο σταθμισμένο επιτόκιο του συνόλου των υφιστάμενων καταθέσεων (συμπεριλαμβανομένων των καταθέσεων μίας ημέρας) παρέμεινε αμετάβλητο στο 0,06%. Το μέσο επιτόκιο στα υφιστάμενα υπόλοιπα των καταθέσεων με συμφωνημένη διάρκεια έως 2 έτη από νοικοκυριά παρέμεινε σχεδόν αμετάβλητο στο 0,14%. Το αντίστοιχο επιτόκιο των καταθέσεων από επιχειρήσεις παρέμεινε αμετάβλητο στο 0,10%.
Υφιστάμενα Δάνεια
Το μέσο σταθμισμένο επιτόκιο των υφιστάμενων δανείων παρέμεινε σχεδόν αμετάβλητο στο 3,64%. Ειδικότερα, το μέσο επιτόκιο στα υφιστάμενα υπόλοιπα των στεγαστικών δανείων με διάρκεια άνω των 5 ετών παρέμεινε αμετάβλητο στο 2,01%. Το μέσο επιτόκιο στα υφιστάμενα υπόλοιπα των καταναλωτικών και λοιπών δανείων προς ιδιώτες και ιδιωτικά μη κερδοσκοπικά ιδρύματα με διάρκεια άνω των 5 ετών παρέμεινε σχεδόν αμετάβλητο στο 6,58%. Το αντίστοιχο επιτόκιο των επιχειρηματικών δανείων παρέμεινε αμετάβλητο στο 3,17%, ενώ το αντίστοιχο επιτόκιο των επαγγελματικών δανείων μειώθηκε στο 4,30% από 4,35% τον προηγούμενο μήνα.