Το σχέδιό της για τους ευρωπαϊκούς προϋπολογισμούς μετά το Brexit, παρουσιάζει σήμερα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, το οποίο περιλαμβάνει επίμαχα μέτρα, όπως περικοπές στην κοινή αγροτική πολιτική και στην πολιτική συνοχής, καθώς και μία νέα σύνδεση ανάμεσα στην καταβολή των ευρωπαϊκών κονδυλίων και τον σεβασμό του κράτους δικαίου, που ήδη αμφισβητείται στην Ουγγαρία και την Πολωνία.
Έπειτα από μήνες προπαρασκευής, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή βάζει σήμερα τις τελευταίες πινελιές στις προτάσεις της για την περίοδο 2021-2027, τις οποίες ο πρόεδρός της Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ θα παρουσιάσει το απόγευμα τους ευρωβουλευτές.
«Θα παρουσιάσουμε μία πρόταση που πιστεύω ότι διατηρεί την ισορροπία ανάμεσα σε εκείνους που θα πληρώνουν περισσότερα και εκείνους που θα αποδεχθούν περικοπές», δήλωσε ο ευρωπαίος επίτροπος αρμόδιος για τον Προϋπολογισμό, ο Γερμανός Γκούντερ Ετινγκερ σε συνέντευξή του στη δημόσια γερμανική τηλεόραση.
Σύμφωνα με ευρωπαϊκή πηγή που γνωρίζει το θέμα, η Επιτροπή θα προτείνει έναν συνολικά αυξημένο προϋπολογισμό, που θα περιλαμβάνει περικοπές 6% στην Κοινή Αγροτική Πολιτική και 8% στα διαρθρωτικά κονδύλια, που είναι ιδιαιτέρως προσφιλή στις χώρες της ανατολικής Ευρώπης.
Αυτό το κοκτέιλ οικονομιών και οι νέοι προτεινόμενοι πόροι έχουν ως στόχο, σύμφωνα με τις Βρυξέλλες, να δώσουν στην Ενωση τα μέσα για να διαχειριστεί τη λειτουργία της Ενωσης των 27 μετά το Brexit, καθώς η έξοδος του Ηνωμένου Βασιλείου στο τέλος του Μαρτίου 2019 καθιστά την εξίσωση «του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου» πολυπλοκότερη από ποτέ.
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των Βρυξελλών, η αποχώρηση των Βρετανών θα δημιουργήσει μία «τρύπα» 12 έως 14 δισεκατομμυρίων ευρώ ετησίως μετά το 2020, την τελευταία χρονιά της βρετανικής συμβολής στον ευρωπαϊκό προϋπολογισμό, παρά το ότι η έξοδος είναι προγραμματισμένη για έναν χρόνο πριν.
Η «τρύπα» είναι ακόμη πιο σημαντική από τη στιγμή που η Ενωση επιδιώκει την χρηματοδότηση νέων πολιτικών , κυρίως στους τομείς της άμυνας και της μετανάστευσης , χωρίς να εγκαταλείψει παλαιές πολιτικές. Και αυτό απαιτεί προϋπολογισμό μεγαλύτερο από τα 1.000 δισεκατομμύρια της περιόδου 2014-2020.
Η ΚΑΠ στο στόχαστρο
Ο Γκούντερ Ετινγκερ θέλει από τους 27 να αποδεχθούν έναν προϋπολογισμό μεγαλύτερο του σημερινού 1% του συνολικού Ακαθάριστου Εθνικού Εισοδήματος των κρατών μελών . Σύμφωνα με ευρωπαϊκή πηγή, ο κέρσορας θα τεθεί στο 1,11%.
«Θα χρειαστούν περικοπές», προειδοποίησε ο ευρωπαίος επίτροπος αναφερόμενος στην ΚΑΠ και την πολιτική συνοχής , δύο τομείς που αντιπροσωπεύουν το 37% και το 35% αντίστοιχα του ευρωπαϊκού προϋπολογισμού.
Οι θυσίες αυτές θα γίνουν δύσκολα αποδεκτές. Οι γάλλοι αγρότες για παράδειγμα είναι από τους σημαντικότερους αποδέκτες των κονδυλίων της ΚΑΠ, ενώ οι χώρες της ανατολικής Ευρώπης βρίσκονται σε επιφυλακή απέναντι στην προοπτική περικοπής των κονδυλίων συνοχής, τα οποία εν μέρει μπορεί να κατευθυνθούν προς χώρες με υψηλά ποσοστά ανεργίας των νέων ή σε συγκεκριμένες περιφέρειες.
Η Ουγγαρία και η Πολωνία ειδικότερα αισθάνονται ότι είναι ο στόχος μίας ακόμη ρύθμισης που θέλει να συνδέσει την χορήγηση των ευρωπαϊκών πόρων με τον σεβασμό του κράτους δικαίου.
Πολιτική πίεση
Πολλές χώρες ζητούν τον μηχανισμό αυτόν μετά το μπρα ντε φερ ανάμεσα στις Βρυξέλλες και την υπερσυντηρητική πολωνική κυβέρνηση, που κατηγορείται ότι απειλεί την ανεξαρτησία της δικαιοσύνης. Με δεδομένη τη δυσκίνητη διαδικασία κυρώσεων που έχει ξεκινήσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η ιδέα είναι να δοθεί η δυνατότητα προσφυγής στην οικονομική πίεση στις περιπτώσεις αυτές.
Δεν θα αποδεχθούμε αυθαίρετους μηχανισμούς στη διαχείριση των πόρων να γίνουν εργαλείο πολιτικής πίεσης, προειδοποίησε ο υφυπουργός Εξωτερικών της Πολωνίας Κόνραντ Σιμάνσκι.
Χώρες όπως η Αυστρία και η Ολλανδία έχουν ήδη εκφρασθεί κατά της αύξησης των εθνικών τους συμβολών στον ευρωπαϊκό προϋπολογισμό, αντίθετα με τη Γαλλία και τη Γερμανία που είναι διατεθειμένες να αυξήσουν τις δικές τους συμβολές.
Η Επιτροπή θα ζητήσει αύξηση κονδυλίων για την ψηφιακή οικονομία, την έρευνα, την άμυνα ή την προστσία των εξωτερικών συνόρων της Ενωσης, με μία πρόταση για τον πολλαπλασιασμό επί πέντε και άνω της δύναμης της Frontex μετά το 2020 ώστε να αριθμεί περί τα 6.000 μέλη, σύμφωνα με ευρωπαϊκή πηγή.
Η συζήτηση για τον προϋπολογισμό, ο οποίος άλλωστε χρειάζεται να εγκριθεί ομοφώνως από τα κράτη μέλη, θα περιλάβει επίσης το θέμα της δημιουργίας νέων ευρωπαϊκών πόρων, καθώς η Κομισιόν θέλει η φορολόγηση των ανταλλαγών άνθρακα να κατευθυνθεί προς τον ευρωπαϊκό προϋπολογισμό, ενώ έρχεται και η δημιουργία φόρου για το πλαστικό.
Η Κομισιόν θέλει οι διαβουλεύσειςε ανάμεσα στα κράτη μέλη και τους ευρωβουλευτές να έχουν ολοκληρωθεί πριν από τις ευρωπαϊκές εκλογές, δηλαδή δύο μήνες μετά το διαζύγιο με τους Βρετανούς, στις 30 Μαρτίου 2019.
«Αυτό το είδος των διαπραγματεύσεων παίρνει υπό κανονικές συνθήκες δύο χρόνια», προειδοποιεί διπλωματική πηγή στις Βρυξέλλες