Ένα πολύμηνο, σκληρό «πόκερ» ανάμεσα στην Ευρωπαϊκή Ένωση και τους Έλληνες εφοπλιστές, που κυριαρχούν στη διακίνηση του ρωσικού πετρελαίου, τελείωσε με την ανακοίνωση της απόφασης για την επιβολή ευρωπαϊκού πλαφόν στην τιμή του ρωσικού αργού. Όμως, μια νέα παρτίδα αρχίζει αμέσως μετά, όπου οι εφοπλιστές θα έχουν τον τελευταία λόγο για τις κρίσιμες τεχνικές «λεπτομέρειες» στην εφαρμογή του πολυσυζητημένου μέτρου.
Μετά τη συμφωνία που επιτεύχθηκε την Τρίτη σε επίπεδο πρεσβευτών των κρατών μελών στις Βρυξέλλες, η Κομισιόν ανακοίνωσε ο όγδοο κατά σειρά «πακέτο» κυρώσεων στη Ρωσία, «απαντώντας», με τον τρόπο αυτό, στην παράνομη προσάρτηση τεσσάρων περιφερειών της Ουκρανίας στη Ρωσία με απόφαση του Βλ. Πούτιν.
Στο «πακέτο» αυτό περιλαμβάνεται, όπως αναμενόταν, ένα μέτρο που μέχρι πρόσφατα είχε μπλοκαριστεί από τις τρεις χώρες με μεγάλους ναυτιλιακούς τομείς (Ελλάδα, Κύπρος, Μάλτα), αλλά πλέον, μετά την κλιμάκωση που αποφάσισε ο Πούτιν στη σύγκρουση με την Ουκρανία, με τις προσαρτήσεις και την επιστράτευση, δεν θα μπορούσε να μην ενταχθεί στις νέες κυρώσεις, καθώς μάλιστα έχει ήδη εγκριθεί στο επίπεδο του G-7.
Πρόκειται για το μέτρο που έχει στόχο να πλήξει τα έσοδα της Ρωσίας από τις πωλήσεις πετρελαίου σε τρίτες (εκτός ΕΕ) χώρες, καθώς από το πετρέλαιο η Μόσχα αντλεί πολλαπλάσια ποσά σε σχέση με τις πωλήσεις φυσικού αερίου. Η Ευρωπαϊκή Ένωση θα προχωρήσει στην απαγόρευση παροχής οποιασδήποτε υπηρεσίας που σχετίζεται με τη μεταφορά ρωσικού πετρελαίου, από τη διακίνηση με πλοία ως την ασφάλιση των φορτίων και τη χρηματοδότηση, εκτός εάν οι τιμές στα συμβόλαια δεν υπερβαίνουν το πλαφόν που θα ορισθεί από τις Βρυξέλλες.
Όπως αναφέρεται στην ανακοίνωση της Κομισιόν, «θα απαγορευθεί η παροχή θαλάσσιων μεταφορών και η παροχή τεχνικής βοήθειας, μεσιτείας ή χρηματοδότησης ή οικονομικής βοήθειας σχετικά με τη θαλάσσια μεταφορά αργού πετρελαίου σε τρίτες χώρες (από τον Δεκέμβριο του 2022) ή προϊόντων πετρελαίου (από τον Φεβρουάριο 2023) που προέρχονται/εξάγονται από τη Ρωσία».
Όλα αυτά με μια εξαίρεση: «Η παρέκκλιση του ανώτατου ορίου τιμής θα επέτρεπε την παροχή των μεταφορών και αυτών των υπηρεσιών, εάν το πετρέλαιο ή τα προϊόντα πετρελαίου αγοράζονται με ή κάτω από ένα προκαθορισμένο ανώτατο όριο τιμής. Η νέα απαγόρευση για τα πλοία της ΕΕ να παρέχουν θαλάσσια μεταφορά τέτοιων προϊόντων σε τρίτες χώρες θα ισχύει από την ημερομηνία κατά την οποία το Συμβούλιο θα αποφασίσει ομόφωνα να εισαγάγει το ανώτατο όριο τιμών».
Με αυτό το μέτρο, στόχος της Ε.Ε. είναι να συμπιέσει την τιμή των ρωσικών εξαγωγών πετρελαίου σε όλες τις αγορές, αφού οι εμπλεκόμενες ευρωπαϊκές εταιρείες θα είναι υποχρεωμένες να τηρούν το πλαφόν σε όλες τις μεταφορές πετρελαίου προς τρίτες χώρες, κάτι που, όπως εκτιμούν στις Βρυξέλλες, θα οδηγήσει και άλλους πελάτες της Ρωσίας, όπως η Κίνα και η Ινδία, να ζητήσουν μεγαλύτερες εκπτώσεις από τους Ρώσους.
Η επόμενη παρτίδα «πόκερ» με τους Έλληνες εφοπλιστές, όμως, οι οποίοι ως τώρα διακινούσαν πάνω από το 50% του ρωσικού πετρελαίου, έναντι 33% πριν τον πόλεμο, σύμφωνα με τη Lloyd’s Maritime Intelligence, θα παιχθεί όταν έλθει η ώρα να αποφασισθεί σε ποιο όριο θα τεθεί η ανώτατη τιμή, ώστε να ενεργοποιηθεί το μέτρο με απόφαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, στην οποία θα έχουν δικαίωμα βέτο η Ελλάδα και οι άλλες χώρες με μεγάλο ναυτιλιακό τομέα.
Σε αυτό το στάδιο, όπως αναφέρουν πηγές που γνωρίζουν το θέμα, η ελληνική πλευρά έχει εξασφαλίσει ότι θα γίνει μια οικονομική μελέτη των επιπτώσεων από την επιβολή του πλαφόν, ενώ η ελληνική ναυτιλία και ο αρμόδιος υπουργός θα έχουν τον τελευταίο λόγο για τη διαμόρφωση μιας τιμής που δεν καθιστά εντελώς απαγορευτικές τις εξαγωγές ρωσικού πετρελαίου σε τρίτες χώρες από ευρωπαϊκά τάνκερ.
Σύμφωνα με πληροφορίες, στόχος της ελληνικής πλευράς θα είναι να επιβληθεί μεν ένα πλαφόν, αλλά χωρίς…. υπερβολές: δηλαδή, να μην ξεφεύγει αυτό από τα όρια που ήδη διαμορφώνονται στις συναλλαγές ρωσικού πετρελαίου στη διεθνή αγορά. Σημειώνεται ότι το ρωσικό αργό ήδη πωλείται στις βασικές αγορές όπου κατευθύνεται με μεγάλη έκπτωση σε σχέση με το brent, που φθάνει και το 30%.
Αν η διαπραγμάτευση για το ύψος του πλαφόν οδηγήσει σε ένα ποσοστό που δεν θα απέχει πολύ από την έκπτωση που ήδη συνοδεύει κάθε συναλλαγή ρωσικού αργού, εκτιμάται ότι, ακόμη και μετά την επιβολή του πλαφόν, η διακίνηση ρωσικού πετρελαίου στις διεθνείς αγορές από Έλληνες εφοπλιστές θα συνεχισθεί.