Καταρρέει η παγκόσμια τάξη πραγμάτων τουλάχιστον όπως τη γνωρίζαμε, αναφέρει η DW σε δημοσίευμα με αφορμή τη διάσκεψη του Μονάχου.
Οι Γερμανοί βέβαια το κατάλαβαν αργά, διότι πολλά σημεία έχουν δοθεί εδώ και καιρό ότι η "New World Order" που είχε ανακοινώσει ο πατέρας Μπους επί της προεδρίας του, πνέει τα λοίσθια.
Τα σημεία που έχουν φανεί εδώ και καιρό είναι η άνοδος της Κίνας και των άλλων BRICS καθώς και χωρών όπως η Τουρκία, η ολική επαναφορά της Ρωσίας, η εκ βάθρων αλλαγή στην ΕΕ που ξεκινάει με το Brexit, αλλά και η παρατεταμένη οικονομική κρίση που ξεκίνησε με την κατάρρευση της Lehman Brothers που συνεχίζεται στις άλλες χώρες καθώς και η μαζική μετανάστευση Αφρικανών και Ασιατών κυρίως μουσουλμάνων προς την Ευρώπη και Λατινοαμερικάνων προς τις ΗΠΑ.
Όλα αυτά σε συνδυασμό με τους δασμούς που επανέρχονται και τους υπερεξοπλισμούς που τώρα φαίνονται δημιουργούν ένα εκρηκτικό παγκόσμιο μείγμα με απρόβλεπτες συνέπειες.
Στοιχεία από το μείγμα θα λάβουν οι 40 αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων και εκπρόσωποι άλλων χωρών και οργανώσεων φτάσουν στο Μόναχο ανάμεσα στα έντυπα της Διάσκεψης Ασφάλειας του Μονάχου που θα πάρουν είναι και το Munich Security Report MSR, στην έκθεση 100 σελίδων με συμπεράσματα για την κατάσταση στον κόσμο.
Κι αυτή προκαλεί ανησυχία. Όπως γράφει ο επικεφαλής της Διάσκεψης Βόλφγκανγκ Ίσινγκερ "δημιουργείται μια νέα εποχή ανταγωνισμών για την εξουσία ανάμεσα στις ΗΠΑ, την Κίνα και τη Ρωσία, που συμβαδίζει με ένα σχετικό κενό εξουσίας σε ό,τι αφορά την φιλελεύθερη διεθνή τάξη πραγμάτων". Οι ΗΠΑ υπό τον Ντόναλντ Τραμπ δείχνουν μικρό ενδιαφέρον για διεθνείς συμβάσεις και αμφισβητούν ανοιχτά θεσμούς, όπως το ΝΑΤΟ και ο ΟΗΕ.
Πού βρίσκονται οι συνήγοροι της ελεύθερης τάξης πραγμάτων;
Αντ΄ αυτού οι ΗΠΑ "εκδηλώνουν έναν εκνευριστικό θαυμασμό για ισχυρούς άνδρες και για τους νατοϊκούς εταίρους είναι δύσκολο να αποδεχθούν τους επαίνους Τραμπ για ανελεύθερους ηγέτες" είτε στη Βραζιλία, είτε στις Φιλιππίνες, σύμφωνα με την έκθεση. Η έκθεση συνεχίζει σημειώνοντας ότι οι ΗΠΑ έχουν καταχωρίσει την Κίνα και τη Ρωσία ως τους πιο σημαντικούς στρατηγικά αντιπάλους. Ο νέος ανταγωνισμός ανάμεσα στις τρεις υπερδυνάμεις εκφράζεται εντελώς διαφορετικά. Η διένεξη της Ουάσιγκτον με το Πεκίνο εξελίσσεται στα πεδία της οικονομίας και του εμπορίου. Η Ρωσία και η Κίνα πάλι αντιλαμβάνονται τη συγκυριακή συμμαχία τους ως αντίπαλη απέναντι στη Δύση και αναλώνονται σε γεωπολιτική αντιζηλία. Η αντιπαλότητα ανάμεσα σε Ρωσία και ΗΠΑ εκτείνεται σε θέματα εξοπλισμού. Και εδώ η έκθεση δεν αφήνει πολλά περιθώρια ελπίδας για βελτίωση. Μετά την καταγγελία της συνθήκης INF για την απαγόρευση πυρηνικών πυραύλων μέσου βεληνεκούς, επιδεινώνεται το κλίμα και σε άλλες συμβατικές συμφωνίες για περιορισμό των εξοπλισμών. Για παράδειγμα, φαίνεται πολύ πιθανό Μόσχα και Ουάσιγκτον να μην μπορέσουν να συμφωνήσουν στην παράταση της νέας Συνθήκης για τη Μη Διάδοση των Πυρηνικών Όπλων, η οποία εκπνέει το 2021.
Και η Ευρώπη; Η ΕΕ κυρίως δεν είναι καλά προετοιμασμένη απέναντι στον ανταγωνισμό των μεγάλων δυνάμεων, αναφέρεται στην έκθεση. Φαίνεται και από τον διάλογο για περισσότερο στρατηγική αυτονομία στην γηραιά ήπειρο. Αυτήν την περίοδο δεν έχει κανείς ένα ισορροπημένο σχέδιο β' στα συρτάρια, με το οποίο η Ευρώπη να μπορεί στον τομέα ασφάλειας να χειραφετηθεί. Και η παγκόσμια τάξη πραγμάτων διολισθαίνει σε μια ενδιάμεση κατάσταση, οι εναπομείναντες συνήγοροι του ελεύθερων αξιών προσπαθούν να περάσουν μέσα από αυτήν τη φάση ανασφάλειας και αστάθειας. Με νηφαλιότητα η έκθεση της Διάσκεψης του Μονάχου διαπιστώνει ότι ορισμένοι υποψήφιοι επιθυμούν να παίξουν το ρόλο των συνηγόρων της ελεύθερης τάξης, αλλά δεν είναι σε θέση να το κάνουν. Άλλες είναι λιγότερο σε θέση να το κάνουν, αλλά δεν μπορούν ή δεν θέλουν να δοκιμάσουν τις ικανότητές τους.
Συμμαχία των οπαδών του πολυμερισμού
Μεγάλο κομμάτι της μελέτης αφιερώνεται στα περιθώρια και τις δυνατότητες που έχουν μεμονωμένες χώρες, όπως ο Καναδάς ή η Ιαπωνία. Ειδικό κεφάλαιο αφιερώνεται στη Μ. Βρετανία, ως χώρα που έχει συνδιαμορφώσει την φιλελεύθερη τάξη πραγμάτων και στον τομέα ασφάλειας έχει ακόμη πολλά να δώσει, αλλά που είναι εκτεθειμένη σε αστάθμητους παράγοντες λόγω Brexit. Ακόμη κι αν σε Λονδίνο, Παρίσι και Βερολίνο συνεχώς λέγεται ότι και στο μέλλον η συνεργασία θα είναι στενή, θεωρείται από τώρα σαφές ότι η διαδικασία Brexit, και από τις δύο πλευρές, σε απόσταση χρόνου θα δημιουργήσει πληγές. Ποιος λοιπόν θα μαζέψει τα κομμάτια μιας εύθραυστης παγκόσμιας τάξης; Εν όψει της συμμετοχής της στη Διάσκεψη του Μονάχου η καγκελάριος Μέρκελ υποστήριξε σε μαγνητοσκοπημένο βίντεο ότι θα εργαστεί για τη διατήρηση των διεθνών θεσμών, κάτι το ίδιο σημαντικό, όπως και στην εποχή του Ψυχρού Πολέμου. Ο Χάικο Μάας, Γερμανός υπουργός Εξωτερικών έκανε έκκληση για σχηματισμό μιας συμμαχίας των οπαδών του πολυμερισμού. Το πόσο δύσκολο είναι να μη μείνει μόνο σε λόγια αυτή η έκκληση, φαίνεται από τη συνεργασία με τη Γαλλία, το πιο σημαντικό εταίρο της Γερμανίας.
Μια νέα δημοσκόπηση του Ιδρύματος Φρίντριχ Έμπερτ δείχνει ότι το 43% των Γάλλων, αλλά το 59% των Γερμανών θέλουν τη διεθνή ουδετερότητα των χωρών τους. Οι Γερμανοί, περισσότερο και από ότι οι Γάλλοι, απορρίπτουν συμμετοχή της χώρας τους σε ένοπλες επεμβάσεις. Η τρέχουσα κρίση στο ΝΑΤΟ αποτελεί για τη Γερμανία μεγαλύτερη πρόκληση από ό,τι στη Γαλλία, που έχει μέχρι τώρα ακολουθήσει μια πιο ελεύθερη προσέγγιση, αναφέρεται στη μελέτη. Το πώς μπορούν να λυθούν πολιτικά αυτές οι διαφορές, πρέπει να ξεκαθαριστεί άμεσα ανάμεσα σε Βερολίνο και Παρίσι. Ευκαιρία δεν θα προσφέρει η Διάσκεψη του Μονάχου. Ο Γάλλος πρόεδρος ακύρωσε αιφνιδιαστικά τη συμμετοχή του για λόγους εσωτερικοπολιτικών αναγκών.
H διάσκεψη
Από τις 15 έως και τις 17 Φεβρουαρίου διεξάγεται η καθιερωμένη ετήσια και για φέτος 55η Διάσκεψη για την Ασφάλεια (MSC), στο Μόναχο, όπου θα δώσουν το «παρών» αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων, υπουργοί Εξωτερικών και 'Αμυνας, εκπρόσωποι διεθνών οργανισμών, μέλη μη κυβερνητικών οργανώσεων, αναλυτές, ακαδημαϊκοί ειδικοί σε θέματα ασφαλείας και διεθνούς συνεργασίας.
Στην ημερήσια διάταξη της MSC 2019 περιλαμβάνονται σύμφωνα με τον ιστότοπο της διοργάνωσης, ιδιαίτερα τα ζητήματα της αυτοανάδειξης της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η διατλαντική συνεργασία, καθώς και οι δυνητικές επιπτώσεις μίας νέας εποχής ανταγωνισμού των μεγάλων δυνάμεων. Πέραν αυτών, στη γερμανική πόλη θα βρεθούν ειδικοί από όλον τον κόσμο προκειμένου να συζητήσουν τα θέματα σχετικά με το μέλλον του ελέγχου των εξοπλισμών και τη συνεργασία στο πεδίο της πολιτικής ασφάλειας. Στην ατζέντα, επίσης, και το ζήτημα της σύμπραξης μεταξύ πολιτικής εμπορίου και πολιτικής ασφάλειας, όπως και οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής ή των τεχνολογικών καινοτομιών στη διεθνή ασφάλεια.
Κατά τους διοργανωτές και στη φετινή Διάσκεψη οι διαβουλεύσεις γύρω από τις βασικές θεματικές του προγράμματος θα συνοδευθούν από τη διεξαγωγή περισσότερων από εκατό παράλληλων εκδηλώσεων, μεταξύ των οποίων συζητήσεις στρογγυλής τραπέζης για ζητήματα κυβερνοασφάλειας, ενέργειας, υγείας, τεχνολογίας κλπ, κύκλοι συζητήσεων και workshops, καθώς και ειδικά events για την ενημέρωση της κοινής γνώμης.
Προεδρεύων και επικεφαλής της διοργάνωσης από το 2008 έως σήμερα είναι ο Γερμανός πρώην διπλωμάτης, Βόλφγκανγκ Ίσινγκερ.
Οι συμμετοχές
Σύμφωνα με τους διοργανωτές, στη φετινή Διάσκεψη αναμένεται να συμμετέχουν περισσότεροι από 600 διεθνείς παράγοντες από όλα τα πεδία λήψης αποφάσεων.
Ειδικότερα, αναμένονται συνολικά περισσότεροι από 35 επικεφαλής κρατών και κυβερνήσεων και 50 ΥΠΕΞ και ΥΠΑΜ κρατών - μελών της ΕΕ και του ΝΑΤΟ.
Ισχυρή θα είναι επίσης η παρουσία σειράς διεθνών οργανισμών με εκπροσώπηση σε ανώτατο επίπεδο. Μεταξύ των υψηλόβαθμων παραγόντων που θα μεταβούν στο Μόναχο περιλαμβάνονται ο ΓΓ του Ευρωπαϊκού Οργανισμού για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία (ΟΑΣΕ), Τόμας Γκρέμινγκερ, ο ΓΓ της Interpol, Γιούργκεν Στοκ, o Πρόεδρος του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ, Μπέργκε Μπρέντε. Αναμένονται επιπλέον η αρμόδια Εξωτερικών Υποθέσεων και Πολιτικής Ασφάλειας της ΕΕ, Φεντερίκα Μογκερίνι, ο ΓΓ του ΝΑΤΟ, Γενς Στόλτενπεργκ, η εκτελεστική Διευθύντρια του ΔΝΤ, Κριστίν Λαγκάρντ, και η μεταβατική Διευθύντρια της Παγκόσμιας Τράπεζας, Κρισταλίνα Γκεοργκίεβα.
Σε ό,τι αφορά τη συμμετοχή της Γερμανίας, σημειώνεται ότι στις εργασίες της Διάσκεψης θα λάβει μέρος και η Γερμανίδα Καγκελάριος, 'Ανγκελα Μέρκελ, η οποία είχε συμμετάσχει τελευταία φορά στη διοργάνωση του 2017. Ακόμη, από γερμανικής πλευράς, παρόντες θα είναι, μεταξύ άλλων, ο ΥΠΕΞ, Χέικο Μάας, η ΥΠΑΜ, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, ο Υπουργός Οικονομίας, Πίτερ Αλτμάγιερ και ο αντικαγκελάριος και ομοσπονδιακός ΥΠΟΙΚ, Όλαφ Σολτς.
Ειδική μνεία γίνεται στον ιστότοπο της διοργάνωσης και στην παρουσία της αμερικανικής αποστολής, η οποία αναμένεται φέτος να είναι η μεγαλύτερη μέχρι στιγμής στην ιστορία της διοργάνωσης. Τις ΗΠΑ θα εκπροσωπήσουν φέτος ο αντιπρόεδρος της χώρας, Μάικ Πενς, ο εκτελεστικός ΥΠΑΜ, Πάτρικ Σάναχαν, καθώς και συνολικά 55 ακόμη μέλη της Γερουσίας και άλλοι υψηλόβαθμοι αξιωματούχοι της αμερικανικής κυβέρνησης. Επισημαίνεται δε ότι στους συμμετέχοντες της αμερικανικής αποστολής συγκαταλέγεται και η κόρη του Αμερικανού Προέδρου, Ιβάνκα Τραμπ.
Το βραβείο "Ewald von Kleist" σε Αλ. Τσίπρα και Ζ.Ζάεφ για τις Πρέσπες
Όπως έγινε γνωστό τις προηγούμενες μέρες, η Διάσκεψη του Μονάχου για την Ασφάλεια θα απονείμει το φετινό βραβείο της στον Αλέξη Τσίπρα και τον Ζόραν Ζάεφ, οι οποίοι θα συμμετέχουν στη φετινή διοργάνωση, ως αναγνώριση της προσφοράς τους υπέρ της συνεννόησης και επίλυσης των διαφορών Ελλάδας- Βόρειας Μακεδονίας, τιμώντας έτσι τη σημασία της Συμφωνίας των Πρεσπών για την ασφάλεια και την σταθερότητα στα Βαλκάνια αλλά και την Ευρώπη.
Το βραβείο «Ewald von Kleist» απονέμεται από το 2009 και με αυτό, σύμφωνα με τη Διάσκεψη, τιμώνται "ιθύνουσες προσωπικότητες της πολιτικής για την ασφάλεια με μια εξέχουσα συνεισφορά για τη διεθνή συνεννόηση και την επίλυση διαφορών". Μεταξύ των προσωπικοτήτων που έχουν τιμηθεί στο παρελθόν περιλαμβάνονται ο Χένρι Κίσινγκερ, ο Χαβιέ Σολάνα, ο Χέλμουτ Σμιτ, ο Βαλερί Ζισκάρ ντ' Εστέν, ο ΟΑΣΕ, ο πρώην Γερμανός πρόεδρος της Δημοκρατίας Γιοάχιμ Γκάουκ. Με την απονομή του βραβείου στον Αλέξη Τσίπρα και τον Ζόραν Ζάεφ η Διάσκεψη του Μονάχου για την Ασφάλεια.
Το προφίλ και η στοχοθεσία της διοργάνωσης
Σε ό, τι αφορά το γενικό προφίλ και την ευρύτερη στοχοθεσία της διοργάνωσης, στον επίσημο ιστότοπό της αναφέρεται σχετικά, ότι η Διάσκεψη του Μονάχου αποσκοπεί στην προώθηση της εμπιστοσύνης και στην ειρηνική διευθέτηση διενέξεων, παρέχοντας τη δυνατότητα διεξαγωγής ενός διαρκούς, επιμελημένου και ταυτόχρονα ενημερωτικού διαλόγου εντός της διεθνούς κοινότητας ασφάλειας. Σήμερα, η MSC αποτελεί ένα κορυφαίο φόρουμ σε διεθνές επίπεδο για διεξαγωγή διαβουλεύσεων σε ζητήματα διεθνούς πολιτικής ασφάλειας, έναν χώρο για την υλοποίηση ενημερωτικών συναντήσεων μεταξύ αξιωματούχων, προκειμένου να προωθήσει την ειρήνη μέσω του διαλόγου.
Η διοργάνωση αντιλαμβάνεται τις εργασίες των συνεδρίων της ως μία ανεξάρτητη «αγορά ιδεών», στο πλαίσιο της οποίας αναπτύσσονται προτάσεις και λύσεις και ανταλλάσσονται απόψεις. Παρέχει μία πλατφόρμα για επίσημες και ανεπίσημες διπλωματικές πρωτοβουλίες και δράσεις, προς αντιμετώπιση των πλέον επειγόντων και πιεστικών κινδύνων ασφαλείας στον κόσμο.
Επιπρόσθετα, στο πλαίσιο της ετήσιας κεντρικής συνεδρίασης, η MSC διοργανώνει σε τακτική βάση εκδηλώσεις υψηλού επιπέδου για ειδικά θέματα και περιοχές ενδιαφέροντος και δημοσιεύει την έκθεση "Munich Security Report", ένα ετήσιο εγχειρίδιο των πλέον σχετικών αριθμητικών στοιχείων, πινάκων και αναλύσεων σχετικά με κεντρικές προκλήσεις στο πεδίο της διεθνούς ασφάλειας.
Μεταξύ άλλων, αναφέρεται ότι η MSC εστιάζει και σε θέματα που μπορεί να μην βρίσκονται ακόμη ψηλά στην ημερήσια διάταξη της διεθνούς κοινότητας ασφάλειας. «Η MSC αντιπροσωπεύει μία συνεκτική έννοια της ασφάλειας, που δεν περιορίζεται μόνον σε εθνικά και διεθνή θέματα ασφάλειας, αλλά περιλαμβάνει επίσης μεταξύ άλλων και τις οικονομικές, οικολογικές και ανθρώπινες διαστάσεις της», σημειώνεται επίσης.
Με πληροφορίες από ΑΠΕ και DW