Απογοήτευση, φόβος, αδυναμία χαρακτηρίζουν την οδυνηρή καθημερινότητα στη Συρία. Ωστόσο μπαρ και καφέ είναι γεμάτα, ενώ και πολλές νεοφυείς εταιρείες κάνουν την εμφάνισή τους.
«Πριν από την κρίση κέρδιζα περίπου 700 συριακές λίρες και ήμουν ευχαριστημένος. Σήμερα κερδίζω 10.000 την ημέρα και δεν φτάνουν. Έχω χάσει την εμπιστοσύνη μου στην τοπική οικονομία» λέει ο Σαμίρ, ένας ταξιτζής από την Δαμασκό.
Από τότε που ξεκίνησε ο πόλεμος στη Συρία, πριν από εφτά χρόνια, η λίρα έχει χάσει περίπου το 90% της αξίας της. Πολλά αγαθά της καθημερινότητας έχουν σχεδόν εξαφανιστεί και έχουν ωθήσει τις τιμές στα ύψη.
Οι περισσότεροι Σύροι είναι υποχρεωμένοι να κάνουν αιματηρές οικονομίες. Για κάποιους ακόμα και το μαγειρεμένο φαγητό έγινε πολυτέλεια. «Ξεκίνησα να αγοράζω χειρότερης ποιότητας ρύζι και χειρότερης ποιότητας τρόφιμα. Αυτή τη στιγμή μόνο κάθε τρεις εβδομάδες μπορώ να τρώω κρέας» λέει η Γιασμίν, μητέρα τριών παιδιών. Πρέπει να πληρώσει πάνω από όλα το ενοίκιο της. «Καλύτερα να τρως χειρότερο φαγητό, παρά να κοιμάσαι στο δρόμο» λέει.
Δεν σκέφτονται όμως όλοι την οικονομία. Αυτό φαίνεται και από τα μπαρ και τα καφέ που είναι γεμάτα κόσμο. «Να βάζω χρήματα στην άκρη; Μέχρι πότε; Μέχρι να πεθάνω; Ζούμε μόνο μια φορά» λέει ο Ταϊμ, ο οποίος δεν θέλει να πει το πραγματικό του όνομα. «Πάω σε πάρτι για να πιω φθηνή βότκα και για να χορέψω με τους φίλους μου», λέει. Ο 23χρονος ποστάρει συχνά φωτογραφίες και βίντεο από τα πάρτι που πάει. Ένα από τα μπαρ που συχνάζει είναι το μπαρ Ματσίκα στη Δαμασκό. Εκεί διασκεδάζει με τους φίλους του μέχρι τις 4 το πρωί και μετά πάει με το αυτοκίνητο στο σπίτι του. «Είναι επικίνδυνο αλλά με το χρόνο φοβάσαι όλο και λιγότερο. Ίσως συνηθίζει κανείς σε αυτό». Ο Ταϊμ γελάει μετά από κάθε του φράση. Ίσως είναι ο μόνος τρόπος για να μπορέσει να ξεπεράσει τους φόβους του και να αντιμετωπίσει το μέλλον.
Άνθιση της παραοικονομίας
Από τότε που ξεκίνησε ο πόλεμος στη Συρία δεν υπάρχουν αξιόπιστα νούμερα για την κατάσταση της οικονομίας. Κάποιοι κλάδοι, όπως ο τουρισμός και η πώληση επίπλων, έχουν καταρρεύσει. Αντ´ αυτών ανθεί η παραοικονομία. Ορισμένοι εκτελούν μεταφορές μεταξύ αντάρτικων περιοχών και συνοικιών που ελέγχονται από το συριακό στρατό. Μεταφέρουν αγαθά που δεν βρίσκονται εύκολα στην αγορά, όπως για παράδειγμα φυσικό αέριο για το μαγείρεμα. Το κέρδος είναι μεγάλο.
Από την άλλη πλευρά η συριακή κυβέρνηση προσπαθεί να μεταδίδει θετικά νέα, όπως ότι αυξήθηκαν οι εξαγωγές φαρμάκων της Συρίας, ενώ δόθηκε άδεια λειτουργίας σε τέσσερα νέα εργαστήρια.
Εκτός αυτού οι νέοι, αναζητώντας διεξόδους, δημιουργούν νεοφυείς εταιρείες. Σε 500 εκτιμά τον αριθμό τους ο Μεν Ελχεμέ, ο οποίος εν τω μεταξύ εργάζεται στη Γερμανία ως project manager.
Ωστόσο οι απώλειες για τη Συρία είναι μεγάλες μια και πολλοί νέοι επιστήμονες εγκατέλειψαν τη χώρα. Ο Μεν Ελχεμέ εκτιμά πάντως πως πολλοί θα επιστρέψουν όταν τελειώσει ο πόλεμος, μεταφέροντας την εμπειρία τους από το εξωτερικό.