Ο κρατικός προϋπολογισμός που έχει ήδη τεράστια «μαύρη τρύπα», θα κληθεί να καλύψει και μιά άλλη - συγκριτικά μικρότερη αλλά πολύ μεγάλη - που δημιουργείται στον εθνικό ασφαλιστικό φορέα.
Η «μαύρη τρύπα» στον προϋπολογισμό του ΕΦΚΑ διευρύνεται, κυρίως λόγω των επιπτώσεων της πανδημίας στην οικονομία, στις επιχειρήσεις και στην απασχόληση. Ιδιαίτερα ανησυχητικά είναι τα στοιχεία για την πορεία των εσόδων του κεντρικού ασφαλιστικού φορέα: Στο πρώτο δίμηνο του έτους μειώθηκαν κατά 600 εκατ. ευρώ.
Ήδη ο προϋπολογισμός του ΕΦΚΑ βρίσκεται σε εύθραυστη ισορροπία. Η κατάσταση είναι μάλλον πολύ χειρότερη, αν είναι βάσιμη επιχειρηματολογία των υπουργείων Οικονομικών και Εργασίας που κατατέθηκε στο Συμβούλιο της Επικρατείας, προκειμένου να απορριφθεί η επιστροφή των αναδρομικών για τις επικουρικές συντάξεις και τα «δώρα» 2,5 δισ. ευρώ στους συνταξιούχους. Ο ΕΦΚΑ "κινδυνεύει με κατάρρευση" υποστήριξαν οι δύο υπουργοί.
Οι επιβαρύνσεις
Στα έγγραφα που κατέθεσαν τον περασμένο Ιανουάριο στο ΣτΕ τα υπουργεία Εργασίας και Οικονομικών και ο ΕΦΚΑ, υποστηρίζουν ότι εάν δικαιωθούν οι προσφεύγοντες και επιδικαστούν τα αναδρομικά του 11μήνου (Ιούνιος 2015 – Μάιος 2016) και σε συνδυασμό με τη δικαίωση των συνταξιούχων του δημοσίου από το Ελεγκτικό Συνέδριο, ο ΕΦΚΑ ούτε λίγο ούτε πολύ "θα τιναχθεί στον αέρα".
Μεταξύ άλλων αναφέρουν ότι «η απόφαση που θα εκδοθεί από το δικαστήριό σας θα έχει τεράστιες οικονομικές συνέπειες για τον προϋπολογισμό του ΕΦΚΑ και τη βιωσιμότητα του ισχύοντος κοινωνικοασφαλιστικού συστήματος, με συνεπακόλουθες επιπτώσεις στις συντάξεις των νυν συνταξιούχων και ασφαλισμένων που διέπονται από το σύστημα αυτό».
Εφόσον ο ΕΦΚΑ δεν αντέχει την πληρωμή των 2,6 δισ. ευρώ και εξ αυτού κινδυνεύει το ασφαλιστικό σύστημα, ο κίνδυνος είναι υπαρκτός και από τη μείωση που παρουσιάζουν τα έσοδα του ασφαλιστικού φορέα.
Επίσης, τα δύσκολα για το «ταμείο» του ΕΦΚΑ, έρχονται σε μια περίοδο που είναι αυξημένες οι δαπάνες του ασφαλιστικού φορέα, λόγω της υποχρέωσης καταβολής αναδρομικών στις συντάξεις, είτε λόγω αποφάσεων του Συμβουλίου της Επικρατείας είτε λόγω της προκαταβολής σύνταξης και του επανυπολογισμού των συντάξεων.
Σύμφωνα με τους επιτελείς του ΕΦΚΑ και πηγές του υπουργείου Εργασίας τη μαύρη τρύπα του ΕΦΚΑ θα την καλύψει ο Κρατικός Προϋπολογισμός, ο οποίος έχει πολλαπλάσια «μαύρη τρύπα» από εκείνη του ΕΦΚΑ, καθώς το 2020 έφτασε στα 22,8 δισ. ευρώ.
Στο πρώτο δίμηνο σύμφωνα με πληροφορίες, τα έσοδα του ΕΦΚΑ διαμορφώθηκαν σε 1.720 εκατ. ευρώ έναντι στόχου που ήταν η είσπραξη ποσού ύψους 2.320 εκατ. ευρώ. ευρώ.
Τι έφταιξε
Οι αιτίες για την κατάρρευση των εσόδων του ΕΦΚΑ στο πρώτο δίμηνο του 2021 και τη μείωσή τους έναντι του στόχου κατά 600 εκατ. ευρώ, είναι:
- Οι αναστολές πληρωμής ασφαλιστικών εισφορών για τους πληττόμενους
- Η μη πληρωμή εισφορών για τους εργαζόμενους που τίθενται σε αναστολή (περίπου 600.000), η οποία κόστισε περίπου 200 εκατ. ευρώ
- Η μείωση των εισφορών από τον Ιανουάριο κατά τρεις εκατοστιαίες μονάδες, που κοστίζει περίπου 65 εκατ. ευρώ τον μήνα ή 130 εκατ. ευρώ, στο πρώτο δίμηνο.
- Η αδυναμία πληρωμής των εισφορών από μη πληττόμενους, λόγω της ύφεσης.
- Το πάγωμα των αναγκαστικών μέτρων εναντίον όσων χρωστάνε στο ΕΦΚΑ (πάνω από 36 δισ. ευρώ).
Σημειώνεται ότι οι απώλειες των εσόδων από εισφορές, οι οποίες οφείλονται στις αναστολές συμβάσεων εργασίας ή στην Συν-Εργασία, θα καλυφθούνν αργότερα από το Κράτος, όπως και το κόστος της μείωσης των ασφαλιστικών εισφορών κατά 3 εκατοστιαίες μονάδες.
Απομένει βέβαια να οριστικοποιηθεί η καταβολή από το δημόσιος τον ΕΦΚΑ, με δεδομένα τα τεράστια ανοίγματα που παρουσιάζει ο κρατικός προϋπολογισμός.
Έλλειμμα και το 2020
Βαριά πληγωμένος ήταν ο προϋπολογισμός του ΕΦΚΑ και το 2020, με την πτώση των εσόδων του να υπερβαίνει το 1 δισ. ευρώ.
Ειδικότερα, τα έσοδα που εισπράχθηκαν στη διάρκεια του 2020 από τη μισθωτή απασχόληση του ιδιωτικού τομέα, υποχώρησαν στα 9,9 δισ. ευρώ έναντι 11,1 δισ. ευρώ που είχαν εισπραχθεί το 2019.
Πρόκειται για μια πτώση τα τάξης του 1,2 δισ. ευρώ ή σε ποσοστό 11%.
Το πρόβλημα θα διογκωθεί, φέτος, εάν μετά το τέλος της πανδημίας και το άνοιγμα της αγοράς, επιβεβαιωθούν οι φόβοι των επαγγελματικών φορέων, για πλημμυρίδα λουκέτων στην αγορά.
